Trợ thủ đắc lực điều hành sản xuất thông minh

Đèn giao thông/bản đồ nhiệt là sử dụng để minh họa xem một tình huống hoặc rủi ro có thỏa đáng hay không hoặc cao/thấp, hoặc tích cực/tiêu cực. Điều này thường thể hiện trên ma trận mức độ nghiêm trọng và tần suất được gọi là bản đồ nhiệt.

Bản đồ nhiệt và ứng dụng trong quản lý

Trong sản xuất may mặc, từng sai lệch nhỏ ở một công đoạn cũng có thể kéo theo hệ quả lớn như hàng bị lỗi, chậm tiến độ giao hàng, khách hàng phàn nàn, năng suất lao động giảm. Khi chuỗi cung ứng ngày càng mở rộng, rủi ro càng nhiều và ẩn dưới nhiều hình thức từ chất lượng nguyên phụ liệu, lỗi kỹ thuật, đến biến động nhân sự hoặc gián đoạn đơn hàng. Nếu như trước đây, quản lý rủi ro chủ yếu mang tính phản ứng, chỉ xử lý khi sự cố đã xảy ra thì ngày nay, tư duy quản trị hiện đại buộc doanh nghiệp phải nhận diện sớm, đánh giá đúng mức độ ảnh hưởng và đưa ra hành động kịp thời.

Hai công cụ đèn giao thông (Traffic Light System) và bản đồ nhiệt (Heat Map) được xem như những trợ thủ đắc lực cho nhà quản lý trong việc trực quan hóa rủi ro và cơ hội, qua đó giúp điều hành sản xuất thông minh hơn.

Đèn giao thông là cách thể hiện mức độ rủi ro bằng ba màu sắc quen thuộc là xanh - an toàn, vàng - cảnh báo, đỏ - nguy hiểm. Chỉ bằng một bảng biểu đơn giản, người quản lý có thể nhìn thấy ngay khu vực nào trong dây chuyền đang gặp vấn đề, đâu là công đoạn cần hỗ trợ hoặc điều chỉnh. Trong khi đó, bản đồ nhiệt lại cho phép doanh nghiệp phân tích sâu hơn, xác định những khu vực tiềm ẩn rủi ro cao dựa trên tần suất và mức độ tác động. Vùng “nóng” thể hiện nơi rủi ro tập trung nhiều, đòi hỏi phải ưu tiên nguồn lực xử lý; vùng “lạnh” là khu vực an toàn, có thể duy trì hoặc tối ưu nhẹ.

Khi hai công cụ này được áp dụng song song, doanh nghiệp không chỉ kiểm soát được những nguy cơ có thể cản trở năng suất, mà còn nhận diện được cơ hội cải tiến để tăng chất lượng sản phẩm. Thay vì chạy theo sự cố, doanh nghiệp chuyển sang “chủ động dẫn dắt” rủi ro – một tư duy quản trị tiên tiến mà nhiều tập đoàn dệt may quốc tế đã áp dụng thành công.

Tăng năng suất, tự chủ bền vững

Tại Việt Nam, một ví dụ điển hình có thể nhắc đến là Tổng Công ty CP Dệt May Hòa Thọ - đơn vị đã triển khai công cụ quản lý rủi ro và cơ hội bằng hệ thống đèn giao thông kết hợp bản đồ nhiệt trong toàn bộ nhà máy. Trước đây, việc đánh giá rủi ro chủ yếu dựa vào cảm tính hoặc kinh nghiệm của trưởng chuyền, dẫn đến phản ứng chậm khi có sự cố. Từ khi áp dụng hệ thống mới, Hòa Thọ đã thiết lập bảng tổng hợp rủi ro tại từng xưởng, mỗi rủi ro được đánh giá theo hai tiêu chí xác suất xảy ra và mức độ ảnh hưởng đến chất lượng, năng suất.

Áp dụng công cụ đèn giao thông (Traffic Light System) và bản đồ nhiệt (Heat Map) giúp Hòa Thọ đánh giá được xác suất ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng

Kết quả được thể hiện trực quan trên bản đồ nhiệt là vùng đỏ biểu thị nhóm rủi ro nghiêm trọng (như lỗi đường may, hỏng máy, thiếu nguyên liệu); vùng vàng là nhóm có nguy cơ trung bình; vùng xanh thể hiện khu vực ổn định. Nhờ cách hiển thị rõ ràng, các tổ trưởng, quản đốc dễ dàng phân bổ nhân sự, thiết bị và thời gian để xử lý ngay “điểm nóng”, thay vì chờ sự cố lan rộng. Hệ thống đèn giao thông được đặt ngay tại khu vực sản xuất, nếu đèn chuyển sang màu vàng, đó là tín hiệu cảnh báo cần giám sát chặt; nếu chuyển sang đỏ, toàn bộ dây chuyền phải được rà soát tức thì.

