Bắp hạt Argentina: Cấm nhập vẫn ngập chợ

Bắp Argentina “xài” giấy kiểm dịch của bắp Mỹ

Thông tư số13/2011/TT-BNNPTNT qui định hàng hóa có nguồn gốc thực vật dùng làm thực phẩm phải đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về bảo đảm an toàn thực phẩm (ATTP) theo quy định của Việt Nam,­ phải được Cục quản lý chất lượng Nông Lâm sản và Thủy sản (Nafiqad) thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cấp phép (thành viên Nafiqad) thì mới được nhập khẩu vào Việt Nam. Đối với hàng hóa nhập khẩu có chứa thành phần biến đổi gen, hoặc được chiếu xạ, được sản xuất theo công nghệ mới còn phải có giấy chứng nhận lưu hành tự do (CFS) do cơ quan có thẩm quyền của nước xuất khẩu cấp theo quy định tại Thông tư 63/2010/TT-BNNPTNT.

Thị trường bắp Việt Nam hiện nay hầu hết là bắp nhập khẩu từ các nước Mĩ, Pháp, Argentina, Nam Phi,…. là những nước áp dụng rộng rãi công nghệ biến đổi gen trong sản xuất nông nghiệp nói chung và bắp nói riêng. Riêng Argentina không có trong danh sách thành viên Nafiqad và dĩ nhiên “không được phép nhập khẩu về Việt Nam” như khẳng định của Phòng Quản lý chất lượng TP Nông Lâm sản – Nafiqad. Bằng cách nào đó mà bắp Argentina lại “ngập chợ” và chiếm lĩnh gần 70% thị phần bắp hạt tại Việt Nam, được bày bán công khai mà không một cơ quan chức năng nào “sờ” tới?

Các cửa hàng, đại lý thường chỉ trưng bày mỗi loại 5  – 10 bao để bán lẻ, hàng chủ yếu được “dấu” ở kho và các chủ hàng rất cảnh giác với khách lạ hỏi mua số lượng lớn. Trong vai một người cần mua bắp để chuyển ra Hà Nội sản xuất bắp rang bơ; cung cấp cho thị trường miền Bắc nhưng phải nhờ người trong nghề “dắt mối” thì chúng tôi mới dễ dàng tiếp cận được các chủ hàng.

Bất ngờ nhất là khi đã bắt chuyện thì vị nào cũng tư vấn cho chúng tôi mua bắp Argentina hoặc bắp Nam Phi. Chị P, một chủ đại lý kinh doanh Bắp trên đường Trần Chánh Chiếu, P.14, Quận 5 cho biết: “Trong kho chị có đủ loại bắp, em muốn mua bao nhiêu cũng có. Bắp Mỹ cao cấp nhất nhưng giá cao lắm, ở đây “chạy hàng” nhất là bắp Argentina, kế đến là bắp Nam Phi, em lấy bắp Argentinna và bắp Nam Phi về làm thì mới ăn lời nhiều được”.  Người này làm một phép tính so sánh: “Bắp Mỹ loại 50 pound /bao (khoảng 22,68kg) có giá 810.000 đ/bao, còn bắp Argentina đóng bao 30 kg giá chỉ có 720.000 đ/bao, bắp Argentina nhiều hơn bắp Mỹ tới 7,3 kg/bao, nhưng giá lại rẻ hơn 90.000đ/bao, tính ra mỗi kg bắp Argentina rẻ hơn bắp Mỹ gần 11.000 đ. Không thì em lấy bắp Nam Phi đi, cũng đóng gói 22,68kg như bắp Mỹ nhưng chỉ có 650.000 đ/bao”.

Khi được hỏi tại sao lại có sự chênh lệch giá nhiều như vậy thì chị P khá lúng túng: “Theo thị trường thôi em, hàng biến đổi gen rẻ, bán chạy thì mình nhập”. Chúng tôi yêu cầu phải cung cấp giấy chứng nhận Kiểm dịch và kiểm tra ATTP kèm theo hóa đơn bán hàng để tránh gặp rắc rối với các cơ quan chức năng thì hầu hết các chủ hàng đều lắc đầu. Chị Lan – chủ một doanh nghiệp chuyên nhập bắp có kho tại Quận 8 còn “xúi”:“ Bắp Mỹ thì có giấy đó (giấy chứng nhận Kiểm dịch và kiểm tra ATTP, vì Mỹ là một trong 35 thành viên Nafiqad – pv) còn Bắp Argentina thì không có. Ơi, mà hồi nào giờ chị buôn bán ở đây  và chuyển hàng đi Bắc, Đà Nẵng, Cần thơ cũng nhiều nhưng có ai hỏi giấy tờ gì đâu. Em cứ lấy bắp Argentina đi, nếu sợ thì chị cho cái giấy của bắp Mỹ xài đỡ!”

