Ngân hàng yêu cầu xác thực sinh trắc học khi giao dịch trực tuyến

Trong bối cảnh tình hình an ninh mạng diễn ra ngày càng phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi, tội phạm sử dụng không gian mạng để lừa đảo chiếm đoạt tài sản gia tăng, trong đó, ngành Ngân hàng - Tài chính luôn là đích nhắm hàng đầu của tội phạm sử dụng công nghệ cao. Ngày 18-12-2023, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ban hành Quyết định 2345/QĐ-NHNN về triển khai các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ ngân hàng. 

Theo đó, các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán cần hoàn thiện giải pháp và triển khai trước ngày 1-7-2024 nhằm tuân thủ việc xác thực theo phân loại giao dịch tương ứng. Đối với khách hàng cá nhân, các giao dịch có giá trị lớn và giao dịch liên ngân hàng ra nước ngoài đều yêu cầu phải xác thực với dấu hiệu sinh trắc học được kiểm tra đảm bảo. 

Cụ thể, nếu chuyển tiền dưới 10 triệu đồng và tổng số tiền chuyển các lần trong ngày không quá 20 triệu đồng thì xác thực bằng mã OTP, không cần xác thực bằng khuôn mặt, vân tay.

Ngân hàng Nhà nước cũng quy định, tổng số tiền các giao dịch trên 20 triệu đồng/ngày phải xác thực bằng sinh trắc học (có thể dùng căn cước công dân gắn chip, tài khoản VneID hoặc dữ liệu sinh trắc học lưu trong cơ sở dữ liệu của ngân hàng). 

Nếu chuyển tiền dưới 10 triệu đồng/lần nhưng tổng các giao dịch trong ngày đã chạm mốc 20 triệu thì đến lần chuyển tiếp theo trong ngày đó phải xác thực bằng khuôn mặt, vân tay, dù lần tiếp theo đó chỉ chuyển vài nghìn đồng.

Trường hợp khách hàng cá nhân trước khi giao dịch lần đầu bằng ứng dụng ngân hàng (mobile banking) hoặc trước khi giao dịch trên thiết bị khác với thiết bị đang giao dịch lần gần nhất, cũng phải được nhận dạng sinh trắc học.

Ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước) cho biết, mục đích của việc phải xác thực khuôn mặt là đảm bảo chính chủ đang thực hiện giao dịch. 

“Xác thực sinh trắc học là khuôn mặt thật chứ không phải hình ảnh cài trên điện thoại. Tức là người thực hiện chuyển tiền phải soi khuôn mặt mình vào ứng dụng, nhìn lên nhìn xuống để đảm bảo đây là hình ảnh sống. Và khuôn mặt của người thực hiện chuyển tiền được đối chiếu với dữ liệu sinh trắc học từ Căn cước công dân gắn chip do Bộ Công an quản lý”, ông Tuấn cho biết.

Dấu hiệu sinh trắc học có thể được xác định bằng dữ liệu sinh trắc học lưu trong chip của căn cước công dân, tài khoản VneID hoặc dữ liệu sinh trắc học - lưu trong cơ sở dữ liệu của ngân hàng. Công nghệ này được xem là hạn chế tối đa khả năng làm giả và sẽ có tính bảo mật cao nhất.

Ông Phạm Anh Tuấn nhấn mạnh từ ngày 1/7, kể cả khi khách hàng lỡ chuyển tiền vào tài khoản của các đối tượng lừa đảo thì cũng có thể lấy lại tiền. Trường hợp kẻ gian dùng tài khoản của mình để chuyển tiền, cơ quan công an sẽ nhanh chóng xác định được danh tính qua đối chiếu với thông tin trên căn cước gắn chip.

Đại diện Agribank cho biết, ngân hàng tích cực thu thập dữ liệu sinh trắc học của khách hàng. Ngoài ra, ngay trong tháng 6/2024, toàn bộ hệ thống xác thực kết nối trực tuyến với Bộ Công an cũng sẽ được Agribank đưa vào vận hành, các ứng dụng (app) xác thực cũng đã được hoàn thiện. Agribank đã sẵn sàng để áp dụng quy định mới từ tháng 7/2024.

Đại diện SHB cho biết, ngân hàng đã cập nhật và bổ sung dữ liệu sinh trắc học từ thẻ CCCD gắn chip của khách hàng có đối chiếu với cơ sở dữ liệu quốc gia dân cư của Bộ Công an. Việc sớm thu thập thông tin sinh trắc học của khách hàng nhằm mục tiêu đảm bảo trải nghiệm thuận tiện, liền mạch và liên tục trên các nền tảng số cũng như tăng cường bảo mật, bảo vệ khách hàng trong các giao dịch chuyển tiền, đáp ứng quyết định 2345.

