Tiếp tục củng cố và phát triển Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam

Ts. Phạm Văn Tân - PCT kiêm Tổng Thư ký LHHVN

Phóng viên(PV): Xin Ông cho biết một số kết quả cơ bản của LHHVN trong nhiệm kỳ qua trong vai trò tập hợp đoàn kết đội ngũ trí thức khoa học công nghệ nước nhà?

Ts. Phạm Văn Tân: Trong nhiệm kỳ qua, tuy tình hình trong nước và quốc tế có nhiều diễn biến phức tạp. Bên cạnh thời cơ với nhiều cơ hội phát triển đất nước cũng đứng trước nhiều thách thức, nguy cơ. Là tổ chức nòng cốt trong công tác tập hợp, đoàn kết đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ,LHHVN đã cố gắng thực hiện tốt nhiệm vụ của mình. Đến nay LHHVN đã  có hệ thống 2 cấp với 63 Liên hiệp Hội của các tỉnh, thành trực thuộc Trung ương cùng với77 hội ngành hoạt động trên quy mô toàn quốc, 1.289 hội chuyên ngành hoạt động ở quy mô cấp tỉnh, trên 800 tổ chức khoa học công nghệ. Số hội viên hoạt động trong hệ thống hiện là trên 2,8 triệu người.

Tập hợp, đoàn kếtnhằm phát huy tiềm năng sáng tạo của đội ngũ trí thức KH&CN phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc được thể hiện thông qua việc thực hiện tốt các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; phát huy vai trò thành viên tích cực của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; đẩy mạnh thực hiện các nhiệm vụ về chuyên môn, nghề nghiệp. Kết quả cơ bản và nổi bật thể hiện rõ trí thức KH&CN hoạt động trong Liên hiệp Hội là lực lượng xung kích phổ biến kiến thức trong nhân dân và đưa nhanh tiến bộ KH&CN vào sản xuất và đời sống; là nhân tố quan trọng thực hiện xã hội hóa hoạt động KH&CN, giáo dục và đào tạo, chăm sóc sức khỏe nhân dân, bảo vệ môi trường, phát triển cộng đồng; đi đầu thực hiện hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội các chủ trương, chính sách, các chương trình, đề án, dự án phát triển kinh tế xã hội giúp các cơ quan chức năng có thêm thông tin tin cậy trong quá trình quyết định thực hiện. Các cơ quan chức năng và xã hội đánh giá cao vai trò của Liên hiệp Hội Việt Nam.

PV: Có ý kiến cho rằng, hoạt độngtư vấn phản biện và giám định xã hội (TVPB&GĐXH)  trong nhiệm kỳ qua Liên hiệp Hội Việt Nam chưa để lại dấu ấn mạnh như các nhiệm kỳ trước, xin Ông cho biết quan điểm của mình về vấn đề này?

Ts. Phạm Văn Tân: Đề cập tới hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội (TVPB&GĐXH)của Liên hiệp Hội Việt Nam, các tổ chức thành viên là nói đến vai trò tập hợp, lãnh đạo, tổ chức cho hội viên tham gia những hoạt động này, nómang tính chất xã hội, không vì mục đích vụ lợi, phản ánh ý kiến và sự quan tâm của xã hội về một vấn đề hoặc một nội dung cụ thể.Mục đích của TVPB&GĐXH là phát hiện, làm sáng tỏ thêm bản chất của vấn đề, những ưu điểm, hạn chế, những vấn đề còn chưa phù hợp, thậm chí là bất cập trong quá trình hình thànhvà thực hiện những chủ trương, đường lối, chính sách, quyết định đó từ phía xã hội. Liên hiệp Hội Việt Nam đại diện cho tiếng nói của các hội viên có vai trò và cần phải đóng vai trò chính trong TVPB&GĐXH vàLiên hiệp Hội Việt Nam đã luôn coi trọng vấn đề này.

Hoạt độngTVPB&GĐXH của Liên hiệp Hội Việt Nam luôn thể hiện cao trách nhiệm của tổ chức đối với xã hội, phản ánh trung thực sự khách quan về một vấn đề được xem xét, đánh giá, chuyển tải những ý kiến đúng đắn, cần thiết đến những địa chỉ cụ thể, không chạy theo phong trào, không sa đà vào chuyện muốn “ giật tít, câu viu” hay tìm cách đánh bóng tổ chức mà trực tiếp hay gián tiếp có thể góp phần gây tổn hại, tạo bất ổn trong xã hội. Thời gian qua Liên hiệp Hội Việt Nam đã thực hiện khá hiệu quả hoạt động này với ý thức trách nhiệm cao tránh tạo thêm những vấn đề nóng không cần thiết, có khi lại buộc xã hội phải tốn thêm công sức để giải quyết.Đôi khi trước một vấn đề cụ thể đang được xã hội quan tâm nhiều người đặt câu hỏi sao vụ việc đó không thấy Liên hiệp Hội có ý kiến?Khi xuất hiện một vụ việc tuy nổi cộm, nóng bỏng song đúng, sai và hướng giải quyết đã rõ thì không cần thiết phải phải làm cho vụ việc đó nóng thêm qua việc tạo dư luận xã hội. Xin đơn cử một ví dụ cụ thể như vụ việc chặt hạ, thay thế cây xanh trên một số tuyến phố ở Thủ đô thời gian gần đây, khi vấn đề đã được các cấp có thẩm quyền nhìn nhận ra và cách giải quyết đã rõ hướng thì không cần thiết chúng ta phải làm cho nóng thêm trong xã hội. Nhưng một khi cách giải quyết vụ việc không thỏa đáng, thiếu khách quan thì tổ chức của trí thức KH&CN sẽ góp tiếng nói phản biện xã hội đúng lúc, đúng chỗ.

