Cơ hội nào cho lãi suất trung và dài hạn giảm?

Khuyến khích giảm lãi suất huy động

Từ ngày 26/9, 4 ông lớn ngành ngân hàng là Agribank, Vietcombank, BIDV, VietinBank đã điều chỉnh giảm lãi suất huy động VND ở các kỳ hạn dưới 1 năm với mức giảm từ 0,3-0,5%/năm. Các ngân hàng này chiếm 54% thị phần tiền gửi của toàn hệ thống đồng loạt giảm thì dư luận đang quan tâm xem liệu sắp tới sẽ có xu hướng giảm chung trong hoàn toàn hệ thống hay không?

Nhiều nhận định còn cho rằng việc giảm lãi suất ở các ngân hàng hạng trung và nhỏ sẽ gặp nhiều khó khăn nhưng thật bất ngờ, vào ngày 29/9, Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt (LienVietPostBank) thông báo hạ lãi suất huy động “theo gót” các 4 ông lớn. Và dự báo trong thời gian tới sẽ có nhiều ngân hàng khác giảm theo.

Tuy nhiên, các chuyên gia đánh giá nhiều ngân hàng TMCP sẽ không thể so sánh với 4 ông lớn về hệ thống mạng lưới, tiện ích khi cung ứng dịch vụ thanh toán cho khách hàng, về tiềm lực tài chính, huy động vốn lại đang chịu áp lực từ nợ xấu... nếu lãi suất cho vay có dấu hiệu hạ xuống thì nguồn thu từ mảng tín dụng sẽ bị giảm sút nặng nề. Chính vì thế khối ngân hàng TMCP sẽ gặp nhiều áp lực hơn cả trong “cuộc đua” giảm lãi suất này.

Theo đánh giá mới đây của CTCP Chứng khoán TP.HCM (HSC), hiếm khi cả 4 ông lớn đồng loạt giảm lãi suất huy động và đây là tín hiệu mạnh mẽ về việc giảm lãi suất cho cả hệ thống ngân hàng. Dự kiến các ngân hàng TMCP khác cũng sẽ giảm lãi suất huy động theo các ngân hàng này.

Lý giải vì sao lại bất ngờ giảm lãi suất vào thời điểm này, HSC cho rằng, nhiều khả năng NHNN đã tác động đến các ngân hàng trong động thái cắt giảm lãi suất huy động (với tính chất bất thường) và theo đó trong thời điểm hiện tại, tỷ lệ NIM (lãi cận biên) của các ngân hàng sẽ được cải thiện, và dĩ nhiên đây là thông tin tốt đối với kết quả kinh doanh năm 2016. Mặc dù mục đích không phải là để thúc đẩy lợi nhuận của các ngân hàng mà khuyến khích các ngân hàng giảm lãi suất cho vay.

LienVietPostBank là ngân hàng đầu tiên “nối gót” 4 ông lớn mạnh dạn giảm lãi suất. Ảnh: Internet.

Trong khảo sát vào cuối tháng trước của HSC, lãi suất huy động bình quân đã tăng 0,22%/năm so với đầu năm lên 6,11%/năm trong khi đó lãi suất cho vay bình quân giảm 0,46%/năm xuống 9,28%/năm. Do đó, lãi suất huy động giảm sẽ thay đổi xu hướng lãi suất trong ngắn hạn khi lãi suất đã biến động trong biên độ khá hẹp trong những tháng đầu năm.

Một điểm đáng chú ý khác, diễn biến của lãi suất trái ngược với xu hướng CPI. Với CPI tháng 9 theo công bố gần đây tăng 3,34% so với cùng kỳ năm ngoái, cắt giảm lãi suất là động thái ngược lại với chính sách tiền tệ thông thường.

NHNN cho thấy sự hòa nhập với xu hướng chung khi mà các ngân hàng trung ương trên toàn thế giới trong những năm gần đây đã không còn áp dụng chính sách tiền tệ thông thường. Chênh lệch lạm phát và lãi suất huy động một tháng hiện chỉ là 1,6% và rủi ro đặt ra là CPI có thể tiếp tục tăng và NHNN có thể phải đảo ngược chính sách trong một vài tháng tới.

Cũng theo HSC thì ưu điểm của việc thực thi chính sách tiền tệ thông qua các ngân hàng quốc doanh là các ngân hàng sẽ đơn giản tăng lãi suất huy động mà không ảnh hưởng đến lãi suất chính thức. Theo đó, cho phép NHNN có thể linh hoạt tối đa trong lựa chọn và áp dụng chính sách tiền tệ.

Trước đó, bình luận về việc các ngân hàng giảm lãi suất NHNN cũng cho biết động thái điều chỉnh giảm lãi suất đầu vào là giải pháp góp phần tiết giảm chi phí để phấn đấu cắt giảm lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp và nền kinh tế.

Tiếp đà giảm cho lãi suất trung và dài hạn

Không chỉ mong muốn các ngân hàng giảm lãi suất cho vay ngắn hạn mà phía NHNN cũng muốn các ngân hàng cơ cấu lại nguồn vốn để có thể giảm lãi suất cho vay trung và dài hạn.

Hiện nay, lãi suất cho vay ngắn hạn bằng tiền đồng được các ngân hàng áp dụng không quá 7%/năm đối với 5 lĩnh vực, ngành nghề ưu tiên đang phát huy tác dụng tốt. Theo đó, các ngân hàng có thể nhân rộng áp dụng mức lãi suất thấp cho một số ngành nghề, lĩnh vực khác có tiềm năng phát triển. Điều này hoàn toàn có thể làm được vì các ngân hàng đã đồng loạt giảm lãi suất kỳ hạn ngắn dưới 12 tháng, người dân vẫn tiếp tục chọn gửi tiết kiệm để hưởng lãi suất trước tình hình các kênh đầu tư khác chưa tăng.

Đại diện NHNN chi nhánh TP.HCM cho rằng, mức lãi suất cho vay trung, dài hạn 10-11%/năm được các ngân hàng áp dụng chủ yếu rơi vào các khoản cho vay phi sản xuất. Còn lãi suất cho vay trong chương trình kết nối ngân hàng - doanh nghiệp đã ở dưới mức 9%/năm. Riêng lãi suất cho vay tại 4 “ông lớn” chỉ xoay quanh 8%/năm.

Điều này cho thấy, lãi suất trung và dài hạn thời gian qua đã giảm khá mạnh, hỗ trợ doanh nghiệp kinh doanh một cách tích cực. Vậy trên đà các ngân hàng đang giảm lãi suất cho vay ngắn hạn thì đây cũng là tiền đề tốt để các ngân hàng xem xét việc giảm lãi suất trung và dài hạn.

Tuy nhiên, theo đại diện của một số ngân hàng TMCP thì lãi suất cho vay trung, dài hạn hiện nay đã giảm khá nhiều so với cùng kỳ năm trước. Đáng chú ý, với lãi suất ngắn hạn cũng được ngân hàng điều chỉnh giảm mạnh. Bằng chứng là từ đầu năm đến nay, một số ngân hàng đã triển khai rất nhiều gói cho vay tiền đồng dành cho tất cả doanh nghiệp, và sẽ có những ưu tiên cho những ngành nghề nhất định.

 Mai Trinh

Nên đọc

Ngân hàng có CEO 63 tuổi sắp lên sàn

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tiếp Chủ tịch Ban Tư vấn tái cấu trúc doanh nghiệp Nhà nước và ngành ngân hàng JICA

Tạp chí The Asian Banker: Vietcombank là Ngân hàng mạnh nhất Việt Nam

“Ngày đen tối” của ngành ngân hàng thế giới