Tiêu dùng bền vững có ý nghĩa và vị trí đặc biệt quan trọng trong tiến trình phát triển bền vững

Ngày 27 - 28/7/2024, Chương trình “Thúc đẩy sản xuất - Tiêu dùng bền vững 2024” đã được Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững (Bộ Công Thương) tổ chức với chủ đề “Tiêu dùng bền vững: Cơ hội - Thách thức để doanh nghiệp phát triển”.

Thời gian qua Việt Nam đã tham gia sâu rộng và cam kết mạnh mẽ với Quốc tế về các chương trình hành động bảo vệ môi trường, đặc biệt là giải bài toán vừa hướng tới một nền kinh tế Carbon thấp đồng thời có tốc độ phát triển vượt bậc để góp phần thúc đẩy Công ước khung Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu lần thứ 26 (COP26) cam kết đưa mức phát thải ròng về “0” vào năm 2050. Để thực hiện được các cam kết này cần có sự chung tay hành động của mỗi cá nhân, tổ chức, Doanh nghiệp và lộ trình thực hiện từ Chính phủ cũng như cả hệ thống chính trị.

Bên cạnh đó, Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 chính thức có hiệu lực vào ngày 1/7/2024 đã bổ sung quy định, chính sách về thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững, ban hành khái niệm tiêu dùng bền vững và xác định rõ trách nhiệm, nghĩa vụ của người tiêu dùng, doanh nghiệp, cơ quan quản lý từ Trung ương tới địa phương trong việc tham gia thúc đẩy sản xuất, tiêu dùng bền vững nói riêng và phát triển các hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại Việt Nam nói chung.

Hiện nay, Chính phủ đang đẩy mạnh phát triển bền vững tất các ngành nghề, lĩnh vực nhằm đạt được mục tiêu chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng xanh hóa các ngành kinh tế, áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn thông qua khai thác và sử dụng tiết kiệm, hiệu quả tài nguyên thiên nhiên và năng lượng dựa trên nền tảng khoa học và công nghệ, ứng dụng công nghệ số và chuyển đổi số, phát triển kết cấu hạ tầng bền vững để nâng cao chất lượng tăng trưởng, phát huy lợi thế cạnh tranh và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường (theo Quyết định 1658/QĐ-TTg ngày 01/10/2021 về “Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2050” đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt).

Theo đó, cùng với việc tạo cơ chế, chính sách để hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện sản xuất xanh, sản xuất bền vững thì cần chú trọng nâng cao nhận thức và phát huy sự tham gia từ phía người tiêu dùng trong việc thực hành tiêu dùng bền vững và đồng hành cùng doanh nghiệp để cùng đạt được các kết quả bền vững.

Khai mạc diễn đàn, ông Lê Triệu Dũng, Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh chia sẻ: “Các đơn vị của Bộ Công Thương ghi nhận sự quan trọng, tính cấp bách của vấn đề sản xuất, tiêu dùng bền vững. Vì vậy, trong khuôn khổ Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021-2030, Bộ Công Thương đã chú trọng tổ chức nhiều sự kiện để thúc đẩy hiệu quả của hoạt động, trong đó đặc biệt là sự kiện diễn đàn và triển lãm đã được tổ chức trong 2 năm liên tiếp gần đây.

Phát biểu tại Diễn đàn, ông Tạ Đình Thi, Phó chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội đánh giá: “Sản xuất, tiêu dùng bền vững có ý nghĩa và vị trí đặc biệt quan trọng trong tiến trình phát triển bền vững không chỉ tại Việt Nam mà còn ở phạm vi khu vực và trên toàn thế giới. Nhận thức được tầm quan trọng của sản xuất, tiêu dùng bền vững, từ năm 2015, với vai trò là thành viên của Liên hợp quốc, Việt Nam đã tham gia ký cam kết thực hiện Chương trình Nghị sự 2030 với 17 mục tiêu phát triển bền vững, trong đó có mục tiêu sản xuất, tiêu dùng bền vững”.

Việt Nam đang dần chuyển hướng sang các mô hình sản xuất, tiêu dùng thân thiện hơn với môi trường, ít gây ô nhiễm. Điều này được thể hiện qua việc áp dụng các công nghệ sản xuất sạch hơn, tái chế, tái sử dụng nguyên liệu, giảm thiểu chất thải. Nhiều doanh nghiệp Việt Nam cũng đang nâng cao cam kết và hành động về phát triển bền vững, như sử dụng nguyên liệu tái chế, thiết kế sản phẩm thân thiện môi trường, áp dụng các tiêu chuẩn quản lý môi trường.

Bà Nguyễn Thị Ngọc Huệ, Giám đốc Truyền thông và đối ngoại, AEON Việt Nam, một trong những nhà bán lẻ lớn tại Việt Nam, đánh giá, đã có sự chuyển biến rất lớn trong nhận thức của các nhà suất đối với tiến trình sản xuất xanh, đây là một trong những yếu tố quan trọng giúp tốc độ xanh hoá sản xuất tại Việt Nam đạt được kết quả tốt trong thời gian qua.

Để thúc đẩy hơn nữa sản xuất, tiêu dùng dùng bền vững tại Việt Nam, cần nhận diện đầy đủ các thách thức, xu hướng mới trong sản xuất, tiêu dùng bền vững ở Việt Nam, đồng thời đề xuất những giải pháp có tính chiến lược, kịp thời. Từ đó, khuyến khích các cơ quan quản lý nhà nước, các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân áp dụng khoa học, công nghệ và thay đổi phương thức quản lý nhằm hướng đến sản xuất sạch hơn mà còn định hướng và thay đổi hành vi tiêu dùng hướng đến tiêu dùng bền vững tại Việt Nam và đề xuất những chính sách, giải pháp mới mang tính đột phá, khả thi để Việt Nam có thể nhanh chóng chuyển dịch sang mô hình sản xuất, tiêu dùng thân thiện với môi trường.