Hội thảo: “Cập nhật điều trị bệnh lý mề đay vô căn mãn tính và viêm mũi dị ứng”

Tại hội thảo, các nhà khoa học đã chỉ ra: Ngày nay, dị ứng được coi là bệnh của cuộc sống hiện đại. Sự biến đối của khí hậu, tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng, mật độ dân cư ngày càng đông đúc… làm các tác nhân gây dị ứng càng gia tăng. Có khoảng 20% dân số Việt Nam mắc các bệnh dị ứng, phổ biến ở lứa tuổi dưới 20 và xuất hiện nhiều ở thành thị.

Dị ứng là một phản ứng của cơ thể chống lại những chất lạ xâm nhập, đặc biệt là qua đường hô hấp. Ở mức độ nhẹ, dị ứng gây ra các triệu chứng như viêm kết mạc dị ứng, ngứa và chảy nước mũi. Ở mức độ trung bình, dị ứng có thể gây ra các triệu chứng khó chịu như nghẹt mũi, sung huyết mũi, nhức đầu, giảm khứu giác, khó thở… khiến giấc ngủ người bệnh bất thường, giảm sinh hoạt hằng ngày, hạn chế khả năng học tập, làm việc. Ở một số người, dị ứng nặng với các chất gây dị ứng trong môi trường và thức ăn hoặc một số loại thuốc y dược có thể gây sốc phản vệ (truỵ tim mạch) đe dọa đến tính mạng.

Một trong những loại bệnh dị ứng da  phổ biến là nổi mề đay. Mề đay là một phản ứng của mạch máu trên da với cơ chế phức tạp có liên quan đến chất histamine, đặc trưng bởi những dát có quầng đỏ chung quanh, thường xảy ra ở bệnh nhân có thể tạng dị ứng. Mề đay xảy ra là do sưng lớp bì nông, với triệu chứng chính là ngứa da, nổi mẩn trên da. Theo các nghiên cứu, có đến 20% dân số bị mề đay ở một thời điểm nào đó trong đời. Mề đay cấp tính thường xảy ra đột ngột và biến mất nhanh sau vài giờ hoặc vài ngày, tuy nhiên mề đay mãn tính có thể nổi trên da hơn sáu tuần. Với các trường hợp mề đay mãn tính mà nguyên nhân không xác định được gọi là mề đay mãn tính vô căn (khoảng 50%). Theo TS Henry Foong: “Triệu chứng mề đay mạn tính có thể trầm trọng và làm giảm chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Thời gian trung bình của bệnh là 2 đến 5 năm. Tỉ lệ lui bệnh tự nhiên sau một năm là 30-50%. Với khoảng 1/5 bệnh nhân, triệu chứng bệnh có thể kéo dài hơn 5 năm.”

Viêm mũi dị ứng cũng là bệnh khá phổ biến trong xã hội hiện đại. Theo thống kê của tổ chức y tế thế giới, bệnh viêm mũi dị ứng và hen suyễn đã tăng gấp đôi trong hơn 20 năm. Đây là bệnh thường gặp nhất trong các bệnh lý của đường hô hấp, chiếm tỷ lệ 17-25% dân số. Dựa vào thời gian xuất hiện trong năm, viêm mũi dị ứng chia thành viêm mũi dị ứng theo mùa (gây ra bởi dị nguyên như phấn hoa) và quanh năm (gây ra bởi các dị nguyên xuất hiện thường xuyên trong đời sống). Mặc dù giảm dị nguyên trong môi trường có lợi cho bệnh nhân viêm mũi dị ứng, tuy nhiên không thể tránh tiếp xúc với dị nguyên một cách hoàn toàn. Nhiều người vẫn lầm tưởng các triệu chứng của viêm mũi dị ứng như hắt hơi, chảy mũi, ngạt mũi là bị cảm, từ đó vội vã sử dụng các loại thuốc cảm giúp giảm đau, hạ sốt. Việc sử dụng thuốc không đúng kéo dài có thể làm nặng thêm các triệu chứng dị ứng, ảnh hưởng lớn đến tinh thần và chất lượng sống của con người.

Để điều trị dị ứng, đặc biệt với mề đay và viêm mũi dị ứng, một phương pháp được chấp thuận rộng rãi với các chuyên gia y tế là dùng thuốc kháng-histamin. Tuy nhiên, thông tin này chưa đầy đủ và chưa là giải pháp tối ưu. Ngày nay chỉ có thuốc kháng-histamin thế hệ thứ 2 mới được khuyên dùng để điều trị viêm mũi dị ứng.

PGS Wang De Yun nhận định về phương pháp điều trị dị ứng bằng thuốc kháng Histamine thế hệ 2 so với thế hệ 1 “Theo nhiều quan sát, bệnh nhân điều trị mề đay và viêm mũi dị ứng bằng các loại thuốc kháng Histamine thế hệ 2 như Fexofenadin (Telfast) có hiệu quả nhanh (trong vòng một giờ,) thời gian bán hủy dài (chỉ dùng liều một lần trong ngày), ít gây ra tương tác thuốc so với thuốc thế hệ thứ nhất. Các loại thuốc này không hoặc ít gây buồn ngủ vì ít đi qua hàng rào máu não.”

NTD

Một số thông tin về việc phòng tránh các tác nhân gây dị ứng

-   Đối với những trường hợp dễ bị dị ứng, cần chủ động đề phòng bệnh bằng cách:

-   Tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột, yếu tố gây khởi phát hen suyễn ở một số đối tượng. Giữ ấm cơ thể khi nhiệt độ cơ thể thay đổi hoặc khi chuyển mùa.

-   Vệ sinh răng miệng hàng ngày, sạch sẽ. Hạn chế tối đa việc hút thuốc. Hạn chế tiếp xúc với bụi. Tự bảo vệ mình khỏi côn trùng, bụi ẩm, nấm mốc, phấn hoa. Đeo khẩu trang khi phải tiếp xúc với môi trường lạ, bẩn.

-   Giữ môi trường trong sạch, lọc không khí trong phòng thường xuyên, thường xuyên hút bụi bẩn, thay thảm, vải lót sàn, màn cửa… Hạn chế tối đa việc nuôi chó, mèo trong nhà hoặc cho chúng ngủ trên giường. Môi trường sống, học tập, làm việc cần thoáng, mát, sạch sẽ, tránh ẩm ướt để hạn chế nấm mốc phát triển.

-   Tránh xa các loại thực phẩm đã từng gây dị ứng. Luôn mang theo thuốc dự phòng khi đã từng bị dị ứng nặng như sốc phản vệ.

-   Khi phải điều trị bằng thuốc, cần có sự tư vấn của bác sĩ. Các loại thuốc kháng histamine thế hệ 2 như Fexofenadine có thể được sử dụng để làm giảm các triệu chứng dị ứng về da và viêm mũi dị ứng hiệu quả.