TCVN 13381-5:2023 về giống chuối

Cây chuối có tên khoa học là Musa sapientum L., thuộc họ Musaceae. Chuối là loại cây ăn quả nhiệt đới, ngắn ngày, dễ trồng và cho sản lượng khá cao, trung bình có thể đạt năng suất 20-30 tấn/ha. Hiện nay, trên thế giới, nước đạt năng suất chuối cao nhất là Goatemala 100 tấn/ha. Chuối có giá trị kinh tế khá lớn và là mặt hàng xuất khẩu của nhiều nước.

Ở nước ta, khí hậu bốn mùa đều phù hợp cho chuối phát triển, từ Bắc đến Nam, đồng bằng cũng như miền núi, ở đâu và mùa nào cũng có chuối. Chuối đối với người Việt Nam là rau, là quả, là lương thực, thực phẩm. Sản lượng chuối hàng năm cũng khá, ngoài việc tiêu thụ nội địa còn xuất khẩu một lượng khá lớn. Tuy vậy, so với nhiều nước xuất khẩu chuối thì năng suất trồng chuối nước ta còn thấp. Vì vậy, việc giúp bà con nông dân nắm được những kinh nghiệm trong kỹ thuật trồng chuối, nhằm nâng cao năng suất là hết sức cần thiết. Xong để việc trồng chuối đạt năng suất cao thì giá trị canh tác của các giống chuối nên đáp ứng những yêu cầu theo tiêu chuẩn. 

Căn cứ theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 13381-5:2023 Giống cây nông nghiệp- Khảo nghiệm giá trị canh tác và giá trị sử dụng- Phần 5: Giống chuối do Bộ Khoa học và Công nghệ công bố thì giá trị canh tác và giá trị sử dụng đối với giống chuối tây (chuối mốc, chuối xiêm, chuối sứ, chuối goòng) phải đạt trên 30 tấn/ha; Hàm lượng chất rắn hòa tan tổng số trên hoặc bằng 15%; Hàm lượng kali trên hoặc bằng 300mg/100g thịt quả.

Giống chuối phải đạt các yêu cầu theo tiêu chuẩn mới đảm bảo năng suất chất lượng cao. Ảnh minh họa

Yêu cầu về giá trị canh tác và giá trị sử dụng của giống chuối tiêu (chuối già): Về năng suất trên 40 tấn/ha; Chiều dài quả trên 120mm; Đường kính quả trên 25mm; Khối lượng buồng quả trên 20 kg; Hàm lượng kalitrên 250mg/100g thịt quả...

Phương pháp khảo nghiệm giá trị canh tác và giá trị sử dụng (khảo nghiệm VCU) bao gồm phương pháp khảo nghiệm có kiểm soát và khảo nghiệm đồng ruộng. Khảo nghiệm đồng ruộng bao gồm khảo nghiệm diện hẹp và khảo nghiệm diện rộng.

Khảo nghiệm có kiểm soát được sử dụng để đánh giá khả năng chống chịu của giống đối với bệnh do sinh vật gây hại gây ra và đối với một số điều kiện bất thuận (hạn, ngập, mặn, phèn).

Yêu cầu chung về vùng khảo nghiệm nên thực hiện tại một vùng duy nhất trong phạm vi toàn quốc. Phải thực hiện tối thiểu một đợt khảo nghiệm. Khảo nghiệm được tiến hành trong nhà kính hoặc nhà lưới, bố trí theo kiểu tuần tự, nhắc lại ba lần, mỗi lần nhắc tối thiểu 30 cây.

Cây giống khảo nghiệm nên sử dụng cây nuôi cấy mô. Tiến hành thí nghiệm khi đường kính thân đạt từ 1,0cm đến 1,2cm, có từ 6 đến 7 lá, chiều cao từ 30cm đến 40cm; các các chỉ tiêu chất lượng khác phải đạt yêu cầu kỹ thuật theo quy định hiện hành.

Yêu cầu về địa điểm, cơ sở hạ tầng và trang thiết bị phục vụ khảo nghiệm, đối với khảo nghiệm có kiểm soát cần có nhà kính hoặc nhà lưới để lây bệnh nhân tạo và đánh giá các điều kiện bất thuận; Có ô xi măng hoặc chậu thí nghiệm được thiết kế phù hợp cho từng nội dung khảo nghiệm;

Đối với khảo nghiệm đánh giá khả năng chống chịu với bệnh hại phải có hệ thống/hoặc buồng sinh thái để tạo và duy trì ổn định nhiệt độ và ẩm độ không khí; Thiết bị theo dõi nhiệt độ và ẩm độ; Phòng thí nghiệm và trang thiết bị để phân lập, nhân nuôi, lưu giữ, lây nhiễm và kiểm tra sự hiện diện của tác nhân gây bệnh gồm: buồng cấy, tủ định ôn, máy ly tâm, kính hiển vi, tủ lạnh, bình ổn nhiệt, máy ảnh, máy điện di, thiết bị PCR, buồng UV, cân điện tử...

Đối với khảo nghiệm đồng ruộng có diện tích đất phù hợp để trồng số lượng cây giống khảo nghiệm quy định. Có trang thiết bị phục vụ cho việc nhập số liệu, xử lý số liệu thống kê kết quả khảo nghiệm: máy tính, máy in, thiết bị ghi hình, phần mềm máy tính liên quan. Trang thiết bị, dụng cụ được kiểm định hoặc hiệu chuẩn theo quy định hiện hành.