Trồng nấm theo tiêu chuẩn nông nghiệp hữu cơ: Tăng năng suất, nâng cao chất lượng sản phẩm

Sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 3 sao

Anh Nguyễn Hữu Ngọc, Giám đốc Điều hành kiêm kỹ thuật của HTX Nấm Nha Trang cho biết, HTX được thành lập vào năm 2017 với 7 thành viên, chủ yếu là nông dân. Trong đó, anh Ngọc vốn là kỹ sư công nghệ thực phẩm (Trường Đại học Nha Trang) có kiến thức trồng và nghiên cứu về các loại nấm từ thời sinh viên. Vì vậy sau khi ra trường, anh đã dẫn dắt Hợp tác xã kiên định trồng nấm theo hướng hữu cơ để đảm bảo an toàn thực phẩm, đáp ứng nhu cầu của thị trường.

Nấm sinh trưởng và phát triển tốt, cho chất lượng, năng suất và hiệu quả cao

Sản phẩm nấm của HTX Nấm Nha Trang đã đạt chứng nhận OCOP 3 sao vào năm 2020 và chứng nhận sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu khu vực miền Trung - Tây Nguyên năm 2022; sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu của tỉnh Khánh Hòa năm 2023.

Anh Ngọc cho biết, do trồng theo hướng hữu cơ nên khu sản xuất phôi và nhà nuôi trồng nấm phải cách xa nhau để tránh lây nhiễm chéo.

Nhà sản xuất phôi nấm của HTX rộng 1.500m2 tại xã Bình Lộc (huyện Diên Khánh) được trang bị hệ thống băng chuyền, lò hấp phôi tự động, máy đảo trộn nguyên liệu… Phôi nấm được làm từ nguyên liệu mùn cưa của gỗ xoài, keo, cao su; cám bắp, cám gạo, được trộn với tỷ lệ phù hợp rồi cho vào túi nilon. Tiếp đến, phôi nấm được xếp lên kệ, đưa vào lò hấp thanh trùng với nhiệt độ 100 độ C trong thời gian từ 8 - 10 giờ, sau đó để nguội và cấy giống vào phôi.

Hiện HTX đang thuê 5 - 6 lao động với mức lương 5 - 7 triệu/người/tháng, năng lực sản xuất từ 1.000 - 2.000 bịch phôi/ngày gồm nấm bào ngư, linh chi, hoàng kim, hồng ngọc và nấm mèo. Nhờ đó, HTX đã chủ động sản xuất phôi nấm tại chỗ, cũng như cung cấp cho thị trường khoảng 26.000 - 30.000 bịch phôi/tháng với giá 6 ngàn đồng/bịch phôi.

 Để nuôi trồng nấm theo hướng hữu cơ, HTX chú trọng 3 yếu tố gồm phôi nấm phải sạch bệnh; nguồn nước không bị nhiễm phèn, kim loại nặng; khâu chăm sóc không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và thuốc kích thích tăng trưởng.

Áp dụng khoa học vào sản xuất, tăng năng suất lao động

Anh Ngọc cho biết, nếu không áp dụng tiến bộ khoa học vào sản xuất thì năng suất lao động không cao, hiệu quả sản xuất sẽ thấp, sản phẩm không ổn định, đời sống của các thành viên HTX cũng như người lao động không tăng lên. Năm 2019, từ nguồn vốn hỗ trợ của Trung tâm Các chương trình kinh tế - xã hội (Liên minh HTX Việt Nam) và vốn vay, HTX đã đầu tư một dây chuyền khép kín kèm theo các trang thiết bị hiện đại phục vụ cho sản xuất và nuôi trồng nấm.

Nấm linh chi tại Hợp tác xã Nấm Nha Trang

Đây là dây chuyền tiên tiến bậc nhất không chỉ riêng tỉnh Khánh Hòa mà của cả khu vực miền Trung. Với dây chuyền này, tất cả công việc nặng nhọc của người làm nấm như đảo trộn mùn cưa, đóng bịch phôi, hấp thanh trùng… đã được giải phóng bởi máy móc, thiết bị. Năng suất được nâng lên, chất lượng xử lý đầu vào bảo đảm tuyệt đối đúng tiêu chuẩn.

