Bảo vệ voi và kiến trúc cổ ở Angkor Wat

Những nhà bảo tồn Campuchia và quốc tế từ lâu đã chỉ trích việc cưỡi voi du ngoạn là một hành vi tàn nhẫn. Nay, với quyết định cấm sắp được chính phủ ban hành này, nó được xem là chiến thắng hiếm hoi dành cho họ. Quần thể đền cổ Angkor Wat được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới năm 1992, là địa điểm thu hút hầu hết du khách đến thăm xứ Chùa Tháp với 6 triệu lượt người vào năm 2018. Rất nhiều người trong số họ đã cưỡi voi dạo quanh đền cổ.

Trao đổi với báo chí giữa tháng 11/2019 này, ông Long Kosal, phát ngôn viên của Apsara, đơn vị điều hành quần thể Angkor Wat, nói rằng: “Những chuyến đi như vậy sẽ chấm dứt vào đầu năm 2020. Sử dụng voi để kinh doanh không còn phù hợp nữa”.

Ông cũng tiết lộ rằng một số con trong đàn voi đặc biệt dùng phục vụ du khách nay đã già, với 5 trong số 14 con voi chuyên phục vụ du khách tại Angkor Wat đã được chuyển đến một khu rừng cách đó khoảng 40km. Chúng sẽ sống cuộc sống tự nhiên trong rừng như vốn có và công ty sở hữu sẽ tiếp tục chăm sóc chúng.

Vào giữa tháng 8 vừa rồi, chính phủ Campuchia cũng ban hành lệnh cấm du khách ăn uống trên bãi cỏ khu vực Angkor Wat nhằm bảo vệ cảnh quan và môi trường. Theo quy định, những người bán hàng rong cũng bị cấm trải chiếu hay treo võng phục vụ du khách ăn uống trên bãi cỏ quanh đền. Giới chức nêu rõ “những hoạt động này ảnh hưởng đến giá trị của di sản văn hóa cũng như môi trường và trật tự công cộng tại Angkor Wat”.

Nhà chức trách ban hành quy định khuyến cáo du khách và người bán hàng trong 45 ngày. Những hành vi vi phạm đã bị xử phạt theo quy định: Du khách cưỡi voi, chủ dịch vụ này và người bán hàng rong đã bị phạt tiền.

Đầu tháng 5, Campuchia cấm các loại phương tiện cơ giới chạy trên đường phía trước khu vực Angkor Wat. Thông báo đăng trên Facebook, tài khoản của Thủ tướng Hun Sen nêu rõ: “Từ nay, chỉ khách bộ hành và xe đạp được đi lại trên đường phía trước khu Angkor Wat. Các loại phương tiện cơ giới đều bị cấm, trừ xe cứu hỏa và cứu thương làm nhiệm vụ”.

Phát ngôn viên Long Kosal cho biết, quy định mới được áp dụng trên chiều dài 300m của con đường chạy phía trước khu đền. Vì sự an toàn của du khách và cảnh quan phía trước khu đền, đây là giải pháp tối ưu nhằm giảm mật độ giao thông.

Quần thể Angkor Wat được xây dựng từ thế kỷ thứ 7-12, nằm trong danh sách Di sản Thế giới và là một địa điểm du lịch nổi tiếng tại Campuchia. Theo số liệu của chính phủ, trong 7 tháng đầu năm 2019, Angkor Wat đã đón 1,39 triệu lượt du khách nước ngoài, tổng doanh thu bán vé vào cửa khoảng 62,3 triệu USD. Phần lớn du khách đến Angkor Wat từ Hàn Quốc, Mỹ và Trung Quốc.

Từ lâu, Campuchia đã bị các nhóm bảo vệ động vật chỉ trích gay gắt về việc sử dụng voi để phục vụ du khách. Làn sóng chỉ trích lên tới đỉnh điểm vào năm 2016, khi một con voi cái đã chết bên lề đường, sau khi chở du khách đi vòng quanh quần thể Angkor Wat trong thời tiết nắng rát. Nó đã phải làm việc liên tục 45 phút trước khi lìa đời.

Nhiều người tán đồng quyết định mới của chính phủ, cho rằng phải có biện pháp mạnh để bảo vệ không chỉ di tích mà còn cả đàn voi. Chỉ có rất ít (đa số là dân bán hàng rong, chủ cho thuê voi) là phản đối. Nhưng thiểu số phải phục tùng đa số, khi mà các lệnh cấm đều nhằm bảo vệ những di tích vô giá.

 Lê Miên Tường

Nên đọc

Sổ tay: “Phở Việt Sài Gòn” trên đất Trung Quốc

Sổ tay: Vụ McDonald’s với hơn 100 người nhiễm ký sinh trùng

Sổ tay: Văn hóa xin lỗi

Sổ tay: Khi ứng dụng hẹn hò Tinder “đấu” với Facebook