Lãi suất vay tiêu dùng dựa trên điểm tín dụng của khách hàng

 “Mặc định” đối tượng của mỗi bên

TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính – ngân hàng cho biết, chiếu theo thông lệ quốc tế, hoạt động cho vay tiêu dùng hiện nay vẫn do hai định chế tài chính triển khai, gồm: NHTM và CTTC. Sở dĩ có hai định chế cùng tham gia là bởi mỗi loại hình đều có những điều kiện và ràng buộc khác nhau.

Trong khi, đối tượng mà ngân hàng hướng đến là những khách hàng có thu nhập thường niên từ khá trở lên, có điểm tín dụng cao, có lịch sử tín dụng tốt với mức lãi suất tương đối thấp; Còn CTTC thì lại phục vụ những khách hàng đại chúng (phi chuẩn) có thu nhập trung bình và thấp, chưa có lịch sử tín dụng hoặc điểm tín dụng thấp, khó tiếp cận dịch vụ ngân hàng... và để bù đắp lại những rủi ro có thể xảy ra từ phía khách hàng, CTTC buộc phải áp một mức lãi suất cao hơn so với ngân hàng

"Chính những sản phẩm của vay tiêu dùng đã đáp ứng được nhu cầu của đa dạng đối tượng người dân. Với những đối tượng đủ điều kiện thì vay vốn ngân hàng, còn không đủ điều kiện thì tìm đến CTTC", chia sẻ điều này ông Hiếu cho biết:.

Ảnh minh họa

 Từ trước đến nay, tuy chưa có một văn bản cụ thể nào quy định: Trường hợp nào thì vay ngân hàng trường hợp nào thì vay CTTC, song trong thực tế đã có sự "tự giác" phân loại đối tượng khách hàng. Những khách hàng không chứng minh được thu nhập, không đảm bảo một số điều kiện nhất định... thì thường sẽ tìm đến CTTC với một mức lãi suất cao hơn, thủ tục đơn giản dễ dàng hơn. Còn những khách hàng chứng minh được thu nhập, đảm bảo đủ điều kiện thì sẽ gõ cửa ngân hàng với mức lãi vay dễ chịu hơn so với CTTC.

Chung quan điểm, một chuyên gia kinh tế khác cũng nhìn nhận rằng,cùng là gói cho vay tiêu dùng song cách thức triển khai cũng như lựa chọn đối tượng của ngân hàng và CTTC có sự khác biệt rất lớn. Trong khi ngân hàng khó triển khai những món vay nhỏ tiêu dùng lớn, với những đối tượng khách hàng đạt chuẩn vay vốn... thì CTTC lại tập trung khai thác mạnh phân khúc khách hàng dưới chuẩn vay vốn ngân hàng, người thu nhập thấp, học sinh sinh viên… với những món vay nhỏ lẻ như: Mua xe máy, ti vi, điện thoại di động…

CTTC lấy lãi suất bù đắp rủi ro

Tiềm năng của thị trường cho vay tiêu dùng hiện còn rất lớn, tuy nhiên, để khai thác một cách hiệu quả đòi hỏi các tổ chức cho vay phải thực sự mạo hiểm, “đương đầu” với nhiều mức độ rủi ro.

Trên thực tế, khách hàng của CTTC là những đối tượng  chưa đủ điều kiện vay vốn từ các NHTM bởi hồ sơ tín dụng thấp, vì thế họ chấp thuận được vay từ các CTTC với mức lãi suất từ 30 - 40%/năm. Đây cùng là rào cản lớn đối với khách hàng khi có nhu cầu vốn tiêu dùng.

Theo bà Nguyễn Thị Hiền, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược ngân hàng (Ngân hàng Nhà nước), trước khi đưa ra bất kỳ một kết luận nào về chính sách lãi suất cho vay tiêu dùng, chúng ta cần phải hiểu thật rõ bản chất của tín dụng tiêu dùng. Dịch vụ vay tiêu dùng được triển khai với mục tiêu cơ bản là phục vụ những khách hàng dưới chuẩn vay vốn ngân hàng, hoặc không có khả năng tiếp cận dịch vụ của ngân hàng.

Lãi suất cho vay tiêu dùng của CTTC thường cao hơn so với bình thường là bởi mức độ rủi ro của khoản vay cao, mức độ rủi ro được tính theo mức thu nhập và lịch sử giao dịch tín dụng của mỗi phân khúc khách hàng. Bên cạnh đó, cơ sở chi phí mà tổ chức cho vay phải chi rất cao để quản lý các khoản vay nhỏ lẻ, vốn là đặc thù của ngành tín dụng tiêu dùng.         

Lãi suất tín dụng tiêu dùng lại ít phụ thuộc vào chi phí huy động vốn, cho nên có chiều hướng giảm chậm. Lãi suất sẽ chỉ giảm xuống khi thị trường xây dựng được một lịch sử tín dụng của khách hàng đầy đủ.  “Khi quy chế, quy định hoàn thiện, đảm bảo bảo vệ quyền lợi bên cho vay, cũng như giảm thiểu chi phí tín dụng, khi đó hoạt động của các CTTC mới hiệu quả”..

Về về vấn đề này, chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh cũng khẳng định, thủ tục cho vay của các CTTC đơn giản hơn rất nhiều so với NHTM. Thứ nhất, hầu như không có điều kiện về thế chấp. Thứ hai, nội dung và các điều kiện của hợp đồng cho vay rất đơn giản. Thứ ba, thời gian thẩm định và giải ngân rất ngắn. Thứ tư, thời gian đáo hạn và lộ trình trả gốc cũng như lãi suất rất linh hoạt. Thứ năm, những ràng buộc hay chế tài liên quan tới nghĩa vụ trả nợ đơn giản hơn nhiều và chủ yếu dựa trên thỏa thuận giữa hai bên mà không nặng về xử lý qua tòa án như đối với cho vay từ ngân hàng.

 “Với nhiều lợi thế như vậy thì lãi suất của CTTC cao hơn NHTM cũng là điều dễ hiểu”, TS. Vũ Đình Ánh nhấn mạnh.

PV

Nên đọc

Cần tính toán thành lập ngân hàng đất

Cổ phiếu ngân hàng “nóng” cuối năm

Đình chỉ cán bộ ngân hàng đánh nữ nhân viên

TP.HCM: Người đàn ông đến ngân hàng mang theo lựu đạn