Doanh nghiệp nhà nước những năm qua đã có đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội, khẳng định vai trò then chốt và là lực lượng vật chất quan trọng của nền kinh tế.
Mặc dù số lượng doanh nghiệp nhà nước chỉ chiếm 0,4% tổng số doanh nghiệp của cả nước, nhưng doanh nghiệp nhà nước chiếm khoảng 29,6% tổng vốn, chiếm 31,8% tổng nguồn vốn đầu tư của cả nước. Trong danh sách 10 tập đoàn kinh tế hàng đầu của Việt Nam có tên 7 tập đoàn kinh tế nhà nước.
Theo đánh giá của chuyên gia năng suất, khu vực kinh tế nhà nước có vai trò quan trọng đối với nền kinh tế Việt Nam, do đó nếu khu vực kinh tế nhà nước hoạt động thiếu hiệu quả sẽ tạo ra những tác động tiêu cực đến năng suất tổng thể của nền kinh tế. Vì vậy, trong chương trình năng suất tổng thể, doanh nghiệp nhà nước cần trở thành các doanh nghiệp dẫn dắt phong trào cải tiến năng suất.
Với vai trò quan trọng trong nền kinh tế, các doanh nghiệp nhà nước góp phần nâng cao năng lực công nghệ trong nước và tạo điều kiện cho đổi mới sáng tạo. Sự đóng góp của doanh nghiệp nhà nước trong việc phát triển kinh tế và tái cơ cấu công nghiệp quốc gia được coi là có ý nghĩa, nhờ sự đầu tư đáng kể vào đổi mới sáng tạo và nghiên cứu phát triển, kết hợp với khả năng phát triển chiến lược và tiếp cận thị trường toàn cầu.
Cải cách doanh nghiệp nhà nước là nội dung quan trọng trong chương trình tái cơ cấu và năng suất của Việt Nam. Trong hơn 30 năm qua, số lượng doanh nghiệp nhà nước đã giảm dần do nỗ lực trong việc cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước. Mặc dù việc tái cấu trúc doanh nghiệp nhà nước bằng việc cổ phần hóa đang đạt được một số tiến bộ, tuy nhiên để đạt được mục tiêu cải cách của các doanh nghiệp nhà nước thì vẫn còn gặp nhiều khó khăn.
Cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước tiếp tục là một giải pháp tăng hiệu quả trong giai đoạn tới. Bên cạnh đó doanh nghiệp nhà nước cần chú ý tới việc tăng hiệu quả trong công tác quản trị.
Khu vực kinh tế nhà nước, đặc biệt là tập đoàn kinh tế lớn và các tổng công ty có vai trò cốt lõi trong nền kinh tế. Do đó, nâng cao năng suất của doanh nghiệp nhà nước như một yếu tố chính tác động đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp cũng như toàn bộ nền kinh tế.