Lao đao ngành mía đường trước sức ép cạnh tranh khi thuế nhập khẩu về 0%

Ngành mía đường Việt Nam đang đứng trước nhiều khó khăn.

Khó khăn bủa vây

Ông Phạm Quốc Doanh, Chủ tịch Hiệp hội Mía đường Việt Nam (VSSA), cho biết thời gian qua giá đường xuống chạm đáy, chỉ hơn 12.000 đồng/kg song vẫn không tiêu thụ được. Bởi khách hàng có tâm lý muốn chờ đến đầu năm 2018 để mua đường nhập khẩu giá rẻ từ Thái Lan tràn vào.

Trước những khó khăn này, VSSA dự báo, đến năm 2025, có thể chỉ còn 15 nhà máy mía đường, thay vì 40 nhà máy đang hoạt động như hiện nay. Lý giải điều này, VSSA cho biết, trước sự “tấn công” của các nước trong khu vực thì doanh nghiệp mía đường nào đủ tiềm lực về vốn, công nghệ, sản phẩm tốt có giá thành thấp thì mới mong cạnh tranh được. Còn những doanh nghiệp nào nhỏ lẻ, công nghệ còn lạc hậu sẽ chết dần hoặc chọn đóng cửa nhà máy, chuyển sang nhập đường thô về tinh luyện.

Mặt khác, ngành mía đường Việt Nam còn tồn tại nhiều yếu kém, hạn chế. Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã chỉ rõ, giống mía cho năng suất và chất lượng thấp, kỹ thuật canh tác lạc hậu, quy mô và trình độ từ chế biến đến tiêu thụ sản phẩm chưa hoàn thiện, việc đa dạng hóa các sản phẩm cạnh đường và khâu phân phối còn yếu.

Đồng ý với ý kiến trên, GS.TS. Võ Tòng Xuân nhận định mía đường Việt Nam khó có thể cạnh trạnh được với các nước là do kỹ thuật trồng trọt chưa cao, công nghệ chế biến hiệu suất còn thấp và cần tư nhân hóa nhà máy đường. GS. Xuân chỉ ra con số so sánh hiện 1 tấn mía của Brazil, nước sản xuất mía đường tốt nhất thế giới, có giá thành là 16 USD, Úc là 18-20 USD, Thái Lan là 30 USD trong khi Việt Nam là 50 USD.

Lối thoát nào cho doanh nghiệp đường?

Trước những khó khăn, VSSA đã có văn bản kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho lùi thời gian thực hiện cam kết trong khối ASEAN đến năm 2022, nếu sớm hơn là năm 2020. Thay vào đó, lượng nhập khẩu hạn ngạch sẽ tiếp tục được tăng lên 10% so với mức 5% của năm 2017. VSSA cũng kiến nghị thuế suất nhập khẩu ngoài hạn ngạch thuế quan giảm 50% so với trước đây, chỉ còn 40% đối với đường thô và 45% đối với đường trắng.

Theo GS. Xuân, trong quá trình hội nhập quốc tế, các doanh nghiệp không nên quá trông chờ vào sự bảo hộ của Chính phủ, thay vào đó bản thân các doanh nghiệp ngành đường phải tự thay đổi mới thích ứng được. Các doanh nghiệp nên đầu tư vùng nguyên liệu quy mô lớn để áp dụng khoa học kỹ thuật trồng trọt, giảm chi phí sản xuất từ điện, nước, phân bón, thuốc; giảm chi phí nhân công… để tăng năng suất, giảm chi phí, từ đó có cơ sở giảm giá thành.

Có ý kiến cho rằng, nỗ lực đổi mới và cải tiến của doanh nghiệp rất cần sự trợ lực mạnh mẽ từ các cơ chế, chính sách của nhà nước và các cơ quan chuyên ngành. Xét về dài hạn, điều này cũng sẽ góp phần gia tăng “sức đề kháng” cho ngành mía đường trong nước khi tiếp tục hội nhập sâu rộng. Xét trực diện, ngành công nghiệp mía đường vững mạnh, các doanh nghiệp sản xuất ổn định sẽ tạo sự cộng hưởng cho cả triệu lao động và hàng vạn hộ nông dân đang đồng hành cùng ngành mía đường hiện nay.

 Vân Lam

Nên đọc

Hơn 1,6 tỷ USD nhập khẩu ô tô, thị trường tiếp tục ảm đạm

Tạm ngưng nhập khẩu thuốc của công ty có liên quan đến tham nhũng

Thủ tướng yêu cầu Bộ Y tế báo cáo vụ nhập khẩu thuốc giả

15 doanh nghiệp trúng thầu nhập khẩu 89.500 tấn đường