Chuyên gia chứng khoán Nguyễn Hồng Điệp đã đúc kết từ những trải nghiệm trong nhiều năm trên thị trường chứng khoán. Trong đó thành công cũng không ít, nhưng thất bại đau đớn cũng rất nhiều. Những thất bại khiến ông Nguyễn Hồng Điệp luôn ghi nhớ, khắc sâu trong tâm, đó là bài học quý giá để có thể chia sẻ cùng các nhà đầu tư cá nhân mới bước vào giao dịch (F0) và lưu ý quy mô vốn đầu tư rất khác nhau nên để áp dụng chung cho tất cả mọi người là điều không thể.
Có một nhà đầu tư chơi "chứng" cũng mười mấy năm, cực kỳ đam mê với sự nhảy nhót của con số. Ngày nào cũng không rời mắt khỏi bảng điện từ sáng đến chiều. Nhà đầu tư đó thích mua, thích bán, chỉ lời vài line là có thể cười cả ngày, quên ăn, quên ngủ. Nếu trên sàn chứng khoán có 1.500 mã thì chắc đã từng chơi 800 mã. Phương pháp mua của nhà đầu tư này rất đơn giản, đầu tiên là đi tìm mã tím, lao vào mua ngay nếu thấy dòng tiền vào mạnh. Hàng về bất kể lời hay lỗ, cứ đỏ là bán ngay, còn nếu tăng thì chưa bán vội. Bất cứ động thái rung lắc nào, anh ấy một là chạy sạch, hai là all in.
Trong khoảng thời gian 10 năm gần đây, nhà đầu tư này bỏ vào chứng khoán số tiền không dưới 100 tỷ đồng. Ông Nguyễn Hồng Điệp chia sẻ: “Thôi thì anh ấy cũng kinh doanh bên ngoài tốt, cho nên để thỏa đam mê, thì làm như vậy cũng được. Tuy nhiên, tôi hay một số người không có cơ hội kinh doanh nhiều lĩnh vực. Chúng tôi xác định chứng khoán là kênh đầu tư, là tài sản quan trọng, cho nên chúng tôi sẽ phải có cách ứng xử khác”.
Trong một khía cạnh nào đó, chứng khoán là một loại hàng hóa. Ưu điểm của loại hàng hóa này là nó không ôi thiu, có thể để dành lâu dài. Nhưng nhược điểm của nó là sự biến động giá không ngừng, thậm chí nếu chọn sai mặt hàng, có thể dẫn đến phá sản. Như vậy việc chọn hàng là điều tối quan trọng. Thị trường chứng khoán cũng như một xã hội thu nhỏ, ở đó có gian thương, có kẻ cơ hội trục lợi, cũng có những con người thông thái, có cả những người bị lừa. Dù bất kể trường hợp nào, chúng ta hãy cố gắng trung thực với bản thân mình, cố sửa chữa những sai lầm nếu xảy ra. Còn đừng đi theo những gian thương, đừng đi theo những con người cơ hội trục lợi, vì tiền đó kiếm được không bền.
Ông Nguyễn Hồng Điệp chia sẻ phương pháp chọn mã và vùng mua với 3 định tính, 5 định lượng mà ông đã đúc kết trong 20 năm hoạt động trên thị trường.
Ba định tính
Niềm tin: Nếu không có niềm tin vào kênh đầu tư chứng khoán, hãy dứt khoát đừng tham gia. Nhiều người thiếu niềm tin, nhưng do thích cơ hội, nhảy vào rồi không dứt ra được. Một khi đầu tư chứng khoán, phải có niềm tin vào tương lai tươi sáng của thị trường chứng khoán Việt Nam trong trung hạn 6 tháng, dài hạn 2-3 năm.
Chọn hàng (mã) có lợi thế tương lai: Dù bất kể mục tiêu chỉ ngắn hạn 3 tháng, hay dài hạn 3 năm, nhưng khi chọn hàng phải ưu tiên cho những loại không bị ảnh hưởng xấu, tiêu cực bởi tình thế và có được lợi thế. Hiện nay, tình hình Covid - 19 rất căng thẳng nhưng chủ yếu ảnh hưởng tới các doanh nghiệp vừa và nhỏ, không niêm yết trên sàn. Nhiều doanh nghiệp niêm yết còn hưởng lợi, có tương lai tốt khi có thể thôn tính, mở rộng thị phần.
