Tọa đàm “Văn học trinh thám Việt Nam"

Trải qua gần một thế kỷ, từ những tập truyện đầu tiên của Phạm Cao Củng theo trường phái của thám tử Sherlock Holmes cho đến “Gói thuốc lá” của Thế Lữ, trinh thám đã dừng lại nửa thế kỷ và nhà văn Di Li là tác giả đương đại đầu tiên tiếp nối truyền thống hiếm hoi này với hai cuốn tiểu thuyết “Trại Hoa Đỏ” và “Câu lạc bộ số 7”.

Văn học trinh thám theo thời gian đã giành được một vị trí vững chắc không thể thiếu trong nền văn học phương Tây, đặc biệt là Anh, Pháp, Đức, Thụy Điển, Nga, Mỹ... Ở châu Á, văn học trinh thám tuy không phát triển bằng, nhưng ngày càng có nhiều tác giả tạo được trụ cột vững chắc cho thể loại này ở những năm đầu thế kỷ 21 như Lôi Mễ, Tang Thượng, Chu Hạo Huy (Trung Quốc), Higashino Keigo, Yoshida Shuichi (Nhật Bản)... Tuy nhiên, ở Việt Nam trinh thám hầu như giẫm chân tại chỗ.

Trong buổi tọa đàm, nhà văn Di Li và các nhà chuyên môn như Nguyễn Quang Thiều, Võ Thị Xuân Hà, Chu Văn Sơn, Văn Giá, Quốc Trọng sẽ cùng trao đổi về vai trò của trinh thám đối với một nền văn học muốn phát triển toàn vẹn và đồng đều, cũng như tập trung vào tính hiện đại trong nội dung, đề tài và văn phong của hai cuốn tiểu thuyết của nhà văn Di Li. Kể từ sự ra mắt lần đầu tiên của “Trại Hoa Đỏ” (2009), đến “Câu lạc bộ số 7”, nhà văn Di Li đã định hình được phong cách và khẳng định vị trí của mình trong nền văn học trinh thám Việt Nam.

Với cuốn tiểu thuyết 540 trang, như thường lệ, Di Li “thách đố” độc giả đi tìm lời giải “Ai là thủ phạm?” và bí mật chỉ được hé lộ ở chương áp cuối. “Câu lạc bộ số 7” tập trung vào đề tài chưa từng được đề cập đến trong văn học: giới tính thứ tư. Cuốn tiểu thuyết dẫn dụ người đọc qua những câu đố “thắt tim” khi lần lượt chứng kiến 5 vụ án mạng tưởng chừng chỉ là những tai nạn thông thường, nếu như nạn nhân là các thiếu nữ xinh đẹp không có cùng một điểm chung là trước khi chết đều bước chân lên chiếc taxi mang thương hiệu Hoa Sen.

Cả phòng cảnh sát hình sự, trong đó có Phan Đăng Bách và Mai Thanh (nhân vật chính của “Trại Hoa Đỏ”) đau đầu vì không tìm thấy bất cứ dấu vết sinh học, tang chứng nào để lại hiện trường, cũng như không thể tìm ra động cơ của những vụ giết người. Đối tượng tình nghi hàng đầu là Vũ Phương Đăng, con trai của một giám đốc ngân hàng, cũng là bạn trai của nạn nhân Lê Hoàng Mai. Nhưng những gì mà các cảnh sát hình sự lần lượt phát hiện ra đã vượt quá sức tưởng tượng của con người. “Câu lạc bộ số 7” còn là một chuyện tình bi thương và đau lòng.

Nhà văn Nguyễn Quang Thiều cho rằng: “Di Li có một phẩm chất vô cùng quan trọng trong sáng tạo thể loại trinh thám, đó là sự kiên nhẫn hay khả năng mai phục. Kiên nhẫn gieo những chi tiết quan trọng một cách tưởng vô tình và rải rác trong từng trang sách nhưng với một ý đồ rõ ràng và thông minh. Chính điều đó làm nên hiệu quả là diễn biến của vụ án hoàn toàn diễn ra như chính nó ở ngoài đời chứ không phải sự sắp đặt của tác giả. Yếu tố này làm nên sự hấp dẫn và hồi hộp cho tác phẩm.

”Nhà văn Nguyễn Việt Hà cũng nhận xét: “Văn chương trinh thám của người Việt vốn đã khẳng định được chân diện của mình. Với Câu lạc bộ số 7, sự xác tín đó càng rõ nét. Một cuốn tiểu thuyết lãng mạn trẻ trung đẫm đầy ly kỳ, được viết dưới một chủ đề còn khá lạ ở ta. Những tội ác mang màu sắc nghi lễ tôn giáo, cho dù đấy chỉ là một tà giáo. Sau Trại Hoa Đỏ, Di Li đích thực là một khuôn mặt hiếm hoi của thể loại tâm lý hình sự xã hội Việt Nam.

”Còn đạo diễn Quốc Trọng bình luận: “Câu chuyện khiến người đọc bị cuốn theo một cách mê mụ bởi các chi tiết và tình huống. Chính sự đan cài khéo léo các tình tiết tưởng chừng như vô nghĩa đã khiến độc giả luôn bị nhầm lẫn trong việc đoán định câu chuyện. Tội ác, một khi được nhào nặn với đức tin bệnh hoạn và mù quáng, sẽ trở thành thảm họa của cộng đồng. Căng thẳng, hồi hộp, trộn lẫn không khí đôi phần ma mị dường như vẫn là phong cách mang đậm chất Di Li trong Câu lạc bộ số 7”.

Ông Lê Thanh Huy, giám đốc công ty sách Bách Việt: “Lâu nay Bách Việt cũng cố gắng xây dựng một tủ sách trinh thám phong phú để phục vụ các độc giả yêu trinh thám trong nước. Tuy nhiên tất cả đầu sách đều dịch từ nước ngoài. Trinh thám Việt Nam mới chỉ có duy nhất Di Li.”Nhà văn Di Li hiện là giảng viên tiếng Anh của Trường Cao đẳng Thương mại & Du lịch Hà Nội, giảng viên PR của trường ĐH Hòa Bình, hội viên Hội nhà văn châu Á-Thái Bình Dương, hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, hội viên Hội Nhà văn Hà Nội. Chị đã có 28 đầu sách được phát hành bao gồm tiểu thuyết, truyện ngắn, tản văn, bút ký, sách chuyên ngành và sách dịch. Chị cũng có một tập truyện ngắn đã được dịch sang tiếng Anh với nhan đề “The Black Diamond” và dịch sang tiếng Hà Lan với nhan đề “Cocktail”. Chị cho biết, sẽ tham dự lễ ra mắt cuốn “Cocktail” tại hai thành phố Rotterdam và Heerlen (Hà Lan), từ tuần lễ 22-28/2/2016, do nhà sách Boekhandel Snoek và trung tâm Pan Production Heerlen phối hợp tổ chức.

Hoàng Mỹ

Nên đọc

Tác giả nghiệp dư đoạt giải nhất sáng tác văn học thiếu nhi

‘Thần đồng văn học Nga’ tặng quà cho người khiếm thị VN

Hơn 100 độc giả chào đón ‘thần đồng văn học Nga’

Phỏng vấn học bổng 21.000 USD Đại học La Salle, Mỹ