Sức hút từ phim ngàn tập

Tuy nhiên, thay vì chỉ trích thì liệu chúng ta có nên phân tích tại sao những bộ phim “chiếu 10 năm chưa hết” này lại được nhiều thế hệ khán giả đón nhận, không chỉ trong nước mà cả quốc tế, còn phim Việt Nam chiếu 10 tập chưa chắc có người xem?

Một cảnh trong phim Coronation Street – bộ phim được đánh giá là một “pho sử sống” về nước Anh thời hiện đại.

Dòng phim của mọi nhà

Dòng phim ngàn tập - hay còn có tên riêng là “Soap Opera” (kịch xà phòng) là một loại hình điện ảnh rất phổ biến trên thế giới từ những năm 30. Tác phẩm “khởi thủy” của dòng phim này là “Painted Dreams” ra mắt tại Mỹ vào năm 1931. Thời điểm này tivi vẫn chưa phổ biến, cho nên kênh giải trí duy nhất của khán giả Mỹ là những vở “kịch đọc” được phát trên radio. Bắt đầu từ những câu chuyện ngắn tập, các nhà sản xuất dần thấy tiềm năng của Soap Opera khi khán giả liên tục gửi thư yêu cầu muốn được nghe tiếp diễn tiến câu chuyện trong đời con, đời cháu của các nhân vật. Điều này đồng nghĩa với việc thu hút thêm nhiều hợp đồng quảng cáo mà lại không cần phải tốn công xây dựng một cốt truyện hoàn toàn mới. Vậy là phim/kịch xà phòng ra đời. Gọi là “xà phòng” vì lúc đầu kịch được tài trợ bởi các hãng xà phòng, nhắm đến đối tượng khán giả là các bà nội trợ.

Từ Á đến Âu, đâu đâu cũng thấy sự có mặt của các bộ kịch truyền hình mà độ dài có khi lên đến hàng chục ngàn tập. Ở Đài Loan có “Đời sống chợ đêm” dài 1.000 tập tạo hiệu ứng dư luận rộng rãi trên cả nước và được hơn 20 nước mua bản quyền phát sóng. Tại Úc có “Neighbours” hiện đã chiếu hơn 7.120 tập và vẫn luôn nằm trong danh sách các bộ phim có rating cao. Ở Anh có “Coronation Street” đã phát 8.660 tập, từng được Nữ hoàng Elizabeth ca ngợi là tác phẩm truyền hình xuất sắc nhất Anh quốc. Còn bộ phim “Guilding Light” của Mỹ hiện đã vào kỷ lục Guinness khi chiếu ròng rã suốt 60 năm, với hơn 18.000 tập.

“Guiding Light” – bộ phim xoáy sâu vào sự phân biệt giai cấp, chủng tộc ở Mỹ qua nhiều giai đoạn.

Chiếu nửa thế kỷ vẫn ăn khách

Có nhiều lý do giúp “kịch xà phòng” kéo dài qua hàng thập kỷ mà vẫn ăn khách. Đầu tiên là sức hút đến từ cách xây dựng, phát triển cốt truyện phức tạp, chồng chéo khiến khán giả không thể đoán trước diễn tiến của câu chuyện. Phim thường xuyên có những bước ngoặt bất ngờ khiến người xem ngạc nhiên hoặc những tình huống ngang trái, đầy nước mắt để lôi kéo đối tượng khán giả là các bà nội trợ. Ngoài ra các nhà sản xuất còn đưa ra mức thù lao hậu hĩnh để giữ chân diễn viên với bộ phim từ 10 năm trở lên. Việc ngắm nhìn các nhân vật trưởng thành rồi già đi cùng với mình qua từng năm tháng tạo ra một mối liên kết vô hình nhưng bền chặt với khán giả thuộc nhiều thế hệ.

Một lý do khác quan trọng hơn chính là tính “thời sự” của dòng phim này. Kịch bản của Soap Opera thường theo sát thời gian và sự kiện xảy ra trong cuộc sống thực do được quay và chiếu theo ngày, có nghĩa là nếu ngoài đời đang đón Noel thì ở trên phim các nhân vật cũng sẽ đón Noel. Năm 2001 ở Mỹ xảy ra sự kiện 11/9 thì lập tức trong “All My Children” cũng có chi tiết nhiều nhân vật mất người thân vì bị kẹt trong tòa tháp đôi. Năm 2011 xảy ra sự kiện sóng thần ở Nhật thì trong “Sazae-san” liền có cảnh quay các nhân vật vận động quyên góp giúp đỡ các nạn nhân. Với những bộ phim đã được chiếu 50-60 năm, chứng kiến bao biến đổi thời cuộc thì chúng thực sự là những “pho sử sống” về văn hóa, chính trị, xã hội của đất nước sở tại.

Ngoài ra, Soap Opera được công chúng quan tâm rộng rãi còn bởi đề cập những vấn đề, vấn nạn nhức nhối, từ đó tạo động lực thay đổi xã hội. Chuyện về nạn tảo hôn ở Ấn Độ trong “Cô dâu 8 tuổi”, hay nạn cưỡng bức phụ nữ ở các nước Hồi giáo trong “Fatmagul” khiến khán giả tại chính quốc gia đó tìm thấy sự liên hệ trực tiếp tới bản thân. Người xem không chỉ xem phim mà còn quan tâm đến cách các nhân vật vượt qua số phận, từ đó tìm thấy động lực cho chính họ.

Tại Việt Nam dòng phim ngàn tập vẫn chưa nhận được sự ủng hộ từ công chúng. Tuy nhiên, một khi đã làm quen với việc gắn bó với một bộ phim qua hàng thập kỷ, một số đạo diễn tin rằng sẽ đến lúc khán giả Việt Nam yêu thích dòng phim này. Bởi nó có những ưu điểm mà các bộ phim của nước ta chưa làm được, và nên học hỏi theo.

“Cô dâu 8 tuổi” được yêu thích nhờ mạnh dạn đề cập đến nạn tảo hôn ở Ấn Độ.

 Vương Giang

Nên đọc

Sao phim truyền hình ngày ấy, bây giờ: Số phận nghiệt ngã của 'thằng Cò' sau 'Đất phương Nam'

Lạnh gáy cá mập hổ dài 4m "tấn công" nhà làm phim

Liên hoan Ảnh và Phim Phóng sự - Tài liệu về các dân tộc ASEAN

Hà Nội: Hai taxi rượt đuổi, tấn công nhau trên phố như phim hành động