Loại quả ngọt đậm đà nhưng ít ai biết lượng đường cực thấp, là 'siêu thực phẩm' rất tốt cho tim mạch, xương khớp

Chà là là một siêu trái cây vô cùng hữu ích cho sức khỏe và đa dụng. Loại trái cây này được trồng rộng rãi tại nhiều quốc gia trên thế giới, bao gồm cả Việt Nam. Chúng có sẵn ở dạng tươi hoặc khô và cả hai đều vô cùng thơm ngon.

Quả chà là mọc thành từng cụm lớn treo trên ngọn cây. Khi chín, da của chúng chuyển sang màu nâu và nhăn nheo khi trái cây càng nhiều độ ẩm. Đây là lúc chúng thường được thu hoạch bằng tay, có người trèo lên cây cọ hoặc dùng máy nâng.

Khi được hái, chúng giống như một quả nho khô lớn. Mặc dù bề ngoài bề ngoài như thế nhưng quả chà là chứa rất nhiều nước. Quả chà là có một hạt rất to ở giữa và không ăn được. Quả chà là khô và tươi có quanh năm, nhưng loại tươi ngon nhất là từ tháng 11 đến tháng 1.

Tiến sĩ Michael Crupain, chuyên gia dinh dưỡng và giảng viên tại Trường Y tế Công cộng Johns Hopkins Bloomberg (Hoa Kỳ), đã cho biết: "Có rất nhiều loại và mỗi loại có hương vị phong phú khác nhau. Trong khi một số người lo lắng về hàm lượng đường của chúng, thì chà là thực sự là một loại thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp, một phần vì chúng giàu chất xơ. Chà là là một sự thay thế tuyệt vời hoặc là sự lựa chọn hoàn hảo khi bạn thèm thứ gì đó ngọt ngào".

Dù bạn ăn chà là trực tiếp như một loại thức ăn nhẹ hoặc sử dụng chúng trong các món ăn ngọt hoặc mặn, bạn đều có thể tận hưởng nhiều lợi ích cho sức khỏe từ loại 'siêu thực phẩm' này.

Chà là rất bổ dưỡng, là siêu thực phẩm

Quả chà là là nguồn cung cấp fructose, một loại đường tự nhiên có nhiều trong những loại trái cây. Vì lý do này, chà là rất ngọt và cũng có hương vị giống như caramel. Chúng là một chất thay thế lành mạnh tuyệt vời cho đường trắng trong các công thức nấu ăn do các chất dinh dưỡng, chất xơ và chất chống oxy hóa mà chúng cung cấp.

Cách tốt nhất để thay thế chà là cho đường trắng là làm hỗn hợp chà là, như trong công thức này. Nó được làm bằng cách trộn chà là với nước trong máy xay sinh tố. Một nguyên tắc chung là thay thế đường bằng bột chà là với tỷ lệ 1: 1. Ví dụ: nếu công thức chế biến yêu cầu 1 cốc đường, chúng ta có thể thay thế bằng 1 cốc bột chà là. Điều quan trọng cần lưu ý là mặc dù chà là có nhiều chất xơ và chất dinh dưỡng, nhưng chúng vẫn có hàm lượng calo khá cao và tốt nhất là nên tiêu thụ ở mức vừa phải.

Bạn có thể đã từng thấy chà là được coi là siêu thực phẩm và tự hỏi liệu điều đó có thực sự đúng hay không. Chuyên gia dinh dưỡng Dawn Jackson Blatner (Hoa Kỳ) cho biết : “Siêu thực phẩm là thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng và mang lại lợi ích cho sức khỏe. Chà là có thể được coi là siêu thực phẩm vì chúng giàu hợp chất có lợi, chẳng hạn như polyphenol. Nghiên cứu sơ bộ cho thấy rằng những polyphenol này trong chà là - và có thể là các hợp chất có lợi khác - có liên quan đến nhiều lợi ích sức khỏe”.

Chà là chứa nhiều chất chống oxy hóa, ngăn ngừa các bệnh mãn tính

Các nghiên cứu lưu trữ tại Thư viện Y học Quốc gia Hoa Kỳ (NIH) đã chỉ ra rằng chà là chứa nhiều chất chống oxy hóa phenolic, bao gồm catechin, axit phenolic và flavonoid, cả ba đều có khả năng chống oxy hóa.

Chất chống oxy hóa đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe con người bằng cách chống lại gốc tự do (các hóa chất gây tổn hại tế bào), sửa chữa DNA và duy trì sự khỏe mạnh của tế bào, theo thông tin từ Trường Y tế Công cộng Harvard. Điều này giải thích tại sao việc duy trì một chế độ ăn phong phú trái cây và rau quả mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe của chúng ta.