Theo chia sẻ của đại diện Hòa Thọ, việc ứng dụng hai công cụ này không chỉ giúp giảm trung bình 20% số lỗi sản phẩm mỗi tháng, mà còn rút ngắn thời gian phản hồi sự cố từ 8 giờ xuống chỉ còn 1 giờ. Đặc biệt, nhờ dữ liệu được cập nhật hàng ngày, bộ phận quản lý dễ dàng phát hiện xu hướng rủi ro tăng, giảm theo thời gian, từ đó đề xuất cải tiến mang tính phòng ngừa.

Nhưng lợi ích không chỉ dừng lại ở khía cạnh kỹ thuật. Một tác động đáng kể của đèn giao thông và bản đồ nhiệt là thay đổi văn hóa làm việc trong doanh nghiệp may. Người lao động giờ đây có thể nhìn thấy kết quả công việc của mình trên màn hình hoặc bảng hiển thị, một dạng phản hồi tức thì giúp họ ý thức hơn về chất lượng và an toàn lao động. Cảm giác được cảnh báo trước giúp đội ngũ tự giác điều chỉnh hành vi sản xuất, từ đó hình thành tinh thần trách nhiệm tập thể.

Trong chuỗi cung ứng may mặc, nơi mỗi khâu đều ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ và chất lượng, khả năng dự báo rủi ro là lợi thế cạnh tranh lớn. Khi kết hợp bản đồ nhiệt và đèn giao thông với dữ liệu số hóa, doanh nghiệp có thể xây dựng một hệ thống cảnh báo sớm, phát hiện sai lệch ngay khi chúng mới ở mức tiềm ẩn. Nhiều nhà máy may hiện nay đã tích hợp công cụ này vào phần mềm quản trị sản xuất (MES, ERP), cho phép ban lãnh đạo giám sát rủi ro theo thời gian thực, kể cả khi không có mặt tại xưởng. Lãnh đạo Tổng Công ty CP Dệt May Hòa Thọ cho biết, trong 9 tháng năm 2025, Hòa Thọ ước đạt 4.202 tỷ đồng doanh thu hợp nhất, đạt 83% kế hoạch năm; lợi nhuận trước thuế ước đạt 329 tỷ đồng, đạt 91% kế hoạch năm. Dự kiến những tháng cuối năm, doanh thu hợp nhất toàn Tổng Công ty ước đạt 1.023 tỷ đồng, lợi nhuận hợp nhất ước đạt 71 tỷ đồng.

 Cải thiện hiệu quả sản xuất kinh doanh

Hiện Tổng Công ty CP Dệt May Hòa Thọ tập trung đẩy mạnh công tác thị trường, khai thác tối đa hiệu suất thiết bị, năng suất lao động, nâng cao chất lượng và cải thiện hiệu quả sản xuất kinh doanh, đặc biệt tại các nhà máy còn dư địa tăng trưởng. Chú trọng đến việc nâng cao hơn nữa chất lượng đơn hàng và định hướng nguồn hàng phù hợp với năng lực sản xuất cho từng nhà máy; Nghiên cứu, xây dựng mô hình nhà máy sản xuất thông minh và định hình nhà máy kiểu mẫu cho giai đoạn phát triển tương lai, nhằm tránh nguy cơ tụt hậu so với xu thế công nghệ thế giới.

 Hướng đến xây dựng nhà máy kiểu mẫu với đột phá về kỹ thuật – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi sản phẩm cao cấp; Triển khai chuyển đổi số toàn diện, bao gồm số hóa quy trình sản xuất, quản trị kho nguyên phụ liệu tại hầu hết các nhà máy may và sợi, đồng thời ứng dụng các phần mềm số trong công tác văn phòng, phấn đấu đến giữa năm 2026 hoàn thiện và vận hành toàn bộ hệ thống trên nền tảng số. Tiếp tục tạo đột phá trong công tác đào tạo cán bộ chiến lược và cán bộ cơ sở, đặc biệt chú trọng đội ngũ quản lý tổ, chuyền, cán bộ kỹ thuật – công nghệ, công nghệ thông tin và đội ngũ phụ trách bán hàng, marketing, nhằm nâng cao năng lực quản trị và năng suất lao động toàn hệ thống.

Hòa Thọ cũng xác định văn hóa doanh nghiệp là trụ cột cho phát triển bền vững, tiếp tục tập trung củng cố và phát huy văn hóa trong tình hình mới, lấy hạnh phúc người lao động làm động lực căn bản, qua đó xây dựng Tổng Công ty trở thành môi trường làm việc hấp dẫn và đáng gắn bó cho toàn thể cán bộ công nhân viên…

Theo ông Lê Tiến Trường - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Dệt May Việt Nam, hai điểm nổi bật của Hòa Thọ, đó là giá cổ phiếu của Hòa Thọ xếp thứ nhất thị trường với nhóm cổ phiếu dệt may, cùng với đó là chất lượng quản trị có nhiều đột phá, duy trì văn hóa chung, bầu nhiệt huyết trong đổi mới, tìm hướng khác biệt. Chỉ có con đường tăng năng suất tổng hợp TFP, đó là tăng năng suất kỹ thuật, công nghệ, quản lý và năng suất đổi mới sáng tạo kết hợp với vốn và lao động mới là giải pháp tối ưu đóng góp vào tăng trưởng và phát triển của doanh nghiệp.

