5S là một công cụ cải tiến năng suất chất lượng có nguồn gốc từ Nhật Bản. Tên gọi của 5S xuất phát từ những chữ cái s trong tiếng Nhật: Seiri, Seiton, Seiso, Sheiketsu và Shitsuke, tạm dịch sang tiếng Việt là: sàng lọc, sắp xếp, sạch sẽ, săn sóc và sẵn sàng.
Khi áp dụng 5S tại doanh nghiệp sẽ tạo nên và duy trì một môi trường làm việc thuận tiện, nhanh chóng, chính xác và hiệu quả tại mọi vị trí làm việc từ khu vực văn phòng, nơi sản xuất, kho hàng, nguyên vật liệu hay các vị trí xung quanh như sân bãi, chỗ để xe...
Vì liên quan đến mọi vị trí địa lý trong doanh nghiệp nên 5S đòi hỏi sự cam kết, nhận thức và sự tham gia của tất cả mọi người từ lãnh đạo cho tới cán bộ- công nhân viên.
5S giúp tạo ra một môi trường làm việc thuận tiện, thoải mái cho mọi vị trí. 5S cũng giúp giảm thiểu/loại bỏ các lãng phí tại các công đoạn công việc trong một quá trình như rút ngắn thời gian vận chuyển, thời gian tìm kiếm, loại bỏ các lỗi chủ quan của con người. 5S giúp giảm thiểu các chi phí hoạt động, từ đó nâng cao ưu thế cạnh tranh.
Với một môi trường làm việc thông thoáng và khoa học, 5S giúp nâng cao an toàn sản xuất và phòng ngừa các rủi ro một cách chủ động. 5S cũng nâng cao ý thức làm việc vì lợi ích tập thể, giúp tăng cường tính đoàn kết, gắn bó giữa lãnh đạo và nhân viên, giữa nhân viên với nhân viên; khuyến khích sự sáng tạo và cải tiến của các toàn thể cán bộ- công nhân viên của doanh nghiệp. Đồng thời, 5S tạo dựng, củng cố và nâng cao hình ảnh chuyên nghiệp của doanh nghiệp trong mắt khách hàng.
Với những thách thức kinh tế toàn cầu đã làm thay đổi quan điểm về văn hóa làm việc, hướng đến những mô hình hoạt động xuất sắc thông qua việc áp dụng các công cụ thực hành tốt. Một trong những công cụ nền tảng cần áp dụng để đạt được sự xuất sắc của tổ chức đó chính là các kỹ thuật quản lý về thực hành 5S. Công cụ 5S đã đóng góp đáng kể vào việc cải thiện hiệu quả bên trong doanh nghiệp, nâng cao hiệu quả giao hàng đúng hạn và đáp ứng hơn sự mong đợi của khách hàng.
Công cụ 5 S áp dụng trong nhà máy Công ty Cổ phần CNCPS
Công cụ 5S trong quản lý chất lượng được áp dụng rộng rãi với nhiều loại hình doanh nghiệp và các ngành công nghiệp khác nhau, bao gồm sản xuất, dịch vụ, giáo dục, chính phủ, y tế,... Bất kỳ doanh nghiệp nào cũng có thể áp dụng quy trình 5S để cải thiện môi trường làm việc và tăng năng suất.
Tuy nhiên, các doanh nghiệp có môi trường làm việc phức tạp, nhiều thiết bị, công cụ hoặc sản phẩm phải tuân theo các quy định an toàn, chất lượng và môi trường sẽ cần phải đặc biệt quan tâm đến việc áp dụng phương pháp 5S.
Ngoài ra, các doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong việc quản lý và tổ chức môi trường làm việc, có nhiều lãng phí, chi phí sản xuất cao hoặc cần tăng năng suất có thể tìm hiểu và áp dụng phương pháp 5S để cải thiện hiệu suất hoạt động.
Hiện nay công cụ 5S được nhiều doanh nghiệp chú trọng áp dụng nhằm nâng cao năng suất chất lượng trong hoạt động của doanh nghiệp, cũng như hạn chế lãng phí, xây dựng môi trường làm việc hiệu quả, tiết kiệm. Chẳng hạn như Công ty Cổ phần CNCPS tại Bình Dương, sau khi nhận thức tầm quan trọng của 5S trong hoạt động sản xuất kinh doanh công ty đã áp dụng và thực hiện tốt 5S cùng với chương trình hỗ trợ áp dụng thí điểm công cụ quản lý hiệu suất tổng thể để tiết kiệm thời gian thay đổi mã hàng và thời gian di chuyển của công nhân tới 30 phút, tạo môi trường làm việc an toàn, ngăn nắp.
Sau khi áp dụng và triển khai công cụ 5S thì chỉ số hiệu suất thiết bị tổng thể của công ty đã tăng từ 51% lên 78% thời gian dừng máy do sự cố giảm từ 5.400 phút xuống còn 1.296 phút, sự cố dừng máy trong tháng giảm từ 27 lần xuống còn 18 lần, thời gian thay khuôn giảm từ 75 phút xuống còn 45 phút và tỉ lệ hàng đạt chất lượng tăng từ 90% lên 97%.
Tại Công ty TNHH Hoá dệt Hà Tây đã quyết định áp dụng 5S cho toàn bộ nhà máy bao gồm các khu vực như kho nguyên liệu, xưởng mẫu, xưởng may, xưởng cán luyện và văn phòng.
Sau một năm triển khai 5S về trực quan nhà xưởng kho nguyên liệu được sắp xếp gọn gàng, có các biển hiệu giúp thực hiện công việc nhanh chóng hơn, giảm thời gian tìm kiếm công cụ hoặc nguyên vật liệu trong quá trình làm việc. Đặc biệt, tác phong nề nếp của người lao động đã thay đổi rõ rệt, 100% cán bộ công nhân viên hiểu và thực hiện 5S như một phần công việc hàng ngày.
Công cụ 5S đã góp phần giúp công ty có thêm 10% diện tích, sản lượng sản phẩm của công ty sau một tháng triển khai đã tăng lên 11,3%.
5S không chỉ được ứng dụng trong doanh nghiệp mà còn có thể ứng dụng 5S trong cuộc sống hàng ngày. Thực tế trong cuộc sống chúng ta cũng có rất nhiều đồ đạc không dùng tới nhưng vẫn phải giữ lại khiến không gian trở nên chật chội và khó có thể tìm thấy đồ dùng khi cần.
Chúng ta có thể áp dụng mô hình 5S để giải quyết vấn đề trên. Công cụ 5S ứng dụng trong cuộc sống giúp con người loại bỏ những thứ dư thừa, giữ lại những đồ dùng cần thiết ở vị trí dễ tìm, dễ thấy, dễ lấy và dễ trả lại. Không gian theo đó cũng gọn gàng sạch sẽ và ngăn nắp hơn.