Thấp thỏm, mừng lo... như doanh nghiệp vay vốn

Chuyện khó khăn trong vay vốn đã là câu chuyện xưa như... trái đất. Do đó, mỗi khi có tín hiệu khả quan từ phía Ngân hàng Nhà nước (NHNN) hay các ngân hàng thương mại cổ phần (TMCP) về việc giảm lãi suất hay hỗ trợ vay vốn đều làm các doanh nghiệp khấp khởi hy vọng.

Doanh nghiệp nín thở đợi lãi suất hạ

Theo các chuyên gia kinh tế, năm 2014, mặt bằng lãi suất giảm chưa nhiều so với cuối năm 2013. Trong đó, lãi suất huy động giảm 1,5-2%, lãi suất cho vay giảm khoảng 2%, đưa mặt bằng lãi suất trở về mức thấp hơn giai đoạn 2005-2006. Lãi suất các khoản vay cũ cũng tiếp tục giảm, dư nợ cho vay bằng VND có lãi suất trên 15% chỉ chiếm khoảng 3,9% tổng dư nợ.

Ngay từ đầu năm 2015, Thống đốc NHNN đã ra Chỉ thị số 01 và Chỉ thị số 02 về xử lý nợ xấu và định hướng giảm lãi suất cho vay. Theo đó, NHNN định hướng duy trì ổn định mặt bằng lãi suất, phấn đấu tiếp tục giảm mặt bằng lãi suất cho vay trung, dài hạn thêm từ 1-1,5%/năm, hỗ trợ thị trường tài chính trong huy động vốn cho đầu tư phát triển.

Doanh nghiệp đang chờ đợi tín hiệu giảm lãi suất cho vay từ phía các ngân hàng TMCP

Theo khảo sát của CTCP Báo cáo Đánh giá Việt Nam (Vietnam Report), 78,2% doanh nghiệp kỳ vọng “duy trì mức lãi suất thấp” và coi đây là giải pháp ưu tiên trong giai đoạn 4 năm tới, tạo điều kiện vay vốn thuận lợi hơn cho doanh nghiệp mở rộng thị trường, tăng doanh thu và lợi nhuận.

Đầu tháng 3/2015, hàng loạt ngân hàng TMCP đồng loạt giảm lãi suất huy động như Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank), Ngân hàng TMCP Xuất Nhập khẩu Việt Nam (Eximbank), Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank), Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV)… Mức lãi suất huy động tiền gửi tiết kiệm ghi nhận thấp nhất trên thị trường chỉ còn 4%. Như vậy, đây là lần lãi suất huy động được hạ xuống mức thấp kỷ lục.

Các chuyên gia kinh tế nhận định, việc giảm lãi suất huy động này kéo theo giảm lãi suất cho vay trong thời gian không lâu sau đó. Bởi vì giữa hai loại hình lãi suất này có mối quan hệ với nhau trong cơ cấu nợ - huy động - cho vay của ngân hàng.

Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình cũng từng đưa ra cam kết trong năm nay sẽ giữ mặt bằng lãi suất ổn định, đồng thời NHNN sẽ điều chỉnh giảm lãi suất cho vay trung và dài hạn từ 1-1,5%, đặc biệt ưu tiên các doanh nghiệp áp dụng khoa học công nghệ mới để cải tiến, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh. Ngoài ra, Thống đốc còn khẳng định những doanh nghiệp uy tín, chất lượng có thể vay vốn ở bất cứ NHTM nào, kể cả khi không cần tài sản thế chấp.

Lời tuyên bố này cùng động thái giảm lãi suất huy động của các ngân hàng đang là sự hứa hẹn không xa với việc giảm lãi suất cho vay. Các doanh nghiệp đang nín thở chờ đợi “sự kiện” này trong sự thấp thỏm, mừng lo. Lãi suất giảm thì mừng, xong giảm được bao nhiêu, hỗ trợ như thế nào vẫn là một dấu hỏi lớn ?

Bao giờ doanh nghiệp hết khổ?!

Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình từng khẳng định: “Giảm lãi suất cho vay trung và dài hạn 1,5 - 2% là hoàn toàn khả thi để tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển sản xuất, kinh doanh”. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng rất khó để các ngân hàng TMCP giảm lãi suất cho vay một cách đồng loạt vì “sức khỏe” của mỗi ngân hàng mỗi khác. Điều này chỉ có thể diễn ra ở một số ngân hàng “khỏe” hay có sự tác động từ phía NHNN, hoặc giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc với tiền gửi VND.

Hy vọng những khó khăn của các doanh nghiệp sẽ được tháo gỡ trong thời gian tới

 Theo Tiến sĩ Cao Sĩ Kiêm, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) Việt Nam thì hiện nay, các DNNVV đang vay vốn với mức lãi suất ngắn hạn 7 - 8% và 10% đối với trung và dài hạn. Mức lãi suất này được đánh giá còn cao khiến các doanh nghiệp vẫn chật vật trong sản xuất, kinh doanh.

Ông L.Tùng (chủ một doanh nghiệp sản xuất cà phê tại TP.HCM) cho biết: “Hiện các doanh nghiệp nhỏ như chúng tôi đang đối mặt nhiều khó khăn, mặc dù lãi suất có giảm nhẹ hơn so với những năm trước. Vay vốn ngân hàng để đủ lo cho các chi phí trong sản xuất, kinh doanh nhưng vẫn phải gánh lãi suất cao, có khi lợi nhuận thu về không đủ trả lãi ngân hàng”.

Thực tế cho thấy, hiện nay có khá nhiều ngân hàng triển khai gói ưu đãi vay vốn trung và dài hạn, lãi suất cố định 8% trong thời gian 1 năm đầu tiên, thậm chí là mấy tháng đầu, tuy nhiên sau đó sẽ quay lại mức lãi suất phổ biến của thị trường.

Trong giai đoạn hội nhập với rất nhiều Hiệp định Thương mại tự do (FTA) được ký kết, cùng với việc tham gia vào Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC), doanh nghiệp Việt có nhiều cơ hội nhưng phải “gồng mình” lên nhiều vì sức cạnh tranh còn yếu.

Ông Cao Sĩ Kiêm đánh giá: “Mức lãi suất hiện nay các doanh nghiệp phải vay vẫn cao hơn lãi suất của khu vực và thế giới, trong khi đó chi phí và giá thành vẫn cao nên sức cạnh tranh của doanh nghiệp giảm, lợi nhuận giảm, khả năng tăng trưởng hạn chế”.

Tuy nhiên, theo ông Kiêm, lãi suất không phải là cái quyết định, giảm lãi suất chỉ là một phần trong việc tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. “Sức mua yếu, khả năng sản xuất ở các doanh nghiệp chưa phát triển, hàng tồn kho chưa giải quyết được, các thủ tục hành chính, sự phối hợp giữa các Bộ, ngành chưa đồng bộ và thực sự mạnh mẽ, đột phá tiến bộ chưa rõ nét cũng như chưa có sự chuyển biến mạnh mẽ nên vẫn cần một thời gian nữa để các khó khăn của doanh nghiệp có thể khắc phục được một cách cơ bản”, ông cho biết.

Trang Phạm

Nên đọc

MDB và Maritimebank: Cuộc hôn phối đầu tiên của ngành ngân hàng năm 2015

Ngân hàng 'chùn bước' giảm lãi vay

Lĩnh án chung thân vì "nướng" 10 tỷ của ngân hàng vào cờ bạc

Ngân hàng "ế" tiền, "lạy lục" khắp nơi tìm khách vay