Giải phóng mặt bằng chậm làm ảnh hưởng đến tiến độ sân bay Long Thành

Báo cáo của Chính phủ gửi Quốc hội ngày 12/10 về tình hình thực hiện dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành cho biết, dự án trọng điểm quốc gia này có tổng mức đầu tư 336.630 tỷ đồng (tương đương 16 tỷ USD). Trong đó, giai đoạn 1 của dự án 114.450 tỷ đồng, được sử dụng một phần vốn ngân sách nhà nước, vốn ODA, vốn cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước của ngành hàng không, vốn doanh nghiệp, vốn đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP)…

Theo báo cáo của UBND tỉnh Đồng Nai, công tác giải phóng mặt bằng trong thời gian qua gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Diện tích đất đã thu hồi tại dự án sân bay Long Thành là hơn 1.284ha trong số 2.532ha, chỉ đạt 50,7%.

Tổng số tiền giải ngân dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư sân bay Long Thành do UBND tỉnh Đồng Nai làm chủ đầu tư tính từ năm 2018 đến đầu tháng 10/2021 mới đạt hơn 10.698 tỷ đồng trong tổng số 22.850 tỷ đồng đã bố trí (tương đương 46,81%).

Nguyên nhân là do tác động của dịch Covid-19 khiến Đồng Nai phải huy động nguồn lực chống dịch và giãn cách xã hội theo chỉ thị 16, ảnh hưởng không nhỏ tới công tác giải phóng mặt bằng của dự án sân bay Long Thành.

Trong phạm vi mặt bằng của dự án có khoảng 1.000 hộ dân đang gặp khó khăn trong xử lý hồ sơ bồi thường như: Chuyển nhượng, cho tặng bằng giấy viết tay.

Bên cạnh đó, UBND tỉnh Đồng Nai cũng đang gặp khó khăn trong việc triển khai thực hiện giải trình với Kiểm toán Nhà nước liên quan đến điều chỉnh khung chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư…

Nếu không giải phóng được toàn bộ mặt bằng sạch của giai đoạn 1 theo đúng tiến độ sẽ ảnh hưởng đến biện pháp thi công tổng thể giai đoạn 1 dự án sân bay Long Thành. Chính phủ cho biết các vướng mắc trên đã và đang được Chính phủ, Thủ tướng quan tâm, tổ chức các cuộc họp kiểm điểm tiến độ để giải quyết kịp thời.

Theo ông Nguyễn Văn Thể, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải, nếu được bố trí vốn trung hạn thì các chủ đầu tư sẽ đầu tư các công trình đảm bảo được tiến độ, vì đây là các công trình dân dụng thông thường, không phức tạp. Tuy nhiên các bộ, cơ quan liên quan cũng cần phải quan tâm, đôn đốc các chủ đầu tư triển khai và hoàn thiện các thủ tục chuẩn bị đầu tư, đảm bảo điều kiện khởi công ngay sau khi được bàn giao mặt bằng.

Với 4 dự án thành phần thuộc dự án xây dựng sân bay Long Thành do Bộ Giao thông Vận tải, Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam và Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam làm chủ đầu tư, Chính phủ cho biết đang đảm bảo tiến độ.

Về tiến độ dự án thành phần 1, Bộ Giao thông Vận tải cho biết, chủ đầu tư (VATM) đang triển khai thủ tục lựa chọn nhà thầu các gói thầu tư vấn. Các cơ quan đang lập và trình kế hoạch đầu tư công trung hạn nguồn ngân sách Nhà nước giai đoạn 2021-2025 để đầu tư các công trình cơ quan quản lý Nhà nước.

Đối với dự án thành phần 2 và 3, lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải khẳng định vẫn cơ bản đảm bảo tiến độ theo dự kiến. Vì vậy, Bộ Giao thông Vận tải đã yêu cầu các đơn vị đẩy nhanh tiến độ chuẩn bị hạng mục để không ảnh hưởng đến tiến độ hoàn thành dự án.

