Việt Nam sắp có khu thương mại tự do đầu tiên?

Mới đây, Chính phủ trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 119/2020/QH14 của Quốc hội về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Đà Nẵng.

Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, hiện nay có 21 chính sách đặc thù phát triển TP. Đà Nẵng được đề xuất thực hiện thí điểm trong đó có 6 chính sách hoàn toàn tương tự các tỉnh, thành phố đã được Quốc hội cho phép thực hiện, 10 chính sách tương tự có điều chỉnh, bổ sung và 5 chính sách đề xuất mới.

Đối với các chính sách đề xuất mới theo thực tế của thành phố, đáng lưu ý là chính sách thí điểm thành lập khu thương mại tự do Đà Nẵng .

Theo ông Nguyễn Chí Dũng, pháp luật hiện hành của Việt Nam chưa có quy định về việc thành lập, hoạt động đối với khu thương mại tự do . Trong khi đó, đây là mô hình kinh tế phổ biến đã có trên 150 quốc gia. Họ không ngừng điều chỉnh áp dụng thí điểm các cơ chế đột phá, cạnh tranh để thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển thương mại, dịch vụ.

Tại Việt Nam, khu thương mại tự do chưa được quy định trong hệ thống pháp luật. Việt Nam đã từng bước tiếp cận tới mô hình kinh tế này thông qua việc phát triển những mô hình tương tự có quy mô nhỏ hơn như: khu chế xuất, khu phi thuế quan, cửa hàng miễn thuế…nhằm tiến tới thành lập khu thương mại tự do ở Việt Nam để hội nhập sâu vào kinh tế quốc tế.

Trên cơ sở nghiên cứu một số mô hình khu thương mại tự do thành công trên thế giới như EU, Trung Quốc, Singapore, Hàn Quốc …, tiếp cận có chọn lọc các chính sách ưu đãi đã thành công từ các mô hình kinh tế đã được triển khai trong nước, dự thảo Nghị quyết đề xuất phương án phát triển khu thương mại tự do Đà Nẵng được xây dựng gồm 3 khu chức năng: sản xuất; hậu cần cảng - logistics; thương mại - dịch vụ.

Dự thảo cũng quy định các chính sách thí điểm tại khu thương mại tự do Đà Nẵng phù hợp với điều kiện thể chế Việt Nam hiện nay, đảm bảo tính tuần tự, từng bước thí điểm kèm theo việc kiểm tra, giám sát nhằm hạn chế tối đa các rủi ro có thể gặp phải trong thực tiễn triển khai các chính sách về sau. Trong quá trình triển khai thực hiện sẽ đánh giá, xem xét đề xuất mở rộng cho phù hợp.

Theo ông Dũng, việc phát triển khu thương mại tự do Đà Nẵng nhằm tạo động lực phát triển mới, giúp đẩy nhanh quá trình phát triển kinh tế - xã hội của thành phố, phát huy vai trò là đầu tàu, dẫn dắt phát triển kinh tế của vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Trung Bộ.

Mô hình đầu tiên này cũng là cơ sở để thí điểm nghiên cứu chính sách mới, làm tiền đề để luật hóa các quy định về khu thương mại tự do cho cả nước.