So với các loại trái cây tương tự, chẳng hạn như sung và mận khô, chà là có hàm lượng chất chống oxy hóa cao hơn cả 2 loại trên. Trong đó:

Flavonoid: Flavonoid là chất chống oxy hóa mạnh có thể giúp giảm viêm và đã được nghiên cứu về khả năng làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, bệnh Alzheimer và một số loại ung thư.

Carotenoids: Carotenoids được chứng minh là có tác dụng thúc đẩy sức khỏe tim mạch và cũng có thể làm giảm nguy cơ mắc các chứng rối loạn liên quan đến mắt, chẳng hạn như thoái hóa điểm vàng.

Axit phenolic: Được biết đến với đặc tính chống viêm, axit phenolic có thể giúp giảm nguy cơ ung thư và bệnh tim mạch chuyển hóa.

Chà là cung cấp nhiều chất xơ, tốt cho đường ruột

Theo thông tin từ Mayo Clinic, chất xơ đóng vai trò quan trọng trong chế độ ăn uống lành mạnh, giúp duy trì hoạt động tốt của hệ tiêu hóa, giảm nguy cơ mắc bệnh tim, tiểu đường và một số loại ung thư, cũng như hỗ trợ duy trì cân nặng ở mức hợp lý.

Bổ sung đủ chất xơ là yếu tố rất quan trọng đối với sức khỏe tổng thể của chúng ta. Với gần 7 gam chất xơ trong một khẩu phần khoảng 100 gram, quả chà là là một trong những thực phẩm tuyệt vời chúng ta có thể nghĩ đến để thêm vào chế độ ăn của mình. Chất xơ có lợi cho sức khỏe hệ tiêu hóa bằng cách ngăn ngừa táo bón. Nó thúc đẩy nhu động ruột thường xuyên bằng cách góp phần hình thành phân.

Trong một nghiên cứu mới đây, 21 người tiêu thụ 7 quả chà là mỗi ngày trong 21 ngày đã cải thiện được tần suất đại tiện và tăng đáng kể số lần đi tiêu so với khi họ không ăn quả chà là.

Hơn nữa, chất xơ trong quả chà là có thể có lợi cho việc kiểm soát lượng đường trong máu. Chất xơ làm chậm quá trình tiêu hóa và có thể giúp ngăn ngừa lượng đường trong máu tăng quá cao sau khi ăn. Vì lý do này, quả chà là có chỉ số đường huyết (GI) thấp, một chỉ số đo lượng đường trong máu của mỗi người tăng nhanh như thế nào sau khi ăn một loại thực phẩm nhất định.

Tiến sĩ Crupain đã nhấn mạnh: "Mỗi hai quả chà là cung cấp khoảng 3 gam chất xơ, tương đương hơn 10% lượng khuyến nghị hàng ngày. Chất xơ có trong chà là đóng vai trò quan trọng trong việc giúp bạn cảm thấy no, bảo vệ sức khỏe của vi khuẩn đường ruột và duy trì hoạt động đều đặn của hệ tiêu hóa".

Ăn chà là có lợi cho sức khỏe xương khớp

Có nhiều chất dinh dưỡng khác nhau trong chà là có lợi cho sức khỏe của xương. Blatner chỉ ra: “Chúng chứa phốt pho, magie và canxi. Tuy nhiên, các khoáng chất này có hàm lượng không quá nhiều. Điều thực sự khiến chà là tốt cho sức khỏe xương khớp là nó chứa lượng đồng dồi dào, một loại khoáng chất khác có thể hỗ trợ xương khỏe mạnh”.

Tất cả những chất trên đều đã được nghiên cứu chứng minh về khả năng ngăn ngừa các bệnh liên quan đến xương nhưloãng xương.

Ngoài ra, chà là còn được chứng minh là tốt cho tim mạch, não bộ, hỗ trợ sinh nở tự nhiên, kiểm soát đường huyết và làm đẹp da hiệu quả.

Blatner cho biết: “Chà là là một loại thực phẩm tốt cho tim chủ yếu nhờ chất chống oxy hóa và hàm lượng chất xơ. Chúng chứa các hợp chất chống oxy hóa như polyphenol, có thể làm giảm chứng viêm để hỗ trợ sức khỏe tim mạch. Và chất xơ trong chà là có thể hỗ trợ mức cholesterol và chất béo trung tính ở mức khỏe mạnh. Nhìn chung, điều này có thể tạo nên một hệ thống tim mạch khỏe mạnh hơn!".