VNCB, Ocean Bank và GP.Bank “khoác” áo mới

GPBank liệu có phải là ngân hàng cuối cùng bị mua lại 0 đồng của NHNN?

Còn nhớ giai đoạn trước đây, Ngân hàng Thương mại TNHH MTV Xây dựng Việt Nam (CB, tên cũ VNCB) và Ngân hàng Thương mại TNHH MTV Đại Dương (Ocean Bank) bị mua lại 0 đồng đã khiến dư luận bất ngờ. Mặc dù cả hai ngân hàng không bị mua cùng một lúc nhưng nguyên nhân khiến cả hai rơi vào chung hoàn cảnh thì dường như rất giống nhau.

Cụ thể, nếu như “khởi nguồn” của việc VNCB bị mua lại với giá 0 đồng đến từ việc tháng 7/2014, Chủ tịch Hội đồng quản trị (HĐQT) và Tổng Giám đốc VNCB là ông Phạm Công Danh và Phan Thành Mai cùng bị Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố về tội “cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” và bị bắt tạm giam thì tại Ocean Bank, Chủ tịch HĐQT ngân hàng này, ông Hà Văn Thắm cũng bị khởi tố và bắt tạm giam do vi phạm luật các tổ chức tín dụng. Liên tiếp sau đó là nhiều vị trí “ghế nóng” tại Ocean Bank cũng được cơ quan điều tra “mời về” làm việc vì liên quan đến các sai phạm của nguyên Chủ tịch HĐQT, ngân hàng rơi vào kiểm soát đặc biệt.

Về phần Ngân hàng Thương mại TNHH MTV Dầu khí Toàn Cầu (GP.Bank), “vụ án” này có phần gay cấn hơn hai ngân hàng bạn khi căn cứ theo kết quả điều tra, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an (C46) đã khởi tố vụ án “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại ngân hàng. Theo đó, 17/7 vừa qua, C46 đã tiến hành khởi tố bị can, lệnh bắt tạm giam, lệnh khám xét đối với 2 ông là Tạ Bá Long, nguyên Chủ tịch HĐQT GP.Bank và ông Đoàn Văn An, nguyên Phó Chủ tịch HĐQT về tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”.

Theo một chuyên gia kinh tế chia sẻ, thời điểm trước đây ngân hàng chỉ có vài ba cái thế nhưng, sau một thời gian thì ngân hàng “mọc” lên như “nấm sau mưa”, lên đến mấy chục ngân hàng. Những ông chủ nhà băng cũng không bị đòi hỏi khắt khe như kinh nghiệm hay tốt nghiệp từ trường lớp nào. Họ xin giấy phép thành lập ngân hàng, nắm giấy tờ trong tay và dễ dàng huy động vốn từ dân cư. Tuy nhiên, thực tế thì nguồn tiền huy động này rất ít được cho doanh nghiệp bên ngoài vay mà chủ yếu là cho các ông chủ nhà băng, HĐQT hoặc các công ty sân sau vay. Chính điều này đã dẫn đến nợ xấu ngân hàng ngày một tăng lên.

Quay trở lại việc NHNN mua ngân hàng thương mại với giá 0 đồng thì trước hết, điều chúng ta dễ dàng nhận thấy nhất là những cổ đông của ngân hàng cũng coi như bị mất trắng số vốn đầu tư. Về lý thuyết là vậy thế nhưng, trên thực tế, đây là việc cần làm bởi lẽ nếu để cho những ngân hàng thương mại ấy tuyên bố phá sản thì sẽ ảnh hưởng lớn đến cả hệ thống. Mặc khác, việc NHNN tiếp quản ngân hàng còn làm yên lòng những người gửi tiền tại các ngân hàng này.

Theo thông tin chúng tôi tìm hiểu được, các ngân hàng được mua lại với giá 0 đồng thực chất đã bị âm vốn rất nhiều và sau nhiều lần tổ chức đại hội cổ đông (ĐHCĐ) bất thường để góp vốn nhưng cổ đông đều không đồng ý thì mới dẫn đến việc bị mua lại.

Từ thực tế trên có thể thấy, Chính phủ đã bắt đầu nhận ra vấn đề đang tồn tại trong hệ thống Ngân hàng Việt Nam trong suốt thời gian qua và đã có những động thái, giải pháp hết sức tích cực để giải quyết vấn đề đó. Và rằng sau khi VNCB, Ocean Bank và GP.Bank bị mua lại, con số ngân hàng bị mua lại 0 đồng đã lên đến 3 ngân hàng và chưa có dấu hiệu dừng lại ở cái tên GP.Bank.

Theo chuyên gia kinh tế Bùi Kiến Thành: “NHNN không cho phép ngân hàng nào phá sản hết bởi lẽ, việc phá sản đồng nghĩa với việc hệ thống ngân hàng có nguy cơ đổ vỡ và người dân thiệt hại lớn. Chính bởi điều này mà NHNN cho tiến hành tái cấu trúc, xây dựng lại hệ thống ngân hàng. Nói một cách khác, việc tái cấu trúc xây dựng lại hệ thống ngân hàng sẽ giảm thiểu số lượng gần 50 ngân hàng ban đầu xuống còn 20 ngân hàng. Và, từ đây đến cuối năm 2017 sẽ giảm thiểu xuống còn 15-17 ngân hàng”.

Quay trở lại vấn đề liên quan đến 3 ngân hàng được mua lại với giá 0 đồng. Nếu như tại thời điểm trước đây, người gửi tiền “nơm nớp” lo sợ ngân hàng mình gửi tiền phá sản khi chứng kiến nhiều lãnh đạo ngân hàng bị bắt do vi phạm pháp luật, ĐHCĐ bất thường thành bất thành thì hiện nay, cả ba ngân hàng trên dường như được khoác lên mình một chiếc áo mới. Việc thay đổi này chẳng hề ảnh hưởng đối với quyền lợi người gửi tiền.

Chị Hồng Hà, một người dân đến giao dịch tại VNCB Q.10 cho biết: “Sau khi ngân hàng xây dựng trở thành ngân hàng 100% vốn Nhà nước, tôi phần nào yên tâm hơn khi gửi tiết kiệm tại đây”.

Trong một lần chia sẻ với Báo Người Tiêu Dùng, một lãnh đạo NHNN cũng cho biết, việc mua lại các ngân hàng yếu và không có biện pháp khắc phục những sai phạm đều nằm trong tiến trình tái cơ cấu của NHNN. “Công cuộc tái cơ cấu nào cũng lắm chông gai, NHNN đang phải đấu tranh không những với một mà là một nhóm những lợi ích cá nhân. Sau khi quá trình tái cấu trúc ngân hàng hoàn tất, hệ thống ngân hàng sẽ khỏe mạnh hơn và lành mạnh hơn”, vị này chia sẻ.

 Ngọc Diễm - Ảnh: Kiều Phong