Tổng Giám đốc ACB Từ Tiến Phát cũng cho biết, hiện ACB đã gần như hoàn tất việc đầu tư, chuẩn bị đưa lên nền tảng ACB Online và đầu tháng 6 bắt đầu thông báo cho khách hàng thực hiện đăng ký để thu thập dữ liệu của khách hàng, đảm bảo các giao dịch được thực hiện theo đúng quy định.

Trên thực tế, không đợi tới khi những quy định mới về xác thực sinh trắc học ban hành để đảm bảo an toàn và bảo mật cho các giao dịch tài chính cá nhân, một số ngân hàng còn áp dụng xác thực khuôn mặt sớm hơn quy định, nhằm khuyến khích khách hàng thực hiện sớm quy định. Từ đầu tháng 4, TPBank đã cập nhật dữ liệu khuôn mặt, vân tay đồng bộ với thông tin CCCD gắn chip, để sử dụng trong xác thực giao dịch giá trị cao thông qua App TPBank và các điểm giao dịch của ngân hàng.

Còn theo đại diện BIDV, từ tháng 5 ngân hàng này đã ra mắt tính năng "Cài đặt sinh trắc học" và triển khai phương thức xác thực giao dịch bằng sinh trắc học trên BIDV SmartBanking. "Chúng tôi đang đầu tư rất nhiều vào công nghệ trong thời gian qua. Việc nâng cao bảo mật cho khách hàng là nhiệm vụ rất quan trọng”- đại diện BIDV nói.

Để cài đặt sinh trắc học, người dân cần chuẩn bị thẻ CCCD gắn chip và truy cập tính năng “Cài đặt sinh trắc học” trên ứng dụng của ngân hàng phiên bản mới nhất để thực hiện cài đặt theo các bước hướng dẫn.

Bước 1: Chọn tính năng “Cài đặt sinh trắc học” trên ứng dụng di động (app) của ngân hàng.

Bước 2: Tích chọn các chức năng và nhập hạn mức tối thiểu cần xác thực bằng sinh trắc học. Thực tế khách hàng có thể tự chọn cho mình một hạn mức nhất định dưới 10 triệu đồng nếu muốn đảm bảo hơn vệ sự an toàn cho tài khoản.

Bước 3: Chụp hai mặt của CCCD gắn chip.

Bước 4: Đọc thông tin trên CCCD theo hướng dẫn.

Bước 5: Chụp ảnh khuôn mặt để hoàn tất cài đặt.

Ngoài ra, người dân cũng có thể trực tiếp đến các điểm giao dịch của ngân hàng nơi mở tài khoản để được hướng dẫn cài đặt.

Sau khi đã thực hiện cài đặt sinh trắc học, kể từ ngày 1/7, nếu giao dịch thuộc diện phải xác thực theo quy định, người dân sẽ phải thực hiện 3 bước giao dịch xác thực bằng sinh trắc học trên ứng dụng di động của ngân hàng (app).

Bước 1: Nhập các thông tin giao dịch như thông thường (số tiền, thông tin người nhận, ngân hàng nhận…)

Bước 2: Áp dụng với các giao dịch vượt ngưỡng theo quy định của NHNN, ứng dụng sẽ bật camera điện thoại để xác thực hình ảnh khuôn mặt của khách hàng.

Bước 3: Nhập mã Smart/SMS OTP để hoàn tất giao dịch.

(Hướng dẫn trên chỉ mang tính chất tham khảo, có thể có khác biệt tùy theo từng ứng dụng của từng ngân hàng. Người dùng nên tham khảo kỹ hướng dẫn của ngân hàng mà mình sử dụng dịch vụ).

Đến nay, hơn 90% các nghiệp vụ ngân hàng trọng yếu đã có thể thực hiện hoàn toàn trên kênh số. Về thu thập dữ liệu sinh trắc học của khách hàng thông qua CCCD có gắn chip, một số ngân hàng đã thu thập được lượng khách hàng lớn như VietinBank đã có hơn 300.000 khách hàng đăng ký sinh trắc học; MB thu thập sinh trắc học cho gần 400.000 khách hàng, BIDV cũng có hơn 200.000 khách hàng đã đăng ký sinh trắc học…

Hiện cả nước có khoảng 87 triệu CCCD gắn chip, tức là hầu hết khách hàng của các ngân hàng đã có CCCD gắn chip. Theo đánh giá của NHNN, việc xác thực sinh trắc học sẽ không gặp khó khăn gì.