Đe dọa sức khỏe người tiêu dùng, Nhà nước thất thu thuế

Thực phẩm biến đổi gen (Genetically Modified, gọi tắt là GM, hay thực phẩm công nghệ sinh học) là những loại thực phẩm có thành phần từ cây trồng, vật nuôi biến đổi gen, được lai tạo ra bằng cách sử dụng các kỹ thuật của công nghệ sinh học hiện đại (kỹ thuật di truyền, công nghệ gen hay công nghệ DNA tái tổ hợp), đưa ADN của một loại, có thể là vi khuẩn, virut,.. vào ADN của cây trồng, vật nuôi khác để tạo ra giống mới mang những phẩm chất con người mong muốn: nâng cao giá trị dinh dưỡng, nâng cao sản lượng hay thích ứng với điều kiện khí hậu…

Hiện nay, cả thế giới đang phản ứng và tranh luận gay gắt xoay quanh những lo ngại thực phẩm biến đổi gen có thể ảnh hưởng đến sức khỏe con người như làm tăng nguy cơ dị ứng, làm nhờn kháng sinh, gây độc cho cơ thể và yêu cầu phải dán nhãn thực phẩm biến đổi gen để người tiêu dùng được quyền lựa chọn sử dụng hay không sử dụng. Không như ngộ độc thông thường, sau khi ăn vài giờ con người đã có thể xuất hiện các triệu chứng thấy rõ như đau bụng, buồn nôn, chóng mặt,… khi sử dụng thực phẩm biến đổi gen, các nguy hại đối với sức khỏe có thể tiềm ẩn, được tích tụ lâu dần và hậu quả là khôn lường. Trong khi người tiêu dùng không có cách nào để phân biệt thực phẩm truyền thống với thực phẩm biến đổi gen thì người bán hàng vì lợi nhuận bất chấp tất cả, cơ quan chức năng hoặc bất lực hoặc buông lỏng quản lý khiến người Việt mỗi ngày vẫn bị ép ăn thực phẩm biến đổi gen mà không hề hay biết.

Trong đơn gửi về Tòa soạn Báo Người tiêu dùng, người khiếu nại xin dấu tên cung cấp thông tin: “Công ty Vina Grains Corperration, địa chỉ  34 đường 44, phường Tân Phong, Quận 7, điện thoại (08)54333578 – 54333579. Website: http://www.vinagrains.com chuyên nhập khẩu bắp biến đổi gen từ Argentina về Việt Nam với số lượng rất lớn, khoảng 100 tấn/lần nhập (5 container)”. Qua kiểm tra thông tin đăng ký kinh doanh, điện thoại và website,… thì doanh nghiệp vẫn hoạt động,  nhưng đã cố gắng nhiều lần chúng tôi vẫn không thể nào liên lạc được với người của doanh nghiệp này để tìm câu trả lời.

Theo một người có kinh nghiệm 3 năm nhập khẩu bắp từ Mỹ về Việt Nam thì bắp nhập chính ngạch khi về đến cảng sau khi cộng thêm phí vận chuyển vào anh phải nộp 30% thuế nhập khẩu, 10% thuế GTGT. Như vậy, sau khi nộp đầy đủ các khoản thuế, giá trị mỗi container hàng đội thêm 43%. Mỗi containner bắp có giá từ 600 – 700 trăm triệu, nếu nhập khẩu trái phép, trốn thuế thì Nhà nước thất thu gần 300 triệu. Với thực trạng bắp không rõ nguồn gốc đang “làm chủ” chi phối thị trường hiện nay thì tiền thuế Nhà nước bị thất thu là một con số khổng lồ. Cũng theo người này, giới buôn bắp có hàng tá chiêu để lách luật, trốn thuế.

Tại TP.HCM có những công ty lập ra để nhập vài đợt bắp về Việt Nam, trốn thuế (thuế nhập khẩu, thuế GTGT, thuế thu nhập doanh nghiệp), thu lợi bất chính vài tỷ đồng rồi đóng cửa, thành lập công ty mới và tiếp diễn chiêu cũ. Cũng có những công ty nhập khẩu bắp dưới dạng hàng sá (bắp cấp thấp dùng để sản xuất thức ăn chăn nuôi) với thuế nhập khẩu chỉ 5% về đóng bao rồi bán ra là bắp để sản xuất thực phẩm cho người. Hay nhập khẩu làm nguyên liệu chế biến xuất khẩu nhưng lại bung ra tiêu thụ trong nước…

Bắp biến đổi gen nhập lậu không chỉ có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng, Nhà nước thất thu thuế mà doanh nghiệp kinh doanh chân chính bị cạnh tranh không lành mạnh cũng dần mất đi thị phần, lại nhường chỗ cho hàng không rõ nguồn gốc mặc sức tung hoành.

La Giang