Bộ Xây dựng: Hoạt động kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản còn nặng tính chụp giật

Thừa về số lượng nhưng lại thiếu về chất lượng

Góp ý về dự thảo sửa đổi Luật Kinh doanh Bất động sản, Bộ Xây dựng cho biết, hiện nay nguồn nhân lực trong lĩnh vực kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản có thể nói thừa về số lượng nhưng lại thiếu về chất lượng. Đội ngũ môi giới bất động sản hoạt động thiếu chuyên nghiệp, thiếu kiến thức pháp luật căn bản trong lĩnh vực này, nặng tính “chụp giật”, kiếm lời, chưa tôn trọng khách hàng, gây thiệt hại cho khách hàng dẫn đến tình trạng khiếu kiện kéo dài.

Hình minh họa

Mặt khác, do một số quy định pháp luật về quản lý hoạt động môi giới hiện nay còn khá lỏng lẻo dẫn đến tình trạng các tổ chức, cá nhân môi giới có cơ hội “lách luật” trốn thuế.

Cụ thể, Luật Kinh doanh bất động sản 2014 quy định về điều kiện các tổ chức, cá nhân được kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản, điều kiện được thi sát hạch về trình độ hiểu biết pháp luật, về kỹ năng hoạt động môi giới bất động quá dễ dàng, không quy định buộc phải có giấy chứng nhận hoàn thành khóa học thì mới được dự thi lấy chứng chỉ môi giới bất động sản.

Điều này dẫn đến tình trạng hiện nay đội ngũ làm môi giới bất động sản yếu về chuyên môn, hiểu biết pháp luật hạn chế, chưa có tính chuyên nghiệp, yếu kém về đạo đức kinh doanh. Việc này khiến tình trạng môi giới làm ăn chụp giật, không chịu trách nhiệm, gây thiệt hại cho khách hàng khi tư vấn không đúng, tư vấn cho xong để kiếm tiền, thậm chí còn lũng đoạn thị trường, góp phần gây ra những cơn “sốt ảo” để kiếm lợi. 

Trong khi đó, pháp luật hiện hành chưa bắt buộc các cá nhân này có trách nhiệm phải báo cáo với cơ quan quản lý nhà nước về các hoạt động của họ. Do đó, họ hoàn toàn có thể tự do hành nghề ở bất kỳ đâu.

Các cá nhân này thường có hai xu hướng hoạt động kinh doanh. Một là ăn theo các sàn giao dịch bất động sản để lấy thông tin, để làm cộng tác viên hoặc môi giới thứ cấp. Hai là tự đi khai thác nguồn thông tin sản phẩm có nhu cầu bán và chủ yếu là nhà, đất ở có sẵn để môi giới cho khách hàng có nhu cầu mua. Mục tiêu của họ chỉ là làm cách nào để bán được sản phẩm nhanh và hiệu quả nhất và thường không có trách nhiệm với khách hàng, người tiêu dùng đối với các sản phẩm họ đã môi giới.

Bộ Xây dựng cho rằng quy định về chế tài xử lý vi phạm đối với hành vi hành nghề môi giới khi chưa được cấp chứng chỉ hành nghề còn quá nhẹ so với hậu quả khi xảy ra sai phạm (phạt tiền từ 10 triệu đến 50 triệu). Mức xử phạt này mới chỉ dừng lại ở mức độ răn đe dẫn đến việc người môi giới không coi trọng chứng chỉ môi giới. Hiện nay, bên cạnh những nhân viên môi giới tại các sàn giao dịch bất động sản chuyên nghiệp thì cũng có không ít những người hoạt động môi giới tự do, không có chứng chỉ môi giới bất động sản.

Việc giám sát hoạt động các sàn đang bị buông lỏng

Thông tin từ Bộ Xây dựng cũng cho thấy đến nay, trên cả nước đã có khoảng 1.600 sàn giao dịch bất động sản được thành lập. Đa phần các sàn giao dịch bất động sản có quy mô nhỏ, tính chuyên nghiệp chưa cao, năng lực tài chính thấp. Điều kiện về cơ sở vật chất, năng lực chuyên môn của đội ngũ nhân sự còn yếu, chưa chú trọng xây dựng tiêu chuẩn, quy trình quản lý và cung cấp dịch vụ chất lượng.

Hầu hết các sàn bất động sản chỉ làm chức năng quảng cáo cho các chủ đầu tư và làm môi giới bất động sản chứ chưa thực hiện hết chức năng của mình như: báo cáo thông tin về tình hình hình giao dịch bất động sản, kiểm tra tính pháp lý của các sản phẩm bất động sản trước khi đưa vào giao dịch…. Bên cạnh đó, tình trạng ôm hàng, thổi giá ăn chênh lệch gây lũng đoạn thị trường còn diễn ra rất phổ biến.

Mặt khác, trong thời gian vừa qua, cùng với sự phát triển mạnh của thị trường bất động sản, rất nhiều sàn giao dịch đã được thành lập. Vì vậy, yếu tố về chất lượng các sàn đã bị bỏ qua, khi thị trường bất động sản gặp khó khăn đã tác động trực tiếp vào năng lực hoạt động của các sàn cả về tài chính, quản trị, con người cũng như tiềm lực thực sự của các doanh nghiệp này.

Việc giám sát hoạt động các sàn lâu nay đang bị buông lỏng, rất nhiều sàn thành lập ra rồi đóng cửa nhưng không báo cáo Sở Xây dựng khiến việc quản lý gặp nhiều khó khăn. Cơ quan quản lý cũng khó đánh giá được chất lượng cũng như năng lực thật sự của các sàn giao dịch hiện nay.

Từ thực tế hiện nay, Bộ Xây dựng nhận định một số doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản vừa và nhỏ không đủ năng lực cả về tài chính và quản lý. Việc này đã dẫn đến tình trạng không chống chọi được với những khó khăn của thị trường. Do đó, nhiều doanh nghiệp đã không thể tiếp tục các hoạt động kinh doanh, không thanh toán được chi phí môi giới… dẫn đến việc nhiều sàn giao dịch phải đóng cửa.