Với sự đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ, hệ thống ngân hàng Việt Nam ngày càng hiện đại, đáp ứng nhu cầu của hơn 87% người trưởng thành đã có tài khoản thanh toán trực tuyến, thúc đẩy mạnh mẽ xu hướng thanh toán không dùng tiền mặt.
Sự phát triển nhanh chóng của thanh toán điện tử đi kèm với nguy cơ lừa đảo trực tuyến ngày càng gia tăng. Theo thống kê của Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an), lừa đảo trực tuyến khiến người dân thiệt hại khoảng 8.000-10.000 tỷ đồng vào năm 2023, tăng 150% so với năm 2022. Thực trạng này cho thấy chúng ta cần phải nâng cao cảnh giác và có các biện pháp bảo vệ hiệu quả hơn.
Các đối tượng xấu không ngừng đổi mới thủ đoạn, từ việc mạo danh nhân viên nhà mạng, cơ quan thuế đến việc dụ dỗ người dân tham gia các hình thức đầu tư ảo, khiến nhiều người mất tiền oan. Đáng chú ý, số tiền chiếm đoạt trong các vụ lừa đảo trực tuyến đều được chuyển vào những tài khoản ảo (tài khoản không chính chủ). Sau đó, các đối tượng lừa đảo sẽ nhanh chóng rút tiền ra hoặc "rửa tiền" bằng nhiều cách khác nhau. Vì vậy, quá trình điều tra, truy vết, thu hồi của cơ quan chức năng gặp rất nhiều khó khăn. Theo ý kiến của các chuyên gia, tài khoản ngân hàng không chính chủ chính là công cụ tuyệt vời cho kẻ gian tiến hành lừa đảo trực tuyến. Vậy nên nếu kiểm soát được các tài khoản không chính chủ này, tình trạng lừa đảo trực tuyến có thể sẽ giảm xuống.
Tại hội thảo "Giải pháp bảo vệ khách hàng sử dụng dịch vụ ngân hàng", Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Tiến Dũng đã nhấn mạnh sự quan tâm đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước đối với vấn đề bảo vệ khách hàng trước các hoạt động lừa đảo, thể hiện qua nhiều văn bản chỉ đạo, trong đó có Quyết định số 2345/QĐ-NHNN ngày 18/12/2023 về triển khai các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ ngân hàng.
Theo ông Phạm Tiến Dũng, Quyết định 2345/QĐ-NHNN sẽ giúp ngăn chặn tình trạng dùng giấy tờ của người khác hoặc giấy tờ giả để mở tài khoản, loại bỏ dần những tài khoản ảo. Đây cũng là một bước ngoặt quan trọng trong cuộc chiến chống lại tội phạm mạng, giúp giảm thiểu đáng kể các vụ lừa đảo liên quan đến tài khoản ngân hàng. Từ ngày 1/7/2024, việc xác thực sinh trắc học và việc siết chặt quản lý tài khoản sẽ tạo ra một lớp bảo vệ kép, giúp bảo vệ tài sản của người dân một cách toàn diện.
Chỉ trong thời gian ngắn từ ngày 1/7 đến 17 giờ ngày 3/7, hơn 16 triệu tài khoản ngân hàng đã được kiểm tra kỹ lưỡng và đối chiếu với dữ liệu quốc gia. Sau hơn một tháng triển khai Quyết định số 2345/QĐ-NHNN, gần 31,6 triệu hồ sơ khách hàng đã được thu thập, đối chiếu, đăng ký thông tin sinh trắc học với CCCD gắn chip, cho thấy sự quyết tâm cao của các ngân hàng trong việc làm sạch hệ thống, bảo vệ tài sản của khách hàng và ngăn chặn các hoạt động lừa đảo.