Không chỉ có giống tốt, có quy trình sản xuất tốt, các thành viên của HTX xác định 50% thành công còn lại nằm ở khâu nuôi trồng, thu hoạch. Do đó, ngay từ đầu, HTX đã xây dựng hệ thống nhà trồng, vách ngăn che bằng lưới, hệ thống giàn kệ đặt phôi nấm bằng thép hình; đồng thời trang bị hệ thống tưới tự động bằng cảm biến tạo ẩm bằng 3 hệ thống tưới (tưới nước nền tạo ẩm, tưới mái tôn nhằm hạ nhiệt môi trường và tưới phôi nấm bằng hệ thống phun sương). Hệ thống máy đo ánh sáng, máy đo nhiệt độ, lò hấp phôi nấm tự động, máy sấy hồng ngoại, máy sấy thăng hoa...

HTX đầu tư công nghệ nghiên cứu, nuôi trồng thành công những giống nấm thuần của Việt Nam mà trước đó tưởng chừng chỉ thích hợp ở những nơi có điều kiện khí hậu lạnh, mát mẻ quanh năm như: nấm linh chi của Viện Nông nghiệp Hà Nội, nấm hương chịu nhiệt và nấm bạch ngọc của Vườn Quốc gia Cát Tiên...

Anh Ngọc thông tin, do áp dụng đúng phương pháp, kỹ thuật nên năng suất cao hơn hẳn các phương pháp khác, chất lượng và giá cả của sản phẩm là tốt nhất, có thể cạnh tranh với mọi dòng sản phẩm không rõ nguồn gốc đang trôi nổi trên thị trường.

Trồng nấm đảm bảo kỹ thuật giúp tăng trưởng, phát triển tốt

Hiện nay, các nhà trồng nấm của HTX được xây dựng đảm bảo kỹ thuật để nấm sinh trưởng và phát triển tốt. Hệ thống tưới, phun sương tự động trong nhà nấm được điều khiển bằng điện thoại và hệ thống giàn kệ đặt phôi nấm bằng thép hình.

Ngoài nhà nấm ở xã Vĩnh Trung rộng 250m2 nuôi khoảng 20.000 phôi, cho thu hoạch từ 20 - 30kg/ngày, HTX còn 6 nhà nuôi nấm ở xã Diên Sơn (huyện Diên Khánh), mỗi trại 50m2 nuôi 5.000 phôi. Mỗi ngày tại đây, HTX thu hoạch từ 30 - 40kg nấm tươi các loại. Ngoài ra, HTX còn trồng nấm linh chi từ 2 - 3 vụ/năm, tùy theo thị trường tiêu thụ sẽ sản xuất theo kế hoạch.

Mỗi bịch phôi nấm bào ngư, nấm sò, hoàng kim, nấm hồng ngọc cho ra khoảng 200gram nấm tươi (thu trong 3 tháng), mỗi tháng thu 2 lần. Lứa nấm đầu tiên cho thu hoạch sau 2 tháng trồng.

Tuy trồng nấm theo hướng hữu cơ cho sản lượng không cao, song sản phẩm làm ra chất lượng, độ ngon, ngọt rất đặc trưng, được người tiêu dùng ưa chuộng. Hiện chúng tôi sản xuất bao nhiêu được tiêu thụ bấy nhiêu tại các chợ đầu mối ở tỉnh Khánh Hòa và các nhà hàng, quán chay trên địa bàn TP Nha Trang”, anh Ngọc chia sẻ. Đối với nấm bào ngư tươi, hiện HTX bán với giá 60 - 70 ngàn đồng/kg, các loại nấm khô như linh chi bán với giá 800 ngàn đồng/kg, nấm hương từ 400 - 600 ngàn đồng/kg và nấm mèo từ 120 - 150 ngàn đồng/kg.

Nhận thấy nhu cầu thị trường nấm ngày càng cao, thời gian qua, HTX đã tổ chức liên kết sản xuất với 50 - 60 hộ nông dân tại các tỉnh miền Trung – Tây Nguyên. Trong đó, HTX cung cấp phôi nấm và chuyển giao kỹ thuật trồng, chăm sóc nấm cho nông dân, hỗ trợ bao tiêu sản phẩm...

Việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng tăng năng suất, mang lại giá trị kinh tế cao hơn đang là mục tiêu mà nhiều nông dân hướng đến. Trồng nấm đang là hướng đi mang lại hiệu quả, thu nhập cao cho người dân. Với sự năng động, nhạy bén, tích cực học hỏi kinh nghiệm từ thực tế, mạnh dạn áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nhiều hộ dân ở tỉnh Khánh Hòa luôn mong muốn được tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi để mở rộng sản xuất, ứng dụng khoa học - công nghệ vào quá trình trồng nấm, nâng cao chất lượng sản phẩm.