LHHVN tổ chức Toạ đàm Góp ý kiến cho Dự thảo Luật Quy hoạch

Trong nhiệm kỳ qua, Liên hiệp Hội Việt Nam đã tích cực vận động chính sách, tham gia xây dựng cơ chế, chính sách, pháp luật nhằm tạo môi trường để trí thức tham gia góp ý kiến khách quan, thẳng thắn và có chất lượng cao về những vấn đề hệ trọng có liên quan đến đường lối, chủ trương, chính sách, dự án luật quan trọng, các dự án đầu tư trọng điểm ảnh hưởng lớn đến xã hội. Hoạt động TVPB&GĐXH của Liên hiệp Hội Việt Nam, các Hội ngành toàn quốc, cácliên hiệp Hội tỉnh, thành phố đã và đang trở thành một kênh thông tin quan trọng và đáng tin cậy giúp các cơ quan chức năng của Đảng, Nhà nước khi xem xét, quyết định các vấn đề.Có thể đơn cử một số hoạt động TVPB&GĐXHđã thực hiện trong thời gian qua như: đóng góp ý kiến phản biện về Đề án “Quy hoạch thủ đô đến năm 2030 tầm nhìn 2050”; đánh giá sự cố thuỷ điện Sông Tranh 2; dự án cảng hàng không quốc tế Long Thành; phản biện báo cáo về thủy điện Xayabury của Lào; góp ý kiến về đề án “đổi mới cơ chế giáo dục”; phản biện Dự án “Quy hoạch phân vùng thăm dò, khai thác chế biến và sử dụng quặng bauxit giai đoạn 2020 có xét đến năm 2030”; tư vấn phản biện về việc sử dụng Amiang trong sản xuất vật liệu xây dựngvà vận động chính sách cấm sử dụng Amiang ở VN;tư vấn phản biện về phát triển nguồn nhân lực KH&CN phục vụ CNH, HĐH trong điều kiện dân số vàng ở Việt Nam;... Bên cạnh đó Liên hiệp Hội Việt Nam đã xây dựng chương trình phối hợp với Mặt trận Tổ quốc Việt Namthực hiện việc giám sát và phản biện xã hội trên nhiều lĩnh vực; đã cử nhiều chuyên gia tham dự các đoàn giám sát về một số đề án, dự án quan trọngcủa Quốc hội.

Pv: Là một tổ chức tập hợp giới trí thức về khoa học công nghệ của đất nước, theo Ông xã hội nhìn nhận Liên hiệp Hội Việt Nam như thế nào với những kết quả đã đạt được trong nhiệm kỳ qua?

Ts. Phạm Văn Tân: Tuy chưa có những điều tra xã hội học cụ thể nhưng theo suy nghĩ của cá nhân thì thời gian qua những gì Liên hiệp Hội Việt Nam đã đã làm và đã đạt được thể hiện rõ vai trò và trách nhiệm chính trị của tổ chức đại diện cho đội ngũ trí thức KH&CN: đã tạo lập môi trường dân chủ, rộng mở để tập hợp, đoàn kết đội ngũ; luôn chú trọng công tác chính trị - tư tưởng, bồi dưỡng, giáo dục lòng yêu nước và tính tự tôn dân tộc, tinh thần vì cộng đồng. Liên hiệp Hội đã thể hiện được là tổ chức nòng cốt, tin cậy của Đảng và Nhà nước,tích cực trong công tác tham mưu, đề xuất và chủ động thực hiện việc tư vấn, phản biện và giám định xã hội.Đã tích cực và đi đầu trong việc truyền bá, phổ biến kiến thức khoa học và công nghệ góp phần nâng cao tri thức cho quần chúng nhân dân; đã góp phần thúc đẩy phong trào quần chúng tham gia hoạt động sáng tạo KH&CN; đẩy mạnh có hiệu quả hoạt động xã hội hóa trong lĩnh vực KH&CN, GD&ĐT, y tế, phát triển cộng đồng và xóa đói giảm nghèo. Là thành viên có trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và là đối tác có uy tín đối với nhiều tổ chức quốc tế.

PV: Ông có thể cho biết hiện LHHVN còn có những hạn chế yếu kém gì cần nhìn rõ để khắc phục trong nhiệm kỳ tới?

