Phản hồi vụ “Tràn lan nhà không phép trên đất ruộng Hóc Môn”: Dư luận nói gì ?

Luật sư Nguyễn Duy, Đoàn Luật sư TP.HCM: Có dấu hiệu lạm quyền

Theo Pháp lệnh Công an xã ngày 21/11/2008 thì thẩm quyền của Công an xã đối với vấn đề dẫn giải người vi phạm được quy định tại Khoản 7, Điều 9. Cụ thể, Công an xã được phép bắt người và dẫn giải người bị bắt lên cơ quan Công an cấp trên trực tiếp đối với trường hợp người đó phạm tội quả tang, người có quyết định truy nã, truy tìm đang lẩn trốn trên địa bàn xã. Trong khi đó, ông Út Nhỏ không thuộc các trường hợp nêu trên nên Công an xã không được “dẫn giải”, lại càng không có thẩm quyền, chức năng để yêu cầu ông phải thực hiện lại các hành vi tặng báo cho các hộ dân và sau đó quay phim, chụp ảnh ông. Tôi chưa rõ mục đích chính của Công an xã trong trường hợp này là gì? Tuy nhiên, hành vi trên của Công an xã có dấu hiệu của việc xâm phạm quyền của cá nhân về hình ảnh, quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín theo quy định của Bộ Luật Dân sự năm 2005.

Về việc Công an xã Xuân Thới Thượng tịch thu 10 tờ báo Người tiêu dùng, theo quy định của Bộ Luật Dân sự thì các tờ báo này cũng là một tài sản của công dân, nguồn gốc xác lập quyền sở hữu của tài sản này thông qua một giao dịch dân sự là được tặng cho tài sản. Vì vậy, đó là tài sản hợp pháp của công dân, được pháp luật công nhận và bảo vệ. Trong trường hợp này tài sản (là các tờ báo) chỉ bị thu giữ, tịch thu khi tài sản đó là tang vật, phương tiện… hoặc là vật chứng trong một vụ việc vi phạm pháp luật. Và khi thu giữ, tịch thu phải lập thành văn bản, có đầy đủ chữ ký, xác nhận của người có thẩm quyền thu giữ và các cá nhân có liên quan…

Thẩm quyền của công an xã khi thu giữ vật chứng được quy định trong Pháp lệnh Công an xã phải được hiểu chỉ áp dụng đối với các trường hợp người đó có hành vi vi phạm pháp luật quả tang. Trong khi đó, việc Công an xã Xuân Thới Thượng yêu cầu ông Út Nhỏ phải “diễn lại” việc tặng báo cho người dân thì đó không còn là “hành vi quả tang”. Đồng thời, theo tôi, hành vi tặng báo đối với một tờ báo được Nhà nước cho phép thành lập thì không có dấu hiệu vi phạm pháp luật.

Chúng ta đều biết một nguyên tắc “Công dân được làm những gì mà pháp luật không cấm”, còn “tổ chức, cơ quan Nhà nước hoặc cá nhân nhân danh Nhà nước khi thực hiện nhiệm vụ chỉ được làm những gì pháp luật cho phép”. Như vậy, hành vi của Công an xã Xuân Thới Thượng như bài báo nêu so với thẩm quyền được quy định trong Pháp lệnh Công an xã có dấu hiệu lạm quyền, vượt quá quyền hạn được pháp luật quy định. Xâm phạm đến quyền của cá nhân đối với hình ảnh, cản trở quyền được tiếp cận thông tin qua báo chí của người dân.

Luật sư Phạm Thị Bạch Tuyết, Đoàn Luật sư TP.HCM: Có dấu hiệu xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác

Không có quy định nào cho phép Công an được quyền ép người khác phải “về trụ sở làm việc” trong khi

không thông báo cho họ biết nội dung buổi làm việc là gì và không có giấy triệu tập hoặc giấy mời. Trong trường hợp của ông Út Nhỏ: Thứ nhất, theo như báo phản ánh, rõ ràng ở đây ông Nhỏ bị mời đi với tư cách bị can trong khi ông không làm điều gì trái pháp luật. Bởi nếu ông có bị tình nghi phạm tội thì đã có phê chuẩn lệnh bắt từ VKSND hoặc tòa án.

Thứ hai, theo thông tin người dân cung cấp, Công an xã Xuân Thới Thượng đã bắt buộc ông Nhỏ phải lấy lại báo, rồi làm động tác đưa lại cho các hộ dân mà ông đã tặng để họ chụp hình rồi sau đó tịch thu những tờ báo này như tịch thu bằng chứng phạm tội. Rõ ràng, khi ép ông Nhỏ làm những việc này, họ đã có dấu hiệu xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm của ông.

Luật sư Trương Minh Tùy, Công ty Luật TNHH Đại Việt Luật, Đoàn Luật sư TP.HCM: Công an xã làm thực nghiệm điều tra trái thẩm quyền

Báo chí có phản ánh việc Công an xã Xuân Thới Thượng đưa ông Út Nhỏ đi đến từng nhà dân đã được tặng

báo, yêu cầu ông này thực hiện lại hành vi rồi tiến hành quay phim, chụp ảnh… Theo tôi, hình thức thể hiện đó giống như một cuộc thực nghiệm điều tra, nhưng nó không giống như một cuộc thực nghiệm điều tra đối với bị can, người tội phạm, vì thiếu các cơ quan tham gia như VKSND...

Hơn nữa, thẩm quyền thực nghiệm điều tra chỉ áp dụng đối với phạm tội rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng. Ở đây, hành vi phát báo của ông Út Nhỏ chưa phải là bị can mà cũng không phải phạm tội quả tang, nếu phạm tội quả tang thì cơ quan chức năng phải làm rõ là tội gì? Theo tôi biết qua thông tin báo chí thì hành vi của ông Nhỏ chưa cấu thành tội phạm theo BLHS. Một điều quan trọng là thẩm quyền của công an xã không cho phép họ dựng và quay lại hiện trường như việc này, thẩm quyền thuộc các cơ quan tiến hành tố tụng cấp tỉnh, đối với tội rất nghiêm trọng, chứ không phải công an xã.

 Hoàng Kỳ