Khởi động kỳ báo cáo tài chính quý III, nhiều doanh nghiệp gánh lỗ cả trăm tỷ vì đầu tư chứng khoán

Các công ty chứng khoán lao đao

Mảng đầu tư chứng khoán đang trở thành “tội đồ” kéo lùi lợi nhuận kinh doanh quý 3/2022 và 9 tháng đầu năm của nhiều doanh nghiệp. Việc thua lỗ vì đầu tư chứng khoán của các doanh nghiệp đầu tư vào chứng khoán đã bắt đầu từ quý 2/2022 và kéo dài sang quý 3.

Thống kê cho thấy, trong quý 2, chỉ tính riêng trong ngành chứng khoán, toàn thị trường có 24 CTCK báo lỗ, trong đó có 7 đơn vị lỗ trên 100 tỷ đồng. Chứng khoán APEC (mã APS) lỗ nặng nhất với mức lỗ gần 442 tỷ đồng. Sang quý 3, tình hình có sự cải thiện khi trong số 70 CTCK đã công bố kết quả kinh doanh quý 3 có 15 công ty báo lỗ trước thuế (trong đó 12 công ty ghi nhận mức lỗ trên 1 tỷ đồng). Ở các ngành khác, những cái tên như CTCP Licogi 14 (mã L14) hay CTCP Đầu tư Phát triển Nhà Đà Nẵng (mã NDN), CTCP Vĩnh Hoàn (mã VHC),… vẫn tiếp tục phải “gồng lỗ” chứng khoán.

Trong quý 3, Chứng khoán FPT (mã FTS) với mức lỗ sau thuế hơn 60 tỷ đồng, trong khi quý 2 lãi sau thuế hơn 74,7 tỷ đồng và quý 3 năm ngoái lãi sau thuế 296 tỷ đồng. Theo lý giải của công ty, khoản lỗ trong quý 3 phần lớn do doanh thu từ chênh lệch đánh giá lại tài sản tài chính giảm mạnh tới 162 tỷ USD (chủ yếu là khoản đầu tư vào cổ phiếu MSH giảm), trong khi quý 3/2021 chênh lệch từ đánh giá lại tài sản tài chính tăng 149,9 tỷ. Ngoài ra, trong quý 3 doanh thu hoạt động môi giới của công ty cũng giảm 50% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 76,4 tỷ đồng.

Công ty Chứng khoán APG cũng có quý lỗ thứ hai liên tiếp với lợi nhuận sau thuế âm hơn 49 tỷ đồng. Quý trước đó, công ty lỗ sau thuế gần 77 tỷ đồng. Trong quý 3, Chứng khoán APG ghi nhận lỗ bán danh mục FVTPL hơn 75,6 tỷ đồng, trong đó lỗ bán là 39,2 tỷ đồng và chênh lệch giảm đánh giá lại là 36,4 tỷ đồng. Tại ngày 30/9, danh mục tự doanh của công có giá trị thị trường hơn 430 tỷ đồng, trong khi giá gốc là gần 582 tỷ đồng.

Tại Công ty Chứng khoán ASEAN cũng chứng kiến quý 3 thua lỗ với mức lỗ sau thuế 48,3 tỷ đồng, trong khi quý trước đó công ty lãi sau thuế gần 25 triệu đồng và cùng kỳ năm ngoái lãi sau thuế hơn 101 tỷ đồng.

Trong quý 3, khoản đánh giá lại các tài sản tài chính ghi nhận thông qua lãi/lỗ (FVTPL) của Chứng khoán ASEAN giảm gần 109 tỷ đồng. Tại ngày 30/9, danh mục tự doanh của Chứng khoán ASEAN có giá gốc hơn 351 tỷ đồng và giá trị trường gần 526 tỷ đồng. Công ty đang nắm giữ một số cổ phiếu như ABI, SGP, TSJ, VNC, VEC, HTM và TCB.

Đáng chú ý, trong nhóm doanh nghiệp thuộc công ty chứng khoán thì Everest là doanh nghiệp có mức lỗ lớn nhất trong ngành kể đầu kỳ báo cáo tài chính quý 3 đến thời điểm hiện tại. Theo đó, công ty này thu về lợi nhuận sau thuế âm hơn 146 tỷ đồng.

Nguyên nhân là danh mục tự doanh của Chứng khoán Everest đánh giá lại khoản đầu tư vào cổ phiếu ACB, NVB. Đến cuối quý 3, Chứng khoán Everest nắm giữ gần 14,4 triệu cổ phiếu NVB và hơn 4,9 triệu cổ phiếu ACB với giá vốn lần lượt hơn 273,3 tỷ đồng và 123,8 tỷ đồng. Thời điểm 30/9, lô cổ phiếu NVB có giá trị trường 263 tỷ đồng và lô cổ phiếu ACB có giá trị thị trường 109,3 tỷ đồng. Như vậy, khoản đầu tư vào NVB đang lỗ hơn 10 tỷ đồng và vào ACB đang lỗ 14,5 tỷ đồng.

