Công nghệ số – nền tảng tăng năng suất quốc gia trong kỷ nguyên mới

Chuyển đổi số – động lực cho tăng trưởng kinh tế và nâng cao năng suất lao động

Trong thời đại 4.0, công nghệ số không chỉ là công cụ hỗ trợ mà đã trở thành động lực thúc đẩy sự phát triển của mọi ngành nghề. Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng, bài toán tăng năng suất lao động nằm ở việc ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi số toàn diện và phát triển kinh tế số. Những giải pháp số hóa không chỉ giúp doanh nghiệp cải thiện hiệu quả quản lý, giảm thiểu chi phí mà còn tối ưu hóa quy trình làm việc, tạo điều kiện cho mỗi lao động phát huy tối đa năng lực của mình.

Bộ trưởng Hùng cho biết: “Nếu như 55 triệu người lao động Việt Nam, mỗi người có một trợ lý ảo hỗ trợ công việc thì năng suất lao động chắc chắn sẽ tăng”. 

Chuyển đổi số không chỉ tác động trực tiếp đến năng suất lao động mà còn mở ra nhiều cơ hội mới cho doanh nghiệp. Theo số liệu từ Vụ Kinh tế số, Bộ Khoa học và Công nghệ, từ năm 2021 đã có gần 400 nghìn doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận các nền tảng số. Tuy nhiên, theo khảo sát tại quận Phú Nhuận (TP.Hồ Chí Minh) vào năm 2024, mặc dù có hơn 56% doanh nghiệp, cửa hàng và hộ kinh doanh quan tâm đến ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động, nhưng chỉ có 3,75% thực sự ứng dụng hiệu quả. Điều này cho thấy nhu cầu về chuyển đổi số còn rất lớn và cần được thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa.

Để đáp ứng nhu cầu đó, Bộ Khoa học và Công nghệ đã phối hợp với Bộ Công Thương giới thiệu 6 nền tảng chuyển đổi số tiêu biểu như SME Hub của Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông quân đội (Viettel); oneSME của Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT); nền tảng quản lý và bán hàng đa kênh Sapo của Công ty cổ phần Công nghệ Sapo; nền tảng bán hàng đa kênh Omichanel của Công ty cổ phần Công nghệ Haravan; nền tảng Misa amis của Công ty cổ phần Misa; nền tảng taphoa.vn của Tổng công ty Bưu điện Việt Nam...

Các nền tảng này được thiết kế phù hợp với từng đối tượng khách hàng, từ doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ đến hộ kinh doanh cá thể. Giá thành các sản phẩm ứng dụng chuyển đổi số cũng được định mức linh hoạt, từ vài chục nghìn đồng đến hàng trăm nghìn đồng/tháng tùy theo quy mô và nhu cầu của từng doanh nghiệp.

Từ năm 2024, Bộ Khoa học và Công nghệ đã thống nhất với Bộ Công Thương đưa vào sử dụng bộ tiêu chí thí điểm đánh giá mức độ chuyển đổi số của các doanh nghiệp, cửa hàng, hộ kinh doanh bán buôn, bán lẻ. Đến năm 2025, 10 tỉnh, thành phố sẽ là nơi thí điểm ứng dụng các nền tảng số nhằm thúc đẩy chuyển đổi số tại địa phương.

Các giải pháp công nghệ được ưu tiên bao gồm hệ thống quản lý hóa đơn, thanh toán điện tử, hệ thống quản lý bán hàng, quản lý thu mua, hàng tồn kho và nhân sự. Nhờ đó, nền kinh tế số sẽ là nhân tố trung tâm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế kỳ vọng đạt 8% trong năm 2025, mở ra cơ hội phát triển cho các doanh nghiệp và nâng cao năng suất lao động.

Công nghệ số trở thành trợ thủ đắc lực cho doanh nghiệp cũng như cơ sở kinh doanh nhỏ lẻ.

Thách thức và giải pháp trong quá trình ứng dụng công nghệ số

Mặc dù có nhiều tiềm năng to lớn, quá trình chuyển đổi số tại Việt Nam vẫn đối mặt với không ít thách thức. Một trong những vấn đề lớn nhất là sự chênh lệch về năng lực giữa các vùng miền.

