Gia đình của Giáo sư Tôn Thất Tùng, một huyền thoại trong y học Việt Nam, không chỉ nổi bật với các phát minh kinh điển mà còn là minh chứng cho sự kế thừa xuất sắc qua hai thế hệ, với nhiều giáo sư và tiến sĩ nổi tiếng cả trong nước lẫn quốc tế.
Giáo sư Tôn Thất Tùng đã đóng góp to lớn vào việc đưa nền y học Việt Nam lên một tầm cao mới, với cả cha và con đều giữ những chức vụ cao quý trong ngành y. Gia đình GS. Tôn Thất Tùng là một hình mẫu tiêu biểu của trí thức Việt Nam, nơi truyền thống hiếu học được gìn giữ và phát huy qua nhiều thế hệ. Tinh thần học vấn ấy không chỉ là di sản quý báu từ cha ông mà còn được tiếp nối một cách xuất sắc bởi các con của ông, đặc biệt là PGS.TS Tôn Thất Bách, một nhân vật nổi bật trong lĩnh vực y học.
Cố GS.BS Tôn Thất Tùng (10/5/1912 – 7/5/1982) là một trong những tên tuổi lừng lẫy của y học Việt Nam. Sinh ra trong gia đình quý tộc triều Nguyễn, với cha là cụ Tôn Thất Niên, một Tổng đốc Thanh Hóa, ông được thừa hưởng nền tảng giáo dục vững chắc và niềm đam mê nghiên cứu từ những năm tháng đầu đời.
Với nền tảng trí thức và lòng say mê không ngừng, GS. Tôn Thất Tùng đã khẳng định mình là một bác sĩ danh tiếng không chỉ ở Việt Nam mà còn trên trường quốc tế trong lĩnh vực nghiên cứu gan và giải phẫu gan. Ông nổi tiếng với phương pháp cắt gan khô, trở thành người Việt Nam đầu tiên thực hiện thành công phương pháp này và cứu sống nhiều bệnh nhân vốn bị coi là "không thể cứu chữa". Công trình nghiên cứu nổi bật của ông, “Cách phân chia mạch máu của gan”, đã được Đại học Paris danh tiếng trao tặng Huy chương Bạc, ghi nhận những đóng góp không thể thay thế của ông cho nền y học thế giới.
Cùng với BS. Hồ Đắc Di, GS. Tôn Thất Tùng là những người tiên phong trong việc sáng lập và xây dựng Trường Đại học Y khoa Hà Nội. Trong suốt nhiều năm, ông giữ vai trò Chủ nhiệm Khoa Ngoại và Giám đốc Bệnh viện Phủ Doãn (sau này là Bệnh viện Việt - Đức). Nhờ tài năng xuất chúng, GS. Tôn Thất Tùng được Chủ tịch Hồ Chí Minh tin tưởng giao trọng trách Thứ trưởng Bộ Y tế vào năm 1947. Tuy nhiên, sau 14 năm cống hiến, ông quyết định từ chức để tập trung nghiên cứu và phát triển một phương pháp mới trong phẫu thuật gan.
Giáo sư Tôn Thất Tùng và vợ, bà Vi Nguyệt Hồ (cháu nội của Tổng đốc Vi Văn Định), có ba người con, mỗi người đều thành công trong lĩnh vực riêng của mình. Đặc biệt, GS. Tôn Thất Bách đã tiếp nối và phát triển xuất sắc sự nghiệp của cha trong lĩnh vực phẫu thuật gan tại Việt Nam.
Giáo sư Tôn Thất Bách (25/2/1946 – 26/3/2004) được biết đến là một trong những chuyên gia hàng đầu về ngoại khoa tại Việt Nam, với sự nổi bật trong phẫu thuật gan, mật và cấp cứu bụng. Ông từng đảm nhiệm vị trí Hiệu trưởng Trường Đại học Y Hà Nội trong suốt 10 năm trước khi chuyển sang giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt - Đức vào năm 2003. Với những thành công rực rỡ trong nhiều ca mổ gan và tim, ông được vinh danh là “Ông Nghị của người nghèo.”
Ngoài vai trò chuyên môn, ông còn là Phó Chủ tịch Hội Ngoại khoa Việt Nam, Viện sĩ Viện Hàn lâm Phẫu thuật Paris, và giữ danh hiệu giáo sư danh dự tại Đại học Ukraina và Đại học Lille của Pháp.
Con gái thứ hai của Giáo sư Tôn Thất Tùng, bà Tôn Nữ Ngọc Trân, sinh năm 1950, là một cá nhân xuất sắc trong lĩnh vực của mình. Sau nhiều năm học tập tại Nga, bà trở thành kỹ sư hóa học và hiện đang làm việc tại Viện Hóa thuộc Viện Khoa học Việt Nam. Chồng bà cũng là một tiến sĩ, cùng chia sẻ niềm đam mê và cống hiến trong lĩnh vực khoa học.
Con gái út của Giáo sư Tôn Thất Tùng, bà Tôn Nữ Hồng Tâm, là một bác sĩ sinh hóa tài năng. Chồng bà, ông Phạm Tuấn Phan, là con trai của cố Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Cơ Thạch, tên khai sinh là Phạm Văn Cương, thể hiện một gia đình trí thức và đầy tầm ảnh hưởng.
Di sản của gia đình Giáo sư Tôn Thất Tùng không chỉ dừng lại ở những thành tựu cá nhân mà còn được thể hiện qua việc truyền cảm hứng và tạo ảnh hưởng tích cực đến các thế hệ sau. Giáo sư Tôn Thất Tùng và các thành viên trong gia đình đã xây dựng một hình mẫu mẫu mực về sự cống hiến trong ngành y học và giáo dục, với tinh thần cầu tiến và lòng yêu nghề sâu sắc.