Theo Tiến sĩ Huỳnh Thanh Điền, chuyên gia kinh tế, giảng viên Trường đại học Nguyễn Tất Thành, cần tập trung vào đột phá năng suất, nâng tỷ lệ nội địa hóa và phát huy vai trò dẫn dắt của doanh nghiệp trong xây dựng mô hình tăng trưởng tự chủ, bền vững. Trong  bối cảnh toàn cầu chuyển động nhanh, cạnh tranh chiến lược gay gắt và các chuỗi giá trị đang được tái định hình, việc nâng cao năng suất nhân tố tổng hợp (TFP) và tăng tỷ lệ nội địa hóa (DVA) là yêu cầu mang tính chiến lược đối với năng lực tự chủ và sức mạnh nội sinh của đất nước.

Sự cộng hưởng giữa ba khu vực - doanh nghiệp nhà nước tạo nền, FDI truyền công nghệ, tư nhân bứt phá sáng tạo sẽ hình thành “tam giác phát triển mới” cho Việt Nam trong kỷ nguyên tự chủ và hội nhập sâu. Khi ba khu vực không còn vận hành riêng rẽ mà trở thành một hệ sinh thái cạnh tranh-hợp tác-lan tỏa, nền kinh tế Việt Nam sẽ có sức mạnh nội sinh mới, đủ năng lực vượt qua bẫy thu nhập trung bình, tiến lên nhóm nước công nghiệp hiện đại vào năm 2030 và nước phát triển vào năm 2045 đúng tinh thần mà Dự thảo Báo cáo Chính trị Đại hội XIV đã xác định: “Tự chủ, tự cường, tự tin, tiến mạnh trong kỷ nguyên mới.”

Từ thực tế của Hòa Thọ có thể thấy, việc quản trị rủi ro, cơ hội bằng công cụ trực quan mang lại ba giá trị cốt lõi cho ngành may mặc như tối ưu năng suất, đảm bảo chất lượng và nuôi dưỡng văn hóa cải tiến liên tục. Khi mọi rủi ro đều được hiện hình bằng màu sắc, doanh nghiệp có thể dễ dàng ra quyết định dựa trên dữ liệu thay vì cảm tính. Đồng thời, mỗi cơ hội cải tiến dù nhỏ cũng được nhận diện rõ ràng, tạo thành chuỗi giá trị lan tỏa đến toàn bộ hệ thống sản xuất.

Không khó để nhận ra rằng, trong thời đại chuyển đổi số, đèn giao thông và bản đồ nhiệt không chỉ là những bảng biểu hiển thị đơn thuần. Đó là biểu tượng của tư duy minh bạch, hành động kịp thời và quản trị dựa trên bằng chứng, những yếu tố giúp doanh nghiệp may mặc Việt Nam giữ vững vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu đầy biến động.

Khi các doanh nghiệp trong ngành đang từng bước tham gia sâu hơn vào mạng lưới sản xuất quốc tế, tiêu chuẩn năng suất và chất lượng sẽ ngày càng khắt khe. Một lỗi nhỏ có thể khiến đơn hàng bị trả, uy tín bị ảnh hưởng, chi phí bị đội lên. Do đó, việc đầu tư vào hệ thống cảnh báo rủi ro, dù ban đầu tưởng như tốn kém, thực tế lại là khoản đầu tư tiết kiệm dài hạn. Bởi mỗi cảnh báo sớm là một cơ hội tránh tổn thất, mỗi vùng “nóng” được xử lý kịp thời là một bước tiến gần hơn tới mục tiêu sản xuất tinh gọn, chất lượng toàn diện.

Ở góc nhìn sâu hơn, quản trị rủi ro bằng công cụ trực quan còn thể hiện sự trưởng thành trong tư duy quản lý từ chạy theo lỗi sang phòng ngừa lỗi, từ xử lý sự cố sang tối ưu cơ hội. Khi doanh nghiệp biết nhìn thấy trước rủi ro, họ không chỉ bảo vệ được năng suất và chất lượng, mà còn củng cố được niềm tin với khách hàng, đối tác và người lao động.

Ngành may mặc Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ từ gia công sang sản xuất có giá trị gia tăng cao. Trên hành trình đó, những công cụ tưởng chừng giản đơn như đèn giao thông và bản đồ nhiệt lại đóng vai trò giúp doanh nghiệp vững vàng đi đúng hướng giữa dòng chảy hội nhập. Khi mọi quyết định đều dựa trên dữ liệu và mọi rủi ro đều được nhận diện sớm, doanh nghiệp may mặc sẽ không chỉ dừng ở mức an toàn, mà tiến tới trạng thái tối ưu và chủ động. Bản đồ nhiệt và đèn giao thông là hai công cụ tưởng nhỏ, nhưng là biểu tượng cho một tư duy quản trị lớn, minh bạch, nhanh nhạy và hướng đến hoàn thiện. Đó cũng chính là tinh thần mà ngành may mặc Việt Nam cần để tiếp tục nâng cao năng suất, chất lượng và khẳng định vị thế.