Giảm là cơ hội trong big trend: Trong bất kỳ một con sóng lớn nào (thường kéo dài ít nhất 3 năm), những đợt điều chỉnh luôn xảy ra. Nhưng nếu cân bằng được tâm lý, cân bằng được tài sản, thì khi đó lại là những cơ hội tốt nhất.
Năm định lượng
Index: Đầu tư luôn phải lấy chỉ số VN-Index làm cơ sở. Hãy gạt bỏ ý nghĩ chúng ta là thiên tài, để tìm được những mã đi ngược sóng. Nếu xác định VN-Index cuối năm 2021 là 1.400-1.450, cuối năm 2022 có thể lên đến 1.500-1.600, thì cứ vững tin chọn hàng khi VN-Index giảm sâu dưới 1.300. Thường vùng mua lý tưởng nhất trong big trend là khi thị trường chung giảm khoảng 15-20%.
Lãi cơ bản trên cổ phiếu (EPS): Luôn xem lại định kỳ tình hình kinh doanh của các doanh nghiệp mục tiêu. Các chỉ số P/E (price/EPS) là rất quan trọng, đặc biệt cho từng mã, từng ngành riêng. Việc dự đoán xa còn khó, chứ có rất nhiều mã có thể dự đoán tương đối kết quả kinh doanh quý liền tới. Vùng nên xuống tiền là khi P/E của mã đó tạo đáy lịch sử (hãy nhớ là P/E chứ không phải giá cả). Có nhiều mã dù giá đã tăng gấp 5 lần trong thời gian gần đây nhưng hiện nay lại có P/E rẻ nhất lịch sử.
Hàng hóa thiết yếu: Một khi mảng kinh doanh cốt lõi của doanh nghiệp mục tiêu được xác định cụ thể, có tăng trưởng bằng các con số chi tiết, đong đếm được, thì mã đó mới nên xem xét. Ví dụ một số mã của các công ty chứng khoán hàng đầu, có lượng khách hàng tăng trưởng rất tốt, có khả năng tiếp tục tăng vốn, mang lại doanh thu, lợi nhuận tăng trưởng bằng các con số % ổn định, thì đó là những mã nên ưu tiên.
Chớp thời cơ: Thời cơ không phải diễn ra trong một ngày, một phiên mà thường diễn ra trong một quá trình, một thời gian nhất định. Nếu coi mức 10% điều chỉnh của VN-Index là mức tuyệt vời, thì có nghĩa là bắt đầu từ vùng khi VN-Index giảm 7% là có thể xem xét. Giá mua càng rẻ càng tốt. Có nghĩa là nếu doanh nghiệp không có biến động đột biến trong hoạt động kinh doanh, thì giá phản ứng theo cung cầu. Khi đó hãy tận dụng những lúc nhiều tin đồn thổi nhất, ai cũng nói bán, thì hãy mạnh dạn xuống tiền lớn.
Rải mua: Nếu định dành tiền để mua một mã mục tiêu nào đó, thì sau khi xác định theo điểm 2 (P/E về vùng đáy lịch sử), điểm 3 (doanh thu tăng trưởng ổn định), điểm 4 (VN-Index giảm 7%), thì bắt đầu mua. Nên mua lần đầu 30% số tiền dành cho mã đó. Chờ đến ngày T3-T5, nếu vùng giá không biến động quá 3-5%, thì có thể mua tiếp 30% nữa. Còn nếu giảm sâu hơn mức đó, có thể mua thêm tăng lên 80%. Nếu đã tăng quá mức đó, dừng mua.
Đây là những điều ông Nguyễn Hồng Điệp đã đúc kết dành cho bản thân mình, đang áp dụng vào thực tế hiện nay. Nó không dành cho những giao dịch liên tục, những kiểu lướt sóng thuần túy hay dành cho những người có tham vọng "ăn bằng lần" sau 3 ngày. Nhưng sau hơn một năm qua, khi nhìn lại thì có kết quả tương đối hiệu nghiệm. Hy vọng phương pháp này có thể giúp ích cho những ai đang đầy đủ trạng thái sẵn sàng, nhất là trong những hoàn cảnh khá phù hợp như hiện nay.