Nghị quyết 57-NQ/TW: Bệ phóng đột phá khoa học công nghệ, nâng tầm năng suất, hiệu quả sản xuất

Mở ra kỷ nguyên mới cho ứng dụng KHCN

Trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển mình mạnh mẽ với cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, sự phát triển của KHCN đang được xem là động lực chủ chốt, quyết định bước tiến của một quốc gia.

Phát biểu tại Phiên họp lần thứ nhất Ban Chỉ đạo của Chính phủ về phát triển khoa học công nghệ và Đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06 ngày 18 tháng 3 năm 2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo cho biết, ngày 22 tháng 12 năm 2024, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia - đây là một văn kiện có ý nghĩa chiến lược, quan trọng, hiện thực hóa mục tiêu đưa khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành động lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, ngăn chặn nguy cơ tụt hậu; đánh dấu bước chuyển mình của đất nước phát triển bứt phá, giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng trong kỷ nguyên mới.

Nghị quyết này không chỉ là kim chỉ nam cho sự phát triển trong kỷ nguyên mới, mà còn là lời hiệu triệu mạnh mẽ đối với toàn Đảng, toàn dân và toàn quân; phát huy và kết hợp sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, với sức mạnh thời đại để đưa Việt Nam vươn lên trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao, có năng lực cạnh tranh toàn cầu.

Ảnh minh họa

Nghị quyết 57-NQ/TW đã được các nhà lãnh đạo và chuyên gia đánh giá cao về tầm quan trọng chiến lược là “đường cao tốc” giúp tháo gỡ các điểm nghẽn trong quá trình chuyển đổi, khẳng định vai trò tiên phong của KHCN trong phát triển kinh tế – xã hội, an ninh quốc phòng và bảo vệ môi trường. Theo đó, phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không chỉ là động lực để nâng cao năng suất lao động, cải thiện chất lượng sản phẩm mà còn là yếu tố tiên quyết để tạo ra lực lượng sản xuất hiện đại, hoàn thiện quan hệ sản xuất và nâng cao hiệu quả quản trị nhà nước. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh kinh tế số đang góp phần không nhỏ vào tổng GDP của cả nước. Năm 2024, tỷ trọng kinh tế số trong GDP ước đạt 18,3%, với doanh thu công nghiệp công nghệ số đạt 152 tỷ USD và kim ngạch xuất khẩu phần cứng, điện tử ước đạt 132 tỷ USD – những con số khẳng định sức mạnh của chuyển đổi số trong việc tạo đà phát triển kinh tế.

Việt Nam hiện có 423 tổ chức nghiên cứu và phát triển, gần 900 doanh nghiệp được chứng nhận KHCN, cùng với khoảng 4.000 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, 208 quỹ đầu tư, 84 vườn ươm và 20 trung tâm khởi nghiệp sáng tạo. Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam được xếp hạng thứ 56 trên 100 quốc gia, trong khi TP. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh nằm trong “tốp” 200 thành phố khởi nghiệp sáng tạo toàn cầu. 

Ứng dụng KHCN khởi sắc ở địa phương

Trên thực tế, việc ứng dụng khoa học công nghệ đã cho thấy hiệu quả rõ rệt ở nhiều địa phương. Tại tỉnh An Giang, các chủ trương của Đảng và chính sách của Nhà nước về phát triển KHCN đã được triển khai một cách đồng bộ, gắn kết với các hoạt động sản xuất, kinh doanh và quản lý. Trong giai đoạn 2011 – 2022, năng suất các nhân tố tổng hợp vào tăng trưởng kinh tế (GRDP) của tỉnh đạt trung bình 4,42%/năm, với mức đóng góp của năng suất này vào tăng trưởng kinh tế năm 2022 lên đến 53,8%. Đặc biệt, kinh phí từ xã hội góp phần vào hoạt động KHCN đạt khoảng 30% tổng nguồn chi, trong khi nguồn nhân lực nghiên cứu đạt 7,5 người/vạn dân. Công tác chuyển đổi số cũng đạt được nhiều thành tựu, khi quy mô kinh tế số của An Giang năm 2023 chiếm 5,28% GRDP và năm 2024 đạt 5,99% GRDP.

Ban Thường vụ Tỉnh ủy An Giang đã ban hành Chương trình hành động 32-CTr/TU vào ngày 24/2/2025 nhằm thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW. Theo đó, tỉnh phấn đấu đến năm 2030 có năng lực KHCN và đổi mới sáng tạo thuộc nhóm các địa phương khá, năng lực công nghệ và đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp đạt mức cao hơn so với bình quân cả nước. Đến năm 2045, An Giang hướng đến việc xếp hạng chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương trong nhóm 20 tỉnh dẫn đầu cả nước, với quy mô kinh tế số đạt tối thiểu 35% GRDP và năng lực cạnh tranh số mạnh mẽ.

Thực hiện Nghị quyết 57, Lâm Đồng vạch ra lộ trình "bứt tốc" với mục tiêu khá cao, không chỉ nhằm nâng cao năng lực công nghệ và đổi mới sáng tạo, mà còn đặt tham vọng kiến tạo một nền kinh tế số vững mạnh, đóng góp đáng kể vào tăng trưởng GRDP. Đến năm 2030, Lâm Đồng phấn đấu đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp vào tăng trưởng kinh tế đạt trên 40% và quy mô kinh tế số chiếm tối thiểu 30% GRDP.

Bên cạnh đó, tỉnh đặt mục tiêu nâng cao tỷ lệ sử dụng dịch vụ công trực tuyến và giao dịch không dùng tiền mặt lên trên 80%, thúc đẩy quá trình số hóa từ chính quyền đến doanh nghiệp. Đầu tư cho KHCN cũng được xem là yếu tố then chốt, với cam kết dành ít nhất 3% tổng chi ngân sách hàng năm nhằm phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Còn tại Thái Nguyên, nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đóng góp cho tăng trưởng, phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo, các sở, ngành, địa phương liên quan tăng cường thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia trong ngành.

Theo đó, Sở Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với Vietel Thái Nguyên, VNPT Thái Nguyên đảm bảo intenet ổn định cho các nhà trường, đặc biệt là tại các khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa; hỗ trợ Sở Giáo dục và Đào tạo trong tổ chức triển khai xây dựng các mô hình: Trường học số, giáo dục STEAM tại các nhà trường. Phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo xây dựng và triển khai 4 mô hình điểm trường học số. Tăng cường quán triệt sâu sắc quan điểm của Đảng và Nhà nước “Giáo dục là quốc sách hàng đầu”, chọn khoa học và giáo dục làm khâu đột phá cho phát triển để thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 57-NQ/TW.

Sở Giáo dục và Đào tạo tập trung chỉ đạo thực hiện đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đề ra trong Kế hoạch triển khai các nhiệm vụ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo. Trong đó, chú trọng các nội dung: Triển khai các nền tảng số trong quản lý và dạy học, triển khai giáo dục STEM, triển khai học bạ số, đảm bảo an toàn thông tin tại các nhà trường theo lộ trình, đảm bảo khoa học, khai thác hiệu quả, đúng quy định; đưa AI vào hoạt động quản lý, dạy học, giáo dục của các nhà trường phổ thông trên địa bàn tỉnh.

Với tầm nhìn xa và những bước đi chiến lược, Việt Nam đang tự tin khẳng định vai trò tiên phong của KHCN trong việc tạo nên những đột phá mới, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội toàn diện và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.