Kinh tế tri thức toàn cầu là cơ hội để Việt Nam bứt phá

Việt Nam đang kém Lào và Campuchia

Theo nghiên cứu của Giáo sư Đặng Hữu, sau 30 năm đổi mới và nhận định lại chỉ số phát triển kinh tế tri thức, chỉ số sáng tạo đều thấp kém. Cụ thể nền kinh tế còn nhiều những bất cập, yếu kém: Nền kinh tế gia công, năng suất thấp, giá trị gia tăng thấp và phát triển không bền vững. Không tham gia sâu vào chuỗi giá trị kinh tế toàn cầu,... do có nhiều bất ổn trong trong kinh tế vĩ mô: Mất cân đối, nợ xấu, hệ thống tài chính không lành mạnh; tham nhũng, lợi ích nhóm. Các doanh nghiệp còn gặp quá nhiều rào cản, rất khó tiếp cận vốn, khó đổi mới công nghệ.

Nền kinh tế cho đến nay vẫn đi theo lối mòn với nhiều dấu ấn của mô hình công nghiệp hóa kiểu cũ. Mười năm gần đây, phát triển kinh tế chậm lại và nguồn lực tăng trưởng trước đây giảm đi. Nền kinh tế phát triển ì ạch với năng suất thấp, hiệu quả không cao và lãng phí chất xám.

Có một điểm hạn chế lớn là mặc dừ xuất khẩu nhiều nhưng giá trị không cao do chủ yếu là kinh tế gia công, bán tài nguyên và nhập dây chuyền công nghệ cũ từ nước ngoài.

Hiệu quả kinh tế kém đi thể hiện cả trong sự thay đổi tỷ lệ giá trị tăng thêm trên giá trị sản xuất, giai đoạn 2000-2011 giảm đi trên 13% điểm.

Chúng ta vẫn tự hào hàng năm xuất khẩu hàng tỷ USD hàng công nghiệp nhưng tỷ lệ giá trị nội địa rất nhỏ (10-20%) giá trị của sản phẩm thâm dụng công nghiệp chỉ đạt xấp xỉ 5%.

Bộ trưởng bộ KHCN Nguyễn Quân chủ trì buổi hội thảo

Theo WB, chỉ số kinh tế tri thức (KEI) của Việt Nam thuộc nhóm trung bình thấp  (KEI 2-4) do môi trường kinh doanh và thể chế kém (Xếp thứ 108/46). Chỉ số cạnh tranh GCI của Việt Nam năm 2012-2013  là 4,11 xếp thứ 75/144 nước so với Philippine (56) Indonexia(50) Thái Lan (38),.. thì quả thực chúng ta đang còn ở một vị trí khá xa.

Phát triển kinh tế tri thức sẽ giúp kinh tế Việt Nam “vượt khó”

Có thể phát triển kinh tế dựa vào kinh tế tri thức để rút ngắn quá trình công nghiệp hóa bởi nước ta có khá nhiều những điểm thuận lợi để phát triển mô hình này: Nền kinh tế đã đạt được mức thu nhập trung bình. Kinh tế vĩ mô đã bước vào ổn định. Thể chế chính trị đã được xác lập về cơ bản. Hội nhập quốc tế sâu, rộng. Đặc biệt là tiềm năng trí tuệ của dân tộc không thua kém các nước khác đã được chứng minh qua phát triển nhanh công nghệ thông tin và sử dụng công nghệ cao trong nhiều lĩnh vực.

Nói như vậy không có nghĩa là không tồn tại những khó khăn về giáo dục đào tạo, cơ sở hạ tầng, tái cơ cấu kinh tế chậm chạp,... làm thụt lùi quá trình đổi mới kinh tế.

Bước phát triển kinh tế tri thức có thể hiểu rằng chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ dựa vào tài nguyên và vốn sang dựa vào năng suất, hiệu quả và sáng tạo thông qua đổi mới sáng tạo trong tất cả các ngành, lĩnh vực gắn với chuyển dịch kinh tế theo hướng ưu tiên. Đồng thời đổi mới công nghệ tất cả các ngành truyền thống để từng bước trở thành ngành kinh tế thị trường.

TH truemilk và sơn Kova : Lời giải cho bài toán phát triển kinh tế tri thức

Với TH Truemilk, khi khủng hoảng melamine năm 2008 là khó khăn cho ngành sữa thì lại là cơ hội cho sữa bò trong nước mà TH Truemilk đi tiên phong. Bàng cách vượt qua nhận thức và tư duy lỗi thời cho đến nay trang trại của TH đã lớn nhất Đông Nam Á, với đàn bò lên tới 45.000 con và sẽ phát triển mạnh gấp đôi vào những năm sắp tới.

Giám đốc tài chính tập đoàn TH chia sẻ những khó khăn của TH trong giai đoạn đầu

Với KOVA Hà Nội lại đi theo một hướng khác. Từng thất bại với thị trường Lào và Campuchia do thị trường này không tiêu thụ được những sản phẩm mới là và chất lượng cao. Bắt buộc phải đổi mới tư duy và chịu đầu tư cho các thị trường khó tính chỉ trong 2 năm, KOVA đã nổi tiếng là nhà cung cấp sơn cho các công trình lớn nhất ở Singapore.

Một điều đặc thù mà sơn KOVA có được đó là sản xuất sản phẩm phù hợp với yếu tố khí hậu ở những vùng miền khác nhau. Liên tục sử dụng nguồn quỹ để tạo ra những sản phẩm mới và ưu việt. Bên cạnh phát triển sơn chất lượng cao, KOVA vẫn phát triển sơn bình dân để phục vụ đối tượng thu nhập thấp.

Trên đây là hai trong số nhiều doanh nghiệp Việt dám nghĩ và dám làm dựa trên tri thức của con người Việt Nam. Họ kiên trì, sáng tạo và vượt qua nhiều rào cản để chứng minh rằng Việt Nam có thể làm được những thứ mà các nước khác đang làm.

Tin tức mới nhất về kinh doanh độc giả có thể đọc tại đây.

Cao Phong

Nên đọc

Sử dụng lò vi sóng để nấu nướng cũng gây hại

Phó Thủ tướng yêu cầu kiểm tra dự án lấp sông Đồng Nai

Tập trung giám sát các hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông Hồng

Lấp sông Đồng Nai: Người dân bàng hoàng, hai Bộ lên tiếng