Tuân thủ tiêu chuẩn, chất lượng để thúc đẩy xuất khẩu rau quả Việt Nam

Rau quả là một trong ba nhóm ngành hàng nông sản xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Năm 2024, tổng giá trị xuất khẩu rau quả của Việt Nam đạt mức kỷ lục 7,12 tỷ USD, tăng hơn 27% so với năm 2023, tăng trung bình 20,1%/năm từ năm 2011 đến nay. Mặc dù đã hiện diện tại hơn 80 quốc gia và vùng lãnh thổ song rau quả Việt Nam đang đối mặt với những rào cản kỹ thuật ngày càng khắt khe về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, kiểm dịch thực vật và yêu cầu về tiêu chuẩn lao động, môi trường.

Trong khi đó, năng lực tuân thủ tiêu chuẩn và tổ chức sản xuất theo chuỗi của Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế, quy mô nhỏ lẻ, manh mún, thiếu liên kết bền vững giữa nông dân - doanh nghiệp - nhà quản lý - hiệp hội ngành hàng.

Tuân thủ tiêu chuẩn, chất lượng để thúc đẩy xuất khẩu rau quả Việt Nam

Tại hội thảo “Nâng cao năng lực tuân thủ tiêu chuẩn, chất lượng để thúc đẩy xuất khẩu rau quả Việt Nam” đã diễn ra sáng 11/4, tại thành phố Đà Lạt (tỉnh Lâm Đồng). Hội thảo có sự tham gia của nhiều chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp hoạt động trên lĩnh vực nông nghiệp. Đây là dịp để đại biểu chia sẻ kinh nghiệm, bài học thực tiễn và các giải pháp khả thi nhằm nâng cao năng lực tuân thủ tiêu chuẩn chất lượng cho ngành rau quả - không chỉ để vượt qua rào cản kỹ thuật mà còn để nâng tầm nông sản Việt trên bản đồ thế giới.

Phát biểu tại hội thảo, ông Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cho rằng, để ngành rau quả Việt Nam thực sự “vươn ra biển lớn”, cần một bước chuyển căn cơ, toàn diện với sự vào cuộc mạnh mẽ của của cả khối công và khối tư. Trong đó, cần thúc đẩy sản xuất theo chuỗi giá trị, với sự tham gia trách nhiệm của doanh nghiệp, hợp tác xã, nông dân và cơ quan quản lý; tăng cường kiểm soát chất lượng từ vùng trồng đến đóng gói, chế biến, và triển khai các chương trình giám sát dư lượng hóa chất nông nghiệp.

Hiện nay, chủ yếu các doanh nghiệp, thương nhân nhận biết tiêu chuẩn thị trường xuất khẩu. Bởi vậy, phải tạo điều kiện hơn nữa cho người trực tiếp sản xuất nhận biết đầy đủ, thực hành quy trình thao tác đạt tiêu chuẩn sản phẩm truy xuất nguồn gốc xuất xứ, chất lượng xuất khẩu; kết nối với doanh nghiệp từ đầu vào sản xuất đến bảo quản, chế biến đến hoạt động logistics đưa sản phẩm đến thị trường. Hy vọng vấn đề này tiếp tục thúc đẩy mạnh mẽ trong giai đoạn tới.

Còn theo ông Lê Vũ Ngọc Kiên, chuyên gia Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường, dù đạt được những con số ấn tượng nhưng ngành xuất khẩu rau quả Việt Nam vẫn còn hạn chế như tỷ trọng sản phẩm qua chế biến thấp, hệ thống phân phối, mẫu mã sản phẩm còn nhiều bất cập. Do đó, ông Kiên đề xuất giải pháp nâng cao tiêu chuẩn chất lượng, thúc đẩy xuất khẩu rau quả như phát triển vùng nguyên liệu, kết hợp với áp dụng khoa học công nghệ nâng cao năng suất, chất lượng; tăng cường chế bế sâu các sản phẩm rau quả để tăng giá trị xuất khẩu, tránh các hàng rào kỹ thuật. Đồng thời, cần triển khai các giải pháp về định hướng thị trường, tập trung vào các thị trường quy mô lớn (như Trung Quốc, Mỹ) và các thị trường tiềm năng để có giải pháp về nâng cao chất lượng, bao bì sản phẩm, chiến lược quảng bá phù hợp.