Nhà ở vừa túi tiền được “đẩy lên” thành nhà trung cao cấp

Mới đây, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho biết, vừa có văn bản gửi các cơ quan của Quốc hội góp ý kiến Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 08 luật, trong đó có sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 23 Luật Nhà ở 2014.

Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch HoREA cho biết, rất cấp thiết, cấp bách phải sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 23 Luật Nhà ở 2014 (đã được sửa đổi, bổ sung tại điểm c khoản 1 Điều 75 Luật Đầu tư 2020) để đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ, liên thông của các quy định pháp luật.

Đồng thời theo HoREA, việc sửa đổi sẽ này đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của các chủ đầu tư, nhà đầu tư, người mua nhà và góp phần phát triển thị trường bất động sản minh bạch, công bằng, ổn định, lành mạnh.

Khoản 1 Điều 23 Luật Nhà ở 2014 quy định "được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất sang làm đất ở" đã làm phát sinh "xung đột pháp luật" với các quy định của pháp luật về đất đai, theo HoREA.

Bởi lẽ, khoản 1 Điều 57 Luật Đất đai 2013 quy định 07 trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất phải được phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, trong đó có trường hợp “chuyển đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp” (điểm d), hoặc trường hợp “chuyển đất phi nông nghiệp không phải là đất ở sang đất ở” (điểm e). 

Trên thực tế, theo HoREA, không bao giờ xảy ra trường hợp một khu đất hỗn hợp nhiều loại đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại mà lại được "được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất sang làm đất ở" đối với 100% diện tích khu đất của dự án, nên quy định tại khoản 1 Điều 23 Luật Nhà ở 2014 không phù hợp với cả các quy định về quy hoạch của Luật Xây dựng 2014, Luật Quy hoạch đô thị 2009.

Do vậy, cần thống nhất cách hiểu quy định về "chuyển mục đích sử dụng đất" trên tổng thể khu đất của dự án, chứ không chỉ trên từng thửa đất riêng lẻ.

Theo HoREA, năm 2020 có thêm 44 dự án, nâng tổng số dự án nhà ở thương mại có quỹ đất hỗn hợp, hoặc chỉ có đất nông nghiệp, hoặc chỉ có đất phi nông nghiệp không phải là đất ở không được công nhận chủ đầu tư lên đến 170 dự án.

Riêng ở TP.HCM chỉ 20 dự án được giải quyết, chấp thuận chủ trương đầu tư trong 11 tháng qua, còn 150 dự án nhà ở thương mại bị ách tắc trong khâu công nhận chủ đầu tư. Điều này đã gây thiệt hại rất lớn cho các doanh nghiệp, tạo lợi thế không chính đáng, không công bằng cho một số chủ đầu tư "may mắn" có dự án đã được duyệt.

Đánh giá về vấn đề này, ông Châu cho biết: “Với khoảng 150 dự án nhà ở thương mại tại TP.HCM không được công nhận chủ đầu tư gây thiệt hại rất lớn cho các doanh nghiệp và làm sụt giảm nguồn cung sản phẩm nhà ở, đẩy giá nhà tăng cao trong hơn 5 năm qua”.

Chủ tịch HoREA, ông Lê Hoàng Châu cũng cũng cho rằng, do thị trường thiếu nguồn cung dự án, thiếu sản phẩm nhà ở nên đã xuất hiện các các tác động tiêu cực sau đây:

Một là, chủ đầu tư có sản phẩm nhà ở, nhất là chủ đầu tư dự án lớn có lợi thế, có thể độc chiếm thị trường, làm giá, đẩy giá nhà lên cao để nhằm tối đa hoá lợi nhuận, dẫn đến tình trạng giá nhà tăng liên tục trong hơn 5 năm qua kể cả trong giai đoạn dịch COVID-19.

Hai là, do thiếu nguồn cung nên các chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại giá vừa túi tiền đẩy giá lên thành nhà trung cao cấp. Trong 2 năm 2020 - 2021 hầu như không còn loại nhà ở giá bình dân dưới 25 triệu đồng/m2 trên thị trường, làm cho giấc mơ tạo lập nhà của người có thu nhập trung bình, người có thu nhập thấp đô thị càng xa vời.