Ký sự: Về quê ăn Tết

Tôi trở về nhà trên chuyến xe muộn đêm 29 Tết. Quê nhà Long An chỉ còn cách một chuyến xe. Tuy chỉ cách Sài Gòn chưa đến 70km nhưng Long An vẫn không bị ảnh hưởng của sự nhộn nhịp và hiện đại của chốn Sài thành. Nơi đây vẫn giữ được nét truyền thống mộc mạc, chân chất của một đứa con miền Tây sông nước.

Không khí trên chuyến xe tôi đi hôm nay “ồn ào” đến lạ, tiếng cười nói rộn rã liên tục không ngớt. Có một điều đặc biệt là những người trên chuyến xe này dù có xuất thân như thế nào, gia cảnh ra sao và làm nghề nghiệp gì thì vẫn có chung một niềm vui là được về quê ăn Tết, được sum vầy bên gia đình sau một năm làm việc vất vả và bon chen chốn thị thành. Chúng tôi cùng kể cho nhau nghe những câu chuyện về quê hương, về Tết, về công việc một năm qua và về niềm vui khi được trở về nhà vào những ngày xuân về.

Thật khó để diễn tả được cảm xúc hỗn độn trong lòng tôi thời khắc này, quê hương gần ngay trước mặt, cha mẹ anh chị em chỉ cách tôi vài chục cây số trong niềm nao nức về một ngày Tết quây quần. Một năm lăn lộn nơi đất khách hoa lệ, nhưng cái mộc mạc chân chất của miền quê này vẫn khắc trong lòng tôi một dấu ấn khó phai mờ, dù đi đến đâu tôi vẫn luôn nhớ về nó và mong ước trở về.

Đoạn đường về nhà hôm nay bỗng trở nên rất gần. Bao nhiêu cảm xúc của một người con xa xứ sau một năm được trở về bỗng nhiên vỡ òa. Nhiều thứ đã rất khác nhưng tình thương và sự ấm áp của quê hương là vẫn không thay đổi, ba mẹ và ông bà cũng không thể giấu được sự hạnh phúc khi nhìn thấy tôi. Tôi cũng không quên nhanh chóng bắt tay vào việc dọn dẹp cùng gia đình để chuẩn bị cho những ngày Tết.

Bánh tét là loại bánh không thể thiếu vào ngày Tết của người dân miền Tây.

Sáng 30 Tết, má tôi với mấy anh chị tất bật việc nấu nướng để “rước ông bà”. Mâm cơm Tết quê vô cùng giản dị, nhưng dung chứa tất cả những gì tinh túy nhất của văn hóa ẩm thực nền văn minh lúa nước, với những món ăn quen thuộc như: Thịt kho hột vịt, khổ qua hầm, lạp xưởng, củ kiệu tôm khô, dưa chua, dưa hấu đỏ… Trong cái se se lạnh của tiết trời những ngày giáp Tết, với những gửi gắm chung riêng, mâm cơm trở nên thật ý nghĩa.

Tôi gọi đó là mâm cơm sum vầy, bởi lẽ, hơn cả một ý nghĩa của mâm cơm cúng ông bà, đó gần như là mâm cơm có đầy đủ mặt tất cả thành viên trong gia đình về ăn Tết. Ngày cuối năm, một chút se sắt luyến lưu, một chút nao nức chờ mong khiến bữa ăn thật nhiều dư vị Tết.

Mọi người vừa ăn cơm vừa kể cho nhau nghe những câu chuyện “trên trời dưới đất”, tiếng cười nói rôm rả hòa cùng không khí vui tươi tạo nên một bức tranh gia đình ngày Tết với đầy đủ các thế hệ.

Sau bữa cơm “rước ông bà”, mọi người trong xóm đã bắt đầu chuẩn bị gói bánh tét, món bánh mà ngày Tết không thể thiếu. Thường vào ngày này, mọi người trong xóm ngồi lại với nhau để cùng gói bánh, mỗi người một việc, chẳng mấy chốc đã gói xong. Đêm 30 là khoảng thời gian tôi và đám trẻ trong xóm mong chờ nhất, vì đây là khoảnh khắc mà tôi và bọn nó được quay về với tuổi thơ, được ngồi quây quần bên nồi bánh tét để nghe bà kể những câu chuyện cổ tích xa xưa. Tôi vui vì qua ngần ấy năm, chúng tôi vẫn ngồi đây, vẫn là những đứa con nít ngày xưa, vẫn được bà kể chuyện cho nghe. Chắc đám trẻ ở thành phố sẽ không bao giờ hiểu được cảm giác này khi cuộc sống ngày càng hiện đại hơn, những gì cũ kỹ cũng dần bị mất.

