Phát biểu tại Hội thảo, ông Nguyễn Mạnh Hùng – Chủ tịch Hội Bảo vệ NTD Việt Nam cho biết, theo Tổ chức Quốc tế NTD (CI), chế độ ăn uống không lành mạnh liên quan đến 4 trong 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới; đã đến lúc thế giới phải nhận ra cái giá phải trả cho chế độ ăn, uống không lành mạnh. Tất cả mọi người tiêu dùng có quyền có thực phẩm không chỉ để ăn, mà thực phẩm phải an toàn.
"Câu hỏi đặt ra là làm thế nào để hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do thực phẩm không an toàn gây ra? ATTP là trách nhiệm của Nhà nước; của nhà sản xuất, kinh doanh và của NTD. Chu trình "từ trang trại đến bàn ăn", ATTP phụ thuộc vào sản xuất, chế biến, vận chuyển, bảo quản, sử dụng” – ông Hùng nhấn mạnh.
Tại Việt Nam, dù được được Nhà nước quan tâm, ATTP vẫn là một trong những thách thức lớn nhất đối với NTD. Nhiều vụ ngộ độc thực phẩm, kể cả ngộ độc tập thể, vẫn xảy ra, gây ảnh hưởng sức khỏe, thậm chí đến tính mạng con người. NTD đang phải đối mặt với thách thức và gia tăng lo lắng về sức khỏe của mình cũng như những người thân trong gia đình trước mối nguy do thực phẩm không an toàn gây ra bất cứ lúc nào trong cuộc sống hàng ngày.
Chia sẻ kiến thức chuyên môn về các vấn đề ATTP, PGS.TS Phan Thị Sửu, Giám đốc Trung tâm kỹ thuật ATVSTP Hội Khoa học Kỹ thuật ATTP Việt Nam phân tích rõ các nguyên nhân, triệu chứng ngộ độc thực phẩm cũng như các bệnh truyền qua thực phẩm, đồng thời chỉ rõ các dấu hiệu nhận biết thực phẩm an toàn để NTD dễ phân biệt, lựa chọn.
“Các chất bảo quản thực phẩm hiện nay tùy môi trường và tính chất sản phẩm mà được sử dụng theo các tiêu chuẩn, quy chuẩn. Tuy nhiên các đơn vị quản lý, sản xuất và tiêu dùng phải tuân thủ và làm đúng quy định nhằm đảm bảo sức khỏe NTD và uy tín sản phẩm” – bà Sửu nói.
Quan tâm về vấn đề chất bảo quản thực phẩm, ông Phan Văn Sa, đại diện Hội bảo vệ Người tiêu dùng tỉnh Đồng Tháp trình bày, hiện nay nhiều doanh nghiệp sử dụng phẩm màu, hóa chất trong thực phẩm gây ảnh hưởng sức khỏe nhưng vẫn bán nhan nhản trên thị trường, trong khi các sản phẩm sạch từ nông nghiệp lại khó ứng dụng làm nguyên phụ liệu bởi đầu ra với giá thành cao gấp nhiều lần thì rất khó cạnh tranh.
Các chuyên gia cũng chia sẻ về trăn trở này khi cho rằng Việt Nam với nguồn thực vật (rau, củ, quả) phong phú nhưng các sản phẩm chế biến từ xuất khẩu đến nội địa lại thua ngay các nước tương đồng về vị trí địa lý, tự nhiên như Thái Lan, Trung Quốc.
Bàn về vấn đề này, TS Trần Thị Dung, Phó Tổng thư ký Hội Bảo vệ Người tiêu dùng Việt Nam lý giải: “Có một số sản phẩm dùng chất tạo màu, phụ gia, phụ phẩm nhưng lại đảm bảo tiêu chuẩn, quy chuẩn quốc tế lẫn Việt Nam. Vì họ làm không sai luật nên sản phẩm vẫn lưu hành trên thị trường.”
Điều này một lần nữa cho thấy kiến thức của NTD càng phải được nâng cao để nhận thức rõ hơn về ATTP nhằm lựa chọn cho bản thân và gia đình.
Hội thảo còn bàn rộng hơn về các sản phẩm thủy hải sản khi hiện nay đây là mặt hàng thiết yếu dùng trong cuộc sống người Việt Nam cũng như rất tiềm năng trong lĩnh vực xuất khẩu.
Theo Chuyên gia Nông nghiệp, TS Nguyễn Đăng Nghĩa, hiện nay hầu hết các doanh nghiệp chỉ chú trọng vào các tiêu chuẩn sao cho phù hợp yêu cầu các thị trường xuất khẩu để đảm bảo được xuất đi như đạt các chuẩn về GlobalGap, HACCP hay ISO...
“Tại sao chỉ chú trọng cho xuất khẩu, vậy còn thị trường nội địa với hơn 100 triệu dân thì sao?” - TS Nghĩa đặt câu hỏi.
Cùng thảo luận tại Hội thảo còn có đại diện Hội bảo vệ người tiêu dùng các tỉnh miền Trung Tây Nguyên và Đồng bằng sông Cửu Long. Đây là dịp được trao đổi với các chuyên gia cũng như đóng góp ý kiến từ các địa phương nhằm tạo điều kiện nâng cao kiến thức cho NTD.
Đặc biệt, để thực hiện chức năng tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và kiến thức tiêu dùng, Tổ chức Hợp tác Phát triển Cộng hòa Liên bang Đức tài trợ, phối hợp xây dựng, xuất bản cuốn Cẩm nang về ATTP và 4 cuốn Sổ tay hướng dẫn ATTP cho người tiêu dùng. Với mục đích là phát hành rộng rãi tới NTD trên toàn quốc nên các kiến thức, thông tin cơ bản về ATTP không mang tính chuyên môn, học thuật và được diễn đạt dễ hiểu, dễ tiếp cận. Vì thế, sau Hội thảo, đại diện hội tiêu dùng các địa phương sẽ là một nhân tố quan trọng trong việc tuyên truyền, truyền thông kiến thức ATTP tới NTD, qua đó, từng bước thay đổi thói quen mua sắm thực phẩm an toàn của NTD.