Vietcombank, OceanBank, PVCombank bị "mắc kẹt" hàng nghìn tỷ đồng nợ không có khả năng thanh toán tại BSR-BF

Trong báo cáo tài chính kiểm toán năm 2021 mới đây, Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn (mã chứng khoán BSR) đã "khoe" lãi 6.683 tỷ đồng so với con số lỗ hơn 2.800 tỷ đồng cùng kỳ năm 2020. Việc BSR báo lãi mạnh sau năm thua lỗ đã khiến nhiều cổ đông mừng vui cho công ty. Nhưng, đằng sau niềm vui đó lại là nỗi buồn của 3 ngân hàng Vietcombank, OceanBank, PVCombank khi bị "mắc kẹt" hàng nghìn tỷ đồng tại công ty con của BSR và khoản cho vay này đứng trước nguy cơ không có khả năng chi trả! 

3 ngân hàng cho BSR-BF vay nghìn tỷ, bị "mắc kẹt" suốt 12 năm 

Dự án Nhà máy Nhiên liệu Sinh học Dung Quất (Bio-Ethanol Dung Quất) được Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) giao cho công ty con là Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR), sau đó BSR lại giao tiếp cho công ty con là Công ty cổ phần Nhiên liệu sinh học Dầu khí Miền Trung (BSR-BF) làm chủ đầu tư và khởi công hồi quý 3/2009. 

Dự án có tổng mức đầu tư hơn 80 triệu USD (gần 1.900 tỷ đồng), công suất thiết kế 100 triệu lít/năm. 

Đến khoảng cuối quý 1/2010, OceanBank ký hợp đồng trở thành ngân hàng đầu mối thu xếp vốn cho Dự án Ethanol Dung Quất. Tổng trị giá hợp đồng là hơn 45,5 triệu USD và 70,5 tỷ đồng. PVCombank Đà Nẵng và Vietcombank Dung Quất là ngân hàng đồng tài trợ vốn. 

Tuy nhiên, khi dự án hoàn thành vào năm 2012 thì sản phẩm ra lò không được thị trường đón nhận. Dự án chìm vào thua lỗ cho đến tận thàng 4/2015 đã phải tạm dừng hoạt động.  

Theo báo cáo tài chính hợp nhất đã kiểm toán của BSR năm 2021, dư nợ gốc và lãi phát sinh phải trả tại thời điểm 31/12/2021 lên đến 1.063 tỷ đồng và cột "số có khả năng trả nợ" đang được BSR tạm ghi chú bằng dấu * rằng "Tại ngày 31/12/2021 số dư gốc vay đã quá hạn, chưa được thanh toán là 60,2 tỷ đồng và 38,28 triệu USD tương đương khoảng 926 tỷ. BSR-BF hiện đang làm việc với các cơ quan có thẩm quyền và các bên liên quan đến các khoản vay quá hạn thanh toán. 

Trích Báo cáo tài chính kiểm toán 2021 của BSR, dư nợ liên quan đến BSR-BF tại PVCombank là 511 tỷ đồng, tại OceanBank là 340 tỷ đồng và tại Vietcombank là 212 tỷ đồng. 

Nợ lũy kế của BSR-BF vượt tài sản ngắn hạn: Cửa "đòi nợ" của ngân hàng trở nên mịt mù 

Báo cáo tài chính của BSR nêu rõ trong năm 2021, 3 ngân hàng cấp tín dụng cho BSR-BF đã tiến hành khởi kiện BSR-BF lên Tòa án Nhân dân Thành phố Quảng Ngãi liên quan đến các khoản vay quá hạn thanh toán nêu trên và biện pháp thu hồi nợ, lãi vay hợp đồng tín dụng xây dựng Nhà máy Nhiên liệu sinh học Dung Quất với tổng giá trị nợ gốc và lãi vay khoảng 1.372 tỷ đồng. Tại ngày 31/12/2021, giá trị ghi sổ của toàn bộ tài sản cố định hữu hình làm thế chấp cho khoản vay trên là khoảng 1.218 tỷ đồng.  

Hay nói cách khác, tài sản cố định làm thế chấp đang có giá trị thấp hơn khá nhiều so với giá trị nợ gốc và lãi vay. Giả sử, 3 ngân hàng cùng nhau "ôm" dự án nhà máy Nhiên liệu sinh học Dung Quất để xử lý nợ thì vẫn chưa đủ để thu hồi gốc và lãi phát sinh! 

Tại ngày lập báo cáo tài chính hợp nhất của BSR 2021, BSR-BF vẫn đang thực hiện các thủ tục quyết toán chi phí đầu tư xây dựng. Giá trị quyết toán nhà máy sẽ được điều chỉnh khi có phê duyệt của cơ quan có thẩm quyền. Tuy vậy, tại ngày 31/12/2021, nợ ngắn hạn của BSR-BF vượt quá tài sản ngắn hạn là 1.330 tỷ đồng, lỗ lũy kế của BSR-BF là 1.243 tỷ đồng và nợ quá hạn thanh toán là 926 tỷ đồng. 

Khả năng tiếp tục hoạt động của BSR-BF theo như thông tin trên báo cáo tài chính của BSR hiện phụ thuộc vào việc tái hoạt động sản xuất của Nhà máy, các hỗ trợ tài chính từ các cổ đông cũng như lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh trong tương lai. Nhưng, những điều này đều chưa thấy "cửa sáng", khoản tiền nghìn tỷ của 3 ngân hàng đang là ẩn số!