Tăng cường tuyên truyền sử dụng hiệu quả năng lượng cho phát triển bền vững

Phát biểu khai mạc, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Nguyễn Đức Lợi khẳng định: Năng lượng đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng kinh tế, bảo vệ môi trường. Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đã, đang được coi là một trong những trụ cột quan trọng để đảm bảo an ninh năng lượng cũng như giúp cho ngành năng lượng phát triển bền vững. Khẳng định được vai trò, vị trí và có nhiều đóng góp cho sự phát triển ngành năng lượng, thời gian qua, báo chí đã phản ánh chính xác, kịp thời, hiệu quả các nội dung: tuyên truyền, tổ chức thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả; nêu bật tấm gương các tập thể, cá nhân thực hiện tốt chủ trương này, phê phán những biểu hiện lãng phí.

Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Nguyễn Đức Lợi 

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước, hệ thống báo chí đã không ngừng nâng cao chất lượng; tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức, phương tiện kỹ thuật, công nghệ làm báo trong thời đại "số hóa". Nhờ vậy, tính hiệu quả trong tuyên truyền được nâng cao. 

Thông tin tại diễn đàn cho thấy, Việt Nam là quốc gia đang phát triển, với dân số 100 triệu người: nhu cầu sử dụng các nguồn năng lượng (điện, than, dầu, khí, gas…) cho sản xuất và tiêu dùng là rất lớn.

Từ nhiều năm nay, Việt Nam đã không ngừng nỗ lực để ban hành, triển khai nhiều chủ trương, chính sách, luật pháp, chương trình, đề án quốc gia, cũng như những hoạt động cụ thể nhằm thúc đẩy việc sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả trong toàn xã hội, góp phần hiện thực hóa mục tiêu Net Zezo vào năm 2050 theo cam kết của Chính phủ Việt Nam tại COP26.

Điển hình, Nghị quyết số 55 Bộ Chính trị (2020) về “Chiến lược phát triển ngành năng lượng đến 2030, định hướng đến năm 2045” nêu rõ tiết kiệm năng lượng phải được coi là quốc sách quan trọng và là trách nhiệm của mọi tổ chức, cá nhân. 

Tháng 5/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 500/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII); đặt mục tiêu bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước…

Việc  tuyên truyền về tiết kiệm năng lượng vì vậy cũng có  một vai trò  cực  kỳ quan trọng. Theo tính toán của Chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (Bộ Công Thương) thì tiềm năng tiết kiệm năng lượng ở Việt Nam là rất lớn. Trong đó: lĩnh vực sản xuất công nghiệp, tiềm năng tiết kiệm tại đây có thể đạt từ 20% đến 35%. Ngoài ra, các lĩnh vực dân dụng, giao thông vận tải, lĩnh vực xây dựng có thể đạt trên 30%...

Nghiên cứu về phát thải các bon thấp của Ngân hàng Thế giới (WB) cho thấy: Việt Nam có thể tránh được đầu tư mới tới 12.000MW công suất nguồn phát điện vào năm 2030 nếu thực hiện được toàn diện các giải pháp tiết kiệm năng lượng từ phía cầu sử dụng năng lượng.

Tại Diễn đàn, đại diện các cơ quan báo chí, các nhà quản lý, các doanh nghiệp, chuyên gia kinh tế cùng trao đổi, thảo luận về thực trạng, tiềm năng phát triển ngành năng lượng, những mô hình công nghệ tiết kiệm năng lượng, những chiến lược tuyên truyền sáng tạo, hiệu quả cho sự phát triển ngành năng lượng Việt Nam trong thời gian tới.

Trao đổi tại diễn đàn, ông Đồng Mạnh Hùng, Trưởng Ban Thư ký Biên tập Đài tiếng nói Việt Nam đề cập, mục tiêu lâu dài của việc tuyên truyền là làm sao để các chủ trương, chính sách về sử  dụng năng lượng hiệu quả và tiết kiệm năng lượng được thực hiện và đi vào cuộc sống. Muốn vậy truyền thông phải có những giải pháp cụ thể để  khuyến khích sự hưởng ứng và tham gia tích cực của tất cả các khách hàng sử dụng điện trên phạm vi toàn quốc, làm sao để nâng cao ý thức tiết kiệm điện trong cộng đồng, để “Tiết kiệm điện - thành thói quen” - như Thông điệp của Chương trình mục tiêu quốc gia về TKNL giai đoạn 2019-2030 được Bộ Công Thương đề ra.

Bà Nguyễn Thị Sự, Phó tổng giám đốc Thông tấn xã Việt Nam cho hay, hiện nay, công tác thông tin tuyên truyền vẫn còn mang tính thời vụ. Để nâng cao hiệu quả, công tác truyền thông, thông tin về chủ đề này cần thường xuyên, liên tục, các cơ quan báo chí cần duy các chuyên mục, chuyên đề, đa dạng hóa nội dung và đổi mới hình thức thể hiện thông tin để công chúng dễ tiếp cận, từ đó thay đổi nhận thức và hành vi trong các tầng lớp nhân dân và trong toàn xã hội, tăng cường sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả và phát triển năng lượng bền vững…

Hơn nữa, đây cũng là lĩnh vực chuyên ngành đặc thù, cần có kiến thức chuyên môn, vì vậy Hội Nhà báo và các cơ quan chuyên ngành quan tâm việc tổ chức tập huấn kiến thức, kỹ năng cho phóng viên, biên tập viên làm nhiệm vụ thông tin tuyên truyền lĩnh vực này.

Diễn đàn là một hoạt động mang ý nghĩa thiết thực góp phần nâng cao nhận thức về vai trò, trách nhiệm, lợi ích của người dân, doanh nghiệp trong việc sử dụng năng lượng hiệu quả. Tại Diễn đàn, đại diện các cơ quan báo chí, các nhà quản lý, các doanh nghiệp, chuyên gia kinh tế cùng trao đổi, thảo luận về thực trạng, tiềm năng phát triển ngành năng lượng, những mô hình công nghệ tiết kiệm năng lượng, những chiến lược tuyên truyền sáng tạo, hiệu quả cho sự phát triển ngành năng lượng Việt Nam trong thời gian tới.