Ts. Phạm Văn Tân: Tuy đã đạt được nhiều kết quả được Đảng, Nhà nước, xã hội ghi nhận, song trong quá trình hoạt động của Liên hiệp Hội Việt Nam bộc lộ một số hạn chế, yếu kém chủ yếu sau:

Một là,công tác củng cố và phát triển tổ chức của Liên hiệp Hội từ Trung ương đến địa phương còn nhiều bất cập: hệ thống các tổ chức phát triển nhanh về số lượng, nhưng năng lực và hiệu quả hoạt động còn hạn chế; chưa tạo được môi trường thuận lợi, hấp dẫn để trí thức tự nguyện tham gia những hoạt động của Liên hiệp Hội; cơ cấu tổ chức của các liên hiệp hội địa phương chưa thống nhất.

Hai là, công tác chính trị - tư tưởng của đội ngũ trí thức chưa  quan tâm đúng mức, chưa tổ chức được những diễn đàn phù hợp để cung cấp thông tin và tạo môi trường thuận lợi để trí thức có thể bày tỏ quan điểm và đóng góp ý kiến xây dựng chủ trương, chính sách phát triển đất nước, đặc biệt trong lĩnh vực KH&CN, GD&ĐT và chính sách đối với trí thức.

Ba là,hoạt động của các hội ngành toàn quốc và các liên hiệp hội địa phương còn gặp nhiều khó khăn về cơ chế, chính sách, cơ sở vật chất và điều kiện làm việc, thiếu cán bộ chuyên trách, có năng lực và kinh nghiệm tham gia hoạt động trong tổ chức hội của đội ngũ trí thức KH&CN; mối quan hệ phối hợpgiữa Liên hiệp Hội Việt Nam và các hội thành viên thiếu chặt chẽ.Thiếu các điều kiện cần thiết nên Liên hiệp Hội Việt Nam và các hội thành viên chưa có nhiều những đóng góp nổi bật trong việc giải quyết những vấn đề lớn, bức xúc của đất nước về phát triển KH&CN, GD&ĐT, bảo vệ môi trường, chăm sóc sức khoẻ nhân dân, tăng trưởng kinh tế.

Ký kết Chương trình phối hợp công tác giữa UBTW MTTQVN, Bộ KH & CN và LHHVN

PV: Ông có thể cho biết mục tiêu, nhiệm vụ chủ yếu của LHHVN trong nhiệm kỳ tới là gì?

Ts. Phạm Văn Tân: Trong nhiệm kỳ tới, Liên hiệp Hội Việt Nam phấn đấu để đạt được mục tiêu Chiến lược là: Đến năm 2020, Liên hiệp Hội Việt Nam trở thành một tổ chức chính trị - xã hội thực sự vững mạnh từ trung ương đến địa phương; giữ vai trò nòng cốt trong tập hợp, đoàn kết rộng rãi và phát huy sức mạnh sáng tạo của đội ngũ trí thức KH&CN; đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các hội thành viên và hội viên hoạt động trong các hội, là nhân tố quan trọng đưa KH&CN trở thành động lực phát triển nền kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa, hiện đại, hội nhập quốc tế sâu rộng, góp phần phát triển bền vững đất nước.

Để đạt được mục tiêu trên, Liên hiệp Hội Việt Nam sẽ tập trung vào công tác củng cố, kiện toàn và phát triển tổ chức ở cả Cơ quan Trung ương Liên hiệp Hội và các hội thành viên. Tích cực đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của các tổ chức thành viên theo hướng chuyên nghiệp, phát huy dân chủ, tôn trọng độc lập tư duy, sáng tạo trong các hoạt động khoa học, tạo môi trường thuận lợi và cơ chế thích hợp để thu hút và phát huy năng lực sáng tạo của trí thức KH&CN. Tiếp tục nâng cao năng lực và đẩy mạnh hoạt động chuyên môn, nghề nghiệp của các hội thành viên và các tổ chức KH&CN trực thuộc,tăng cường hoạt động nghiên cứu khoa học và ứng dụng các tiến bộ KH&CN, các hoạt động tôn vinh trí thức, khuyến khích và thúc đẩy sáng tạo KH&CN Việt Nam, thúc đẩycông tác xã hội hóa hoạt động KH&CN, bảo vệ môi trường, giáo dục và đào tạo, chăm sóc sức khỏe nhân dân, phát triển cộng đồng. Quan tâm hơn nữa tới hoạt độngTVPB&GĐXH, tích cực tham mưu, đề xuất cho Đảng, Nhà nướccó những quyết sách kịp thời về phát triển kinh tế – xã hội, tăng cường và mở rộng hợp tác trong nước và quốc tế.

Thực hiện thành công những  nhiệm vụ đó chắc chắn Liên hiệp Hội Việt Nam sẽ trở thành tổ chức ngày càng có uy tín và ảnh hưởng trong xã hội.

PV: Xin cảm ơn Ông về cuộc trao đổi này!

Lê Hồng

Nên đọc

“Đại hội Táo quân” tố chuyện hôi bia, bạo hành trẻ em

‘Đại hội Táo quân’ bàn chuyện thời sự

Hoàng Nam có thể bị cấm thi đấu ở Đại hội TDTT toàn quốc Một VĐV Olympic được phát 35 bao cao su

Đại hội VFF nhiệm kỳ 7 lùi đến cuối tháng ba