Bộ Tài chính đề nghị Thủ tướng thúc đẩy cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước

Bộ Tài chính cho biết tiến độ cổ phần hóa, thoái vốn, bán cổ phần nhà nước của nhiều doanh nghiệp vẫn chậm so với kế hoạch đề ra. Việc cổ phần hóa, thoái vốn của DNNN không đạt được kết quả theo kế hoạch đề ra đã ảnh hưởng đến nguồn thu NSNN, và thu từ hoạt động sắp xếp lại doanh nghiệp nhà nước.

Theo số liệu của Bộ Tài chính, lũy kế 6 tháng đầu năm, đã thực hiện thoái vốn tại 12 doanh nghiệp, với giá trị sổ sách là 286,6 tỷ đồng, thu về 2.165 tỷ đồng. Cũng trong 6 tháng. Bộ Tài chính nhận được báo cáo phê duyệt phương án cổ phần hóa 03 doanh nghiệp không thuộc danh mục doanh nghiệp cổ phần hóa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Đó là 3 doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Lương thực Miền Bắc và Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam.

Theo Bộ Tài chính, cơ chế cổ phần hóa, thoái vốn đã được ban hành đầy đủ, tuy nhiên tiến độ cổ phần hóa, thoái vốn trong 06 tháng đầu năm 2021 vẫn chưa đạt kế hoạch đề ra do cả nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan. Nhưng trong đó nguyên nhân chủ quan là chủ yếu.

Những nguyên nhân khách quan được nhìn thấy rõ là tình hình phức tạp, căng thẳng trong các quan hệ kinh tế, chính trị trên thế giới và khu vực và tác động của dịch bệnh Covid-19 ảnh hưởng đến thị trường tài chính, chứng khoán trong nước và khu vực.

Bên cạnh đó, Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp (Bộ Tài chính), ông Đặng Quyết Tiến cho biết làn sóng COVID-19 lần thứ 4 kéo dài từ tháng 4 tới bây giờ đã làm cho các hoạt động chuẩn bị cho cổ phần hóa và tổ chức cho thoái vốn như xác định giá trị doanh nghiệp, đấu thầu thuê tư vấn, tổ chức các hội nghị với doanh nghiệp với các địa phương, các tập đoàn và tổng công ty phải hoãn, chậm lại. Các kế hoạch roadshow không thực hiện được…

Và các doanh nghiệp thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn, cơ cấu lại giai đoạn này hầu hết là các doanh nghiệp lớn, có tình hình tài chính phức tạp, sở hữu nhiều đất đai. Nhiều DNNN chưa thực hiện đúng quy định của pháp luật quản lý tài sản công về sắp xếp lại, xử lý nhà, đất thuộc phạm vi quản lý, đa số DNNN chưa chủ động triển khai các chính sách pháp luật về đất đai, đến khi phải thực hiện cổ phần hóa mới bắt đầu thực hiện sắp xếp lại, xử lý nhà, đất, từ đó ảnh hưởng đến tiến độ cổ phần hóa.

Các tồn tại, vướng mắc về tài chính trong quá trình quản lý điều hành doanh nghiệp chưa được xử lý triệt để gây khó khăn, chậm trễ cho quá trình cổ phần hóa, thoái vốn.

Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp Đặng Quyết Tiến cho rằng cổ phẩn hóa, thoái vốn chậm, không đạt kế hoạch chủ yếu là do nguyên nhân chủ quan, do vẫn còn có sự chậm chễ, chần chừ chờ đợi của đại diện cơ quan chủ sở hữu, của lãnh đạo địa phương và lãnh đạo các doanh nghiệp. 

Trong đanh mục cổ phần hóa, thoái vốn lần này có những doanh nghiệp đang  đóng góp vai trò quan trọng trong việc đảm bảo thực hiện các chiến lược, mục tiêu về an sinh xã hội của địa phương.Vì thế, lãnh đạo một số địa phương và lãnh đạo một số doanh nghiệp còn chần chừ, chưa muốn thúc đẩy cổ phần hóa.

Các tồn tại trong quá trình cổ phần hóa chưa được xử lý dứt điểm, gây khó khăn, chậm trễ cho quá trình quyết toán cổ phần hóa, ảnh hưởng đến việc nộp tiền thu từ cổ phần hóa về Quỹ cổ phần hóa.

Các doanh nghiệp chưa thực hiện cơ cấu lại, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nên kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh chưa cao nên khó hấp dẫn nhà đầu tư khi thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn.

Theo kế hoạch, trong 6 tháng cuối năm còn 89 DNNN phải cổ phần hóa xong.

Bộ Tài chính đề nghị: Thủ tướng Chính phủ có công văn chỉ đạo, đôn đốc các Bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh công tác cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Kiến nghị Thủ tướng Chính phủ sớm ban hành Quyết định về tiêu chí, danh mục phân loại doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có vốn nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập; Quyết định phê duyệt danh mục doanh nghiệp thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn giai đoạn 2021 – 2025; Quyết định phê duyệt Đề án cơ cấu lại DNNN, trọng tâm là Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty Nhà nước giai đoạn 2021 – 2025 để các cơ quan đại diện chủ sở hữu, doanh nghiệp có cơ sở thực hiện

Bộ Tài chính đề nghị cơ quan đại diện chủ sở hữu, các doanh nghiệp căn cứ vào các văn bản quy phạm pháp luật đã được ban hành đầy đủ để triển khai công tác cổ phần hóa, thoái vốn theo đúng kế hoạch đề ra.

Bộ cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành (cơ quan đại diện chủ sở hữu) tập trung hoàn thành việc bán cổ phần lần đầu một số doanh nghiệp lớn trong năm 2021 như: Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn – Agribank, Công ty mẹ Tập đoàn VNPT và MobiFone.

Để đảm bảo cân đối nguồn thu Quỹ cổ phần hóa nộp NSNN năm 2021, Bộ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp (UBQLV) chỉ đạo SCIC trong năm 2021 tập trung thực hiện thoái vốn tại Sabeco, Vinamilk, Tập đoàn FPT;  Tổng công ty cổ phần Bảo Minh.