Ngày 6/1, tại TP HCM, Tổ chức Kỷ lục châu Á đã tổ chức Lễ trao chứng nhận xác lập 10 Kỷ lục châu Á mới về ẩm thực và quà tặng đặc sản Việt Nam. Theo đó, nem nướng Ninh Hòa (Khánh Hòa) vinh dự nhận kỷ lục về ẩm thực châu Á.
10 kỷ lục được chia đều ở 2 hạng mục món ăn và quà tặng. Trong đó, 5 món ăn là đặc sản châu Á gồm: nem nướng Ninh Hòa, bánh mì Sài Gòn, cơm hến Thừa Thiên Huế, lẩu thả Phan Thiết và bún nước lèo Sóc Trăng. 5 đặc sản thiên nhiên và quà tặng được xác lập kỷ lục gồm: cốm làng Vòng Hà Nội, khoai dẻo Quảng Bình, mè xửng Thừa Thiên Huế, dâu Đà Lạt và bánh tét Trà Cuôn của Trà Vinh. Đây là những món ăn rất quen thuộc với người dân Việt Nam và dần trở thành một bản sắc văn hóa cộng đồng của người dân Việt Nam.
Nem nướng Ninh Hòa xuất phát từ vùng đất Ninh Hòa thuộc tỉnh Khánh Hòa, cách TP Nha Trang khoảng 40km về phía bắc. Đến thị xã Ninh Hòa, du khách sẽ thỏa thích tận hưởng hương vị các món nem truyền thống, trứ danh. Đây là món ăn ưa thích không chỉ với người dân địa phương mà đông đảo du khách khi đến Nha Trang - Khánh Hòa đều muốn 1 lần thưởng thức.
"Đi đâu cũng nhớ Khánh Hòa
Nha Trang gió mát, Ninh Hòa nhiều nem".
Bấy nhiêu đó thôi đã đủ nói lên niềm thương nhớ của những ai đã trót một lần say đắm hương vị béo bùi của chiếc nem thịt nạc nơi xứ biển miền Trung. Không ai nhớ rõ nem Ninh Hòa có từ bao giờ và bắt nguồn từ đâu, chỉ nghe người cao niên trong làng kể lại rằng, nem theo người Thanh Hóa "di cư" vào Nam sau chiến công mở cõi hiển hách của đại thần nhà Nguyễn - Cai cơ Hùng Lộc hầu (Trương Phúc Hùng).
Trải qua bao thăng trầm của thời gian, cách chế biến nem cũng dần thay đổi cho phù hợp với khẩu vị của người dân địa phương. Để có món nem nướng ngon, đậm đà vị quê thì nguyên liệu chế biến phải đạt "chuẩn". Nguyên liệu chính chế biến nem là thịt heo ngon nức tiếng vùng Đất Đỏ, như câu ca xưa của người Ninh Hòa từng nhắc tới địa danh này: "Mây Hòn Hèo, heo Đất Đỏ".
Nguyên liệu chính chế biến nem là thịt heo ở vùng Đất Đỏ. Đây là giống heo địa phương nổi tiếng để tạo nên hương vị riêng biệt cho món nem. Để làm nên vị ngon tuyệt hảo của từng chiếc nem nướng, người dân địa phương phải chọn loại thịt đùi ngon với da heo. Thịt sau đó rửa sạch, xay nhuyễn rồi nêm nếm với gia vị tỏi, tiêu, mắm, đường... theo công thức riêng. Chờ cho thịt ngấm gia vị thì vo thành que dài chừng ngón tay, sau đó xiên vào que tre để nướng trên bếp than hồng. Khi nem nướng chín vàng, hương thơm lan tỏa khắp nơi là có thể thưởng thức.
Bí quyết tạo nên hương vị hấp dẫn khó quên của món nem nướng Ninh Hòa còn nằm ở nước chấm. Thành phần chính gồm gạo nếp, đậu nành, cà chua, thịt nạc, gan heo xay nhuyễn trộn với đường, tỏi, ớt... Nước chấm ngon phải được làm từ nếp đã ngâm qua đêm, giã nhuyễn kết hợp cùng nhiều loại gia vị như đường, muối, màu điều, thịt băm, đậu phộng… được ninh nhừ khoảng 5-6 tiếng, khuấy đều tay để đạt được độ sánh quyện và không bị chảy nước nếu để lâu. Ngoài ra, trong nước chấm không thể thiếu tôm tươi lột vỏ bỏ đầu bằm hoặc xay để tạo nên vị ngọt từ thịt.