Các vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, nơi tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo cao, thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận và ứng dụng công nghệ số. Hạ tầng kỹ thuật, kết nối internet và dịch vụ công trực tuyến tại những khu vực này chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu của một nền kinh tế số hiện đại. Điều này khiến cho tiềm năng tăng năng suất lao động ở những vùng này chưa được khai thác tối đa.

Một thách thức khác là sự chậm trễ trong việc hoàn thiện thể chế, cải cách thủ tục hành chính liên quan đến chuyển đổi số. Dù nhiều lãnh đạo bộ, ngành và địa phương đã nhận thức được tầm quan trọng của chuyển đổi số, nhưng việc coi chuyển đổi số là nhiệm vụ trọng tâm chưa đồng bộ.

Để khắc phục những bất cập này, các chuyên gia cho rằng cần có chiến lược chuyển đổi số đồng bộ và bền vững. Theo ông Vũ Xuân Nguyên - Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty cổ phần IGB, để bảo đảm hiệu quả chuyển đổi số và tránh lãng phí, các doanh nghiệp cần đầu tư thông minh, hài hòa giữa đào tạo nhân lực và phát triển hạ tầng công nghệ. Việc chuyển đổi cần được thực hiện từng bước, từ nội bộ doanh nghiệp ra ngoài, phù hợp quy mô, mô hình kinh doanh và văn hóa của từng doanh nghiệp.

Ông Nguyên cũng nhấn mạnh, nhà cung cấp giải pháp chuyển đổi số cần tìm hiểu kỹ lưỡng để đưa ra các gói giải pháp linh hoạt, phù hợp với từng giai đoạn phát triển của doanh nghiệp.

Doanh nghiệp cần áp dụng công nghệ số đồng bộ, hài hòa, hiệu quả hướng tới phát triển bền vững.

Để hỗ trợ quá trình chuyển đổi số, Thủ tướng đã chỉ đạo tập trung vào những trọng tâm như phát triển nhân lực số, kỹ năng số và tạo điều kiện thuận lợi cho việc đầu tư hạ tầng số toàn diện nhưng hiệu quả. Đồng thời, cơ chế, chính sách về chuyển đổi số cần được hoàn thiện theo hướng tăng cường phân cấp, phân quyền, giảm thiểu thủ tục hành chính và loại bỏ cơ chế “xin-cho”, góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp ứng dụng công nghệ mới.

Cùng với đó, doanh nghiệp cần nhận thức rõ rằng chuyển đổi số không chỉ là việc áp dụng công nghệ mà còn là quá trình thay đổi tư duy, cải tổ quy trình làm việc và phát triển văn hóa doanh nghiệp theo hướng hiện đại. Việc đào tạo nhân lực về công nghệ thông tin, quản lý số và an ninh mạng là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp tự chủ và tận dụng tối đa lợi ích từ các giải pháp số.

Những thách thức dù tồn tại nhưng với sự hỗ trợ từ Chính phủ, sự nỗ lực của doanh nghiệp và cam kết của các nhà cung cấp công nghệ, quá trình chuyển đổi số tại Việt Nam được kỳ vọng sẽ đạt được bước tiến vượt bậc, góp phần nâng cao năng suất lao động và đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế. Khi các doanh nghiệp dù là siêu nhỏ, hộ kinh doanh cá thể hay doanh nghiệp vừa và nhỏ, đều có thể tiếp cận và ứng dụng các nền tảng số, hệ sinh thái kinh tế số của Việt Nam sẽ trở nên mạnh mẽ, linh hoạt và cạnh tranh hơn trên trường quốc tế.

Trên cơ sở đó, tương lai của nền kinh tế số Việt Nam hứa hẹn không chỉ là sự cải thiện về mặt năng suất lao động mà còn là một bước tiến mới trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống, tạo ra nhiều giá trị gia tăng và khẳng định vị thế của Việt Nam trong kỷ nguyên số.