Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, việc nâng cao năng suất và chất lượng không chỉ là yêu cầu cấp thiết với doanh nghiệp mà còn là nhiệm vụ trọng tâm của hệ thống giáo dục nghề nghiệp. Tại Bắc Ninh, điều đó đang được hiện thực hóa bằng việc các trường nghề mạnh dạn áp dụng tiêu chuẩn quản lý, công cụ cải tiến trong đào tạo và quản trị, nhằm đáp ứng yêu cầu thực tế từ thị trường lao động trong và ngoài nước.
Để triển khai có hiệu quả, mới đây UBND tỉnh Bắc Ninh đã ban hành Kế hoạch nâng cao năng suất, chất lượng giai đoạn 2026-2030 với tổng ngân sách hơn 20,4 tỷ đồng, trong đó ưu tiên khoảng 7 tỷ đồng cho công tác đào tạo, bồi dưỡng nhân lực tại các trường nghề và cơ sở giáo dục công lập. Trong đó Sở Khoa học và Công nghệ được giao phối hợp tổ chức các khóa tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về hệ thống quản lý chất lượng, tiêu chuẩn quốc tế nhằm giúp các trường nghề tiếp cận Kaizen, LEAN, 6 Sigma, ISO 9001, ISO 21001, 5S hay các mô hình an toàn nghề nghiệp.
Các trường nghề Bắc Ninh áp dụng tiêu chuẩn và công cụ cải tiến, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Ảnh: Mai Toan
Nhấn mạnh vấn đề này, bà Nguyễn Thị Nô En – Phòng Quản lý tiêu chuẩn chất lượng (Chi cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng, Sở Khoa học và Công nghệ) nhấn mạnh: “Điểm nổi bật của chương trình là gắn lý thuyết với thực hành và nhu cầu thực tế từng trường. Giảng viên không chỉ giới thiệu ý nghĩa, mục tiêu của năng suất, chất lượng trong giáo dục nghề nghiệp mà còn hướng dẫn sử dụng các công cụ quản lý tiên tiến. Các khóa học được tổ chức tại trường và doanh nghiệp, giúp học viên áp dụng ngay vào thực tiễn.”
Tại Trường Cao đẳng Cơ điện và Xây dựng Bắc Ninh (BCEC), nhiều mô hình đào tạo hiện đại đã được áp dụng. Nhà trường triển khai chương trình đào tạo 12 nghề, trong đó có 4 nghề trọng điểm quốc tế. Mô hình “Trường trong doanh nghiệp – Doanh nghiệp trong trường học” và đào tạo “1+1+1” (năm đầu học lý thuyết tại trường, năm hai thực hành tại doanh nghiệp, năm ba tham gia sản xuất) đã giúp gắn kết chặt chẽ giữa giảng dạy và sản xuất. BCEC còn mở rộng hợp tác quốc tế, trao đổi giảng viên và sinh viên, qua đó giúp người học tiếp cận công nghệ hiện đại và nâng cao năng lực cạnh tranh toàn cầu.
Nỗ lực không ngừng nghỉ vì chất lượng đào tạo, Trường Cao đẳng Công nghiệp Bắc Ninh đã ghi dấu ấn với khóa đào tạo chuyên sâu về năng suất chất lượng, áp dụng 5S, Kaizen và ISO 21001:2018 trong quản lý đào tạo. Chương trình đã trang bị cho đội ngũ cán bộ, giảng viên, cùng các thế hệ học sinh, sinh viên những công cụ tiên tiến nhất để tối ưu hóa hiệu suất, khẳng định vị thế dẫn đầu trong giáo dục nghề nghiệp. Khóa học đã mang lại những chuyển biến tích cực trong nhận thức và phương pháp làm việc của giảng viên, cán bộ, học sinh và sinh viên. nhà trường. Sự kết hợp giữa lý thuyết và thực hành chuẩn hóa đã giúp sinh viên có kỹ năng nghề vững chắc, sẵn sàng đáp ứng yêu cầu khắt khe của doanh nghiệp.
Việc áp dụng tiêu chuẩn và công cụ cải tiến tại các trường nghề Bắc Ninh mang lại nhiều kết quả tích cực. Quy trình đào tạo được đồng bộ hóa, năng lực thực hành của sinh viên được nâng cao, chi phí vận hành được tối ưu và uy tín của nhà trường tăng lên, thu hút thêm giảng viên chất lượng cao và sinh viên có nhu cầu học tập thực chất. Bắc Ninh đặt mục tiêu đến năm 2030 có 80% cơ sở giáo dục nghề nghiệp đạt chuẩn quốc gia, 20% đạt trình độ hiện đại ngang các nước châu Á.
Đặc biệt, Bắc Ninh cũng đi đầu cả nước trong hỗ trợ nhà giáo và sinh viên ngành công nghiệp mũi nhọn, trong đó có lĩnh vực bán dẫn, bằng cách hỗ trợ học phí, tài chính, thu hút giảng viên trình độ cao giảng dạy tại địa phương. Đồng thời, nhiều trường nghề đã hợp tác cùng doanh nghiệp triển khai mô hình đào tạo kép theo chuẩn Đức, hay chương trình “1+1+1” nhằm nâng cao chất lượng đầu ra cho sinh viên.
Dù đã có những bước tiến quan trọng, các trường nghề Bắc Ninh vẫn phải đối mặt với thách thức như chi phí đầu tư lớn, sự chênh lệch về cơ sở vật chất giữa các trường, hay hạn chế về năng lực giảng viên trong áp dụng công cụ quản lý tiên tiến. Để vượt qua, tỉnh đã đề ra giải pháp tập huấn thường xuyên cho cán bộ, hỗ trợ kỹ thuật và tài chính, tăng cường liên kết doanh nghiệp, triển khai mô hình thí điểm tại trường chủ lực rồi nhân rộng, đồng thời xây dựng cơ chế đánh giá, kiểm định chặt chẽ để khuyến khích duy trì và nâng cao tiêu chuẩn.
Có thể thấy, việc các trường nghề Bắc Ninh tích cực áp dụng tiêu chuẩn quản lý và công cụ cải tiến như ISO 21001, 5S, Kaizen là bước đột phá quan trọng trong hành trình nâng cao năng suất và chất lượng đào tạo. BCEC và BCI là những ví dụ điển hình cho sự chuyển đổi từ lý thuyết sang thực hành chuẩn hóa. Với sự đồng hành của chính quyền, cam kết cải tiến liên tục của nhà trường và sự phối hợp từ doanh nghiệp, Bắc Ninh đang khẳng định vai trò trung tâm đào tạo nhân lực kỹ thuật chất lượng cao, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững trong thời đại công nghiệp 4.0.