Vào những ngày Tết trên bàn thờ lúc nào cũng phải có bánh, trái cây, nhang, đèn dầu...

Nếu ở thành phố đêm giao thừa người ta sẽ được chiêm ngưỡng những màn pháo hoa rực rỡ với sự ồn ào, tấp nập của dòng người, xe cộ thì ở quê tôi mọi người sẽ cùng nhau tụ tập lại để đốt “pháo rôm” và chúc nhau những câu chúc đầu năm mới. Tiếp đó sẽ là phần vui nhất, chúng tôi sẽ cùng nhau đi đến từng nhà “xông đất”, chúc Tết và sau đó là sẽ nhận “lộc đầu năm” thường là trái cây, bánh và cuối cùng sẽ ngồi lại trò chuyện và ăn “lộc” tới tận sáng.

Mùng 1 và 2 Tết, những ngày đầu của năm mới. Ngày này tôi và gia đình sẽ đi thăm họ hàng để thắp nhang cho ông bà tổ tiên, cùng nhau ăn những mâm cơm ngày Tết sum vầy. Ai nấy đều vui vẻ và hạnh phúc, bởi sau một năm đây là khoảng thời gian chúng tôi được gặp nhau, được kể cho nhau nghe những niềm vui cũng như khó khăn trong cuộc sống, được ăn những món ăn mang hương vị của Tết đoàn viên.

Trẻ em thì quần áo xúng xính, mặc áo dài khăn đóng, trên tay là những bao lì xì đỏ, có lẽ Tết là những ngày bọn trẻ con mong chờ nhất vì được mặc quần áo mới, được nhận lì xì và bánh mứt thì nhiều vô kể. Còn trong ký ức tuổi thơ của tôi, Tết chỉ là một điều gì đó xa xỉ với những bộ quần áo cũ, nhưng đổi lại tôi được sống trong sự ấm áp của một ngày Tết đúng nghĩa.

Mùng 3 Tết tôi có hẹn với đám bạn để đến thăm các thầy cô thời cấp ba. Các thầy cô đều vui mừng khi thấy chúng tôi đến thăm và càng vui hơn khi nghe chúng tôi kể về công việc, về cuộc sống của mình. Thầy cô chính là động lực đã giúp chúng tôi có được ngày hôm nay nên Tết đến chúng tôi đều không quên đến thăm họ, đó cũng như sự biết ơn của chúng tôi đối với thầy cô trên con đường “trồng người” của mình.

Tết đến đã in đậm hồi ức đẹp về tuổi thơ, về quê hương miền Tây thân yêu của tôi; Để khi lớn lên và đi mưu sinh ở đâu thì vẫn luôn nhớ về, luôn mong muốn trở về quê vào những ngày Tết, cùng nhau sum vầy bên mâm cơm gia đình và đón một năm mới tràn đầy hạnh phúc. Những ngày Tết qua nhanh, tôi chuẩn bị về lại Sài Gòn, về với sự bộn bề của cuộc sống mưu sinh.

Mỗi lần về quê vào dịp Tết, tôi lại khao khát được sống với những hồi ức ấy, được quây quần bên mâm cơm gia đình, được ngồi canh nồi bánh tét đêm Giao thừa đến ngủ quên lúc nào chẳng biết, được ăn vụng những chiếc bánh vụn bị cháy đôi chỗ vừa mới ra lò, được mặc quần áo mới và… được bên những người thân thương.

Bài & ảnh: Liên Nguyễn

Nên đọc

Sài Gòn háo hức ngày cận Tết

Ngân hàng nào mở cửa xuyên Tết Nguyên đán?

Lăng kính 360: Cẩn trọng mua bán tiền USD lì xì Tết

Người Sài Gòn hòa mình trong không gian Tết xưa ở "Phố ông đồ"