Ngoài các CTCK trên, nhóm các công ty báo lỗ trên 1 tỷ đồng còn có Chứng khoán Trí Việt lỗ ròng 6.2 tỷ đồng, Chứng khoán Phú Hưng lỗ 11.2 tỷ đồng, Chứng khoán Beta lỗ 6 tỷ đồng, Chứng khoán Alpha lỗ 3.4 tỷ đồng,…

Doanh nghiệp tay ngang cũng gồng lỗ vì chứng khoán

Không chỉ các CTCK chịu thua lỗ vì hoạt động tự doanh kém hiệu quả, nhiều doanh nghiệp “tay ngang” cũng công bố lợi nhuận quý 3 sụt giảm mạnh, thậm chí thua lỗ nặng do đầu tư chứng khoán. Trong đó phải kể đến CTCP Đầu tư Phát triển Nhà Đà Nẵng (mã NDN) và CTCP Licogi 14 (mã L14) đã thua đậm khi thị trường chứng khoán được điều chỉnh mạnh.

Theo báo cáo tài chính quý 3, Nhà Đà Nẵng lỗ sau thuế 28,77 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ lãi 81 tỷ đồng. Lũy kế trong 9 tháng, công ty lỗ 124 tỷ đồng mà nguyên nhân không chỉ do hao hụt doanh thu kinh doanh bất động sản mà còn do lỗ đầu tư chứng khoán 60,3 tỷ đồng.

Đến cuối quý 3, Nhà Đà Nẵng đang đầu tư 398.5 tỷ đồng vào chứng khoán và đã trích lập dự phòng 123 tỷ đồng, tương ứng tạm lỗ 30,9% tổng danh mục đầu tư. Trong đó, khoản trích lập lớn là vào cổ phiếu SHB (đầu tư 128 tỷ đồng, trích lập dự phòng 52,6 tỷ đồng); kế đến là cổ phiếu VHM (đầu tư 185,6 tỷ đồng, trích lập 45,1 tỷ đồng); tiếp theo là cổ phiếu TCB (đầu tư 43,7 tỷ đồng, trích lập 16,1 tỷ đồng); và cổ phiếu ABB (đầu tư 21,36 tỷ đồng, trích lập 6,2 tỷ đồng) cùng một số khoản đầu tư khác.

Ngoài ra, từ đầu năm đến nay, công ty cũng đã “cắt lỗ” 24,6 tỷ đồng đầu tư cổ phiếu EIB; 22,4 tỷ đồng đầu tư cổ phiếu VNM; 6,8 tỷ đồng đầu tư cổ phiếu DGC; 3,1 tỷ đồng đầu tư cổ phiếu FLC; 3,1 tỷ đồng đầu tư cổ phiếu KBC…

Còn tại Licogi 14, mặc dù ghi nhận lãi ròng đạt 8.1 tỷ đồng sau khi lần đầu tiên báo lỗ vào quý 2. Tuy nhiên, lũy kế 9 tháng đầu năm Licogi 14 vẫn lỗ 15,6 tỷ đồng. Nguyên nhân phần lớn do các chi phí tăng cao, đặc biệt là chi phí tài chính (chủ yếu là dự phòng giảm giá các khoản đầu tư).

Thời điểm 30/9, danh mục chứng khoán kinh doanh của Licogi 14 có giá gốc hơn 105,3 tỷ đồng, không thay đổi so với cuối quý 2. Licogi 14 đang phải trích lập dự phòng giảm giá 68,7 tỷ đồng tương đương danh mục tạm lỗ 65,3%. Công ty không thuyết minh cụ thể nhưng nhiều khả năng danh mục cổ phiếu nắm giữ không thay đổi sau quý 3.

Ngoài ra, thị trường còn ghi nhận một số doanh nghiệp tay ngang thua lỗ vì chứng khoán phải kể tới như: Thủy sản Vĩnh Hoàn (mã VHC), tính tới cuối quý 3/2022, “vua cá tra” đang ghi nhận khoản dự phòng giảm giá chứng khoán gần 79 tỷ đồng, tương ứng với mức lỗ 41% dựa trên giá gốc 191 tỷ. Vĩnh Hoàn đang lỗ trên giấy 44% ở NLG, 46% ở DXS và 24% ở KBC và các khoản đầu tư khác cũng lỗ 42%.

Hay công ty Thép Tiến Lên trên thị trường khoán cũng nhận “trái đắng”. Cuối quý 3/2022, doanh nghiệp này nắm trong tay danh mục cổ phiếu có giá gốc hơn 138 tỷ đồng, nhưng hiện đang dự phòng giảm giá gần 61 tỷ đồng, tương đương mức giảm 44%. Vào cuối tháng 9, Công ty Thép Tiến Lên đang lỗ 57% với mã cổ phiếu VIX, 47% ở mã cổ phiếu SHB và IJC, trong khi các cổ phiếu khác giảm 39%. Các khoản đầu tư này, nếu giữ, có thể lỗ thêm trong bối cảnh VN-Index đã rớt mốc 1.000 điểm trong quý 4/2022.