Báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho thấy, quý 1/2023, xuất khẩu gạo đạt 1,79 triệu tấn, tương đương 952 triệu USD, giảm 19,3% về khối lượng nhưng tăng 30,2% về giá trị so với cùng kỳ năm 2022.
Giá trị gạo xuất khẩu tăng cao trong bối cảnh sản lượng giảm là do giá tăng liên tục. Giá gạo xuất khẩu bình quân 3 tháng đầu năm ước đạt 531 USD một tấn, tăng 9,2% so với cùng kỳ năm 2022. Trước đó, giá gạo bình quân tháng 1-2 lần lượt là 519,3 USD và 528,5 USD một tấn.
Tại Việt Nam, gạo 5% tấm ở mức 450 USD một tấn, tăng 5 USD so với đầu tháng. Theo các thương nhân, các chuyến hàng đến Trung Quốc đang phục hồi, Indonesia cũng đang mua thêm để cải thiện dự trữ quốc gia.
Bộ Công thương dự báo, xuất khẩu gạo năm 2023 cơ bản vẫn thuận lợi (khoảng 6,5 - 7 triệu tấn), do sự quay trở lại của các thị trường như Indonesia, Bangladesh, Trung Quốc.
Tuy vậy, Bộ Công thương cũng nhìn nhận nhiều thách thức với xuất khẩu gạo năm nay, như các thương nhân còn hạn chế trong chiến lược đa dạng hóa thị trường; xuất khẩu phụ thuộc vào một số thị trường như Trung Quốc, Philippines; xuất khẩu chủng loại gạo chất lượng cao còn hạn chế.
Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu Phan Văn Chinh cho rằng, việc Trung Quốc mở cửa thị trường trở lại là tín hiệu tích cực cho các doanh nghiệp xuất khẩu gạo trong năm 2023. Tuy nhiên, thị trường xuất khẩu gạo vẫn còn những khó khăn tiềm ẩn liên quan đến giá cước vận tải biển cao, chi phí sản xuất lúa gạo cao...
Theo đó, ngành sản xuất lúa gạo cần nâng cao chất lượng gạo, đảm bảo các yêu cầu về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, kiểm dịch thực vật, truy xuất nguồn gốc để tận dụng tối đa ưu đãi từ các FTA đang thực thi.
Theo ông Nguyễn Ngọc Nam, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), dự báo giá gạo sẽ vẫn ở mức cao trong quý 2. Các doanh nghiệp gạo vẫn được hưởng lợi trong thời gian tới. Đơn hàng nhập khẩu của các thị trường truyền thống như Trung Quốc, Indonesia, châu Phi vẫn tăng đột biến.
Trong 2 tháng đầu năm, giá trị xuất khẩu gạo sang Indonesia tăng gấp 304,6 lần - cao nhất trong các thị trường xuất khẩu. Tương tự với thị trường Trung Quốc, tăng gần 2 lần so với cùng kỳ năm.