Ngành ô tô Việt Nam năm 2021: Thế cân bằng sẽ trở lại với xe lắp ráp và nhập khẩu

Đại dịch Covid-19 đã khiến ngành ô tô Việt Nam trải qua một năm đầy khó khăn. Doanh số ô tô năm 2020 của Việt Nam là 296.634 chiếc, giảm 7,8% theo năm nhưng cao hơn 3,3% dự báo là 287.231 chiếc.

Tới đầu năm 2021, tình hình được cải thiện rõ rệt. Doanh số ô tô tháng 1/2021 tăng vọt lên 26.216 chiếc, đánh dấu tháng thứ sáu liên tiếp tăng trưởng. Công ty chứng khoán Bảo Việt (BVSC) cho rằng kết quả tháng 1 là đáng khích lệ, vì doanh số tháng 1 đã vượt mức trước COVID-19 trước đó (trung bình hàng tháng năm 2019 ở mức 25.240 chiếc).

BVSC kỳ vọng việc Nghị định 70/2020 (giảm 50% phí trước bạ đối với xe lắp ráp trong nước, có hiệu lực từ 28/6 đến 31/12/2020) hết hiệu lực sẽ tái thiết lại sự cân bằng về mặt bằng giá bán và cạnh tranh giữa hai dòng xe lắp ráp và xe nhập khẩu trong thời gian tới, khi người mua xe lắp ráp không còn hưởng lợi từ mức giá ưu đãi nhờ lệ phí trước bạ giảm 50%.

BVSC đánh giá sự cân bằng trong giá bán và cạnh tranh giữa xe lắp ráp và xe nhập khẩu sẽ tạo ra thay đổi rõ rệt trong bối cảnh cạnh tranh khi những hãng xe có tỷ trọng lắp ráp hoàn toàn ở nước ngoài cao, bị mất thị phần do Nghị định 70/2020, dần giành lại thị phần.

Honda là hãng xe hoạt động vượt trội trong tháng. Biên lợi nhuận xe nhập khẩu tăng khi cả nhà sản xuất và đại lý ô tô không còn chịu sự ảnh hưởng của COVID-19. Trong VAMA (Hiệp hội các nhà sản xuất Ôtô Việt Nam), Thaco duy trì vị thế dẫn đầu thị trường với sản lượng tiêu thụ tháng 1 đạt 8.938 chiếc. Tiếp theo là Toyota và Mitsubishi.

Trong cập nhật lần này, BVSC tập trung vào 3 liên doanh ô tô của VEA, bao gồm: Toyota, Honda và Ford. Trong đó, tháng 1 chứng kiến sự tăng trưởng vượt trội của Honda so với Toyota và Ford, mà theo BVSC là nhờ danh mục sản phẩm thiên về xe nhập khẩu.

Trong tương lai, BVSC kỳ vọng thị phần của các hãng xe gồm Thaco, Hyundai và Vinfast sẽ được điều chỉnh rõ ràng hơn, giúp ba liên doanh ô tô của VEA có lợi thế để giành lại thị phần. Dù BVSC hiểu việc đẩy tăng trưởng doanh số dòng xe nhập khẩu giúp hỗ trợ tăng trưởng sản lượng chung của ngành, BVSC kỳ vọng biên lợi nhuận gộp của các sản phẩm lắp ráp trong nước vốn có biên lợi nhuận cao, sẽ cải thiện rõ rệt khi các nhà sản xuất và đại lý xe ô tô không còn bị gián đoạn bởi COVID-19 khiến họ buộc phải thanh lý hàng tồn kho và đóng cửa nhà máy sản xuất như trong quý 2/2020. Nhìn chung sẽ có tác động tích cực đối với VEA.

Theo BVSC, triển vọng ngành ô tô Việt Nam trong dài hạn vẫn rất lạc quan nhờ tỷ lệ sở hữu ô tô của Việt Nam vẫn ở mức thấp, tầng lớp có thu nhập trung bình đang gia tăng và việc tăng cường đầu từ cơ sở hạ tầng.

Áp lực cạnh tranh dài hạn, đặc biệt là với các sản phẩm phân khúc giá rẻ cho đến trung cấp từ Vinfast, vì Vinfast hiện đang lên kế hoạch nhắm các thị trường xuất khẩu với những mẫu xe điện. Cho cả năm 2021, BVSC duy trì dự báo sản lượng tiêu thụ toàn ngành phục hồi đáng kể, đạt 330.315 chiếc, tăng 11,4% theo năm so với mức trước dịch là 321.811 chiếc, được thúc đẩy nhờ môi trường lãi suất thấp và niềm tin tiêu dùng được cải thiệu hậu đại dịch COVID-19.