Ngoài ra, các đơn vị cũng xác định đại dịch Covid-19 có thể ảnh hưởng tới công tác sản xuất, nhập khẩu một số thiết bị chuyên dụng và huy động chuyên gia tư vấn nước ngoài nên cần chủ động có các giải pháp nhằm giảm thiểu ảnh hưởng này.

Trong dự án thành phần 3, đến nay công tác rà phá bom mìn đã thực hiện khoảng 77%, dự kiến hoàn thành trong tháng 12/2021. Việc xây dựng tường rào ranh giới cho 5.000ha đã hoàn thành khoảng 6,5/8,67km, dự kiến hoàn thành cuối năm nay. Công tác san nền thoát nước cho khu vực nhà ga, sân đỗ sẽ thi công trong tháng 11/2021, các khu vực còn lại khởi công trong quý 1/2022.

Với dự án thành phần 4, sau khi ban hành thông tư về lựa chọn nhà đầu tư, Bộ Giao thông Vận tải sẽ công bố danh mục các dự án và tổ chức lựa chọn nhà đầu tư trong năm 2022, đảm bảo tiến độ hoàn thành trong năm 2025.

Ông Nguyễn Văn Thể cũng cho biết, hàng tháng, Bộ Giao thông Vận tải tiếp tục họp chỉ đạo các chủ đầu tư dự án thành phần 2 và 3 để đôn đốc, tháo gỡ vướng mắc, nhằm đẩy nhanh tiến độ hoàn thành xây dựng vào nửa đầu năm 2025, kịp thời vận hành thử nghiệm và đưa vào khai thác cuối năm 2025.

Cụ thể, dự án thành phần 1: Các công trình trụ sở cơ quan quản lý nhà nước, hiện Bộ Giao thông vận tải, Bộ Công an, Bộ Tài chính đang lập và trình kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 để đầu tư các công trình của cơ quan quản lý nhà nước tại sân bay Long Thành như: Đồn công an cửa khẩu, hải quan, cảng vụ hàng không. 

Đây là những công trình dân dụng không phức tạp, thời gian chuẩn bị dự án khoảng 6-12 tháng, thời gian thi công khoảng 24 tháng nên bố trí được vốn đầu tư công trung hạn 2021-2025 thì các chủ đầu tư đảm bảo hoàn thành công trình trong năm 2025.

Đối với dự án thành phần 2: Các công trình phục vụ quản lý bay, Tổng công ty Quản lý bay đang thực hiện các bước theo quy định để hoàn thành xây dựng đài kiểm soát không lưu trước ngày 31/1/2025.

Dự án thành phần 3: Các công trình thiết yếu trong sân bay như nhà ga, đường băng, sân đỗ do Tổng công ty Cảng hàng không thực hiện dự kiến hoàn thành tường rào, rà phá bom mìn trong tháng 12/2021; chuẩn bị san nền để khởi công nhà ga hành khách vào tháng 2/2022.

Đài kiểm soát không lưu và nhà ga hành khách là hai hạng mục có tổng thời lượng thực hiện khối lượng công việc nhiều nhất của dự án sân bay Long Thành. Vì vậy, Bộ Giao thông Vận tải đã yêu cầu chủ đầu tư 2 dự án thành phần này tập trung đẩy công tác chuẩn bị để không ảnh hưởng đến tiến độ hoàn thành dự án.

Với dự án thành phần 4: Các công trình khác dự kiến đầu tư theo hình thức xã hội hóa như: nhà ga hàng hóa, kho giao nhận hàng, khu xử lý vệ sinh tàu bay, cung cấp suất ăn trên tàu bay, hệ thống đường ống dẫn nhiên liệu vào sân bay… 

Sau khi ban hành thông tư về lựa chọn nhà đầu tư, Bộ Giao thông Vận tải sẽ công bố danh mục các dự án và tổ chức lựa chọn nhà đầu tư trong năm 2022, đảm bảo tiến độ hoàn thành trong năm 2025.