Tổng cục Thuế: Áp dụng trí tuệ nhân tạo tham gia quản lý hóa đơn điện tử

Thực hiện Luật Quản lý thuế, ngày 21/4/2022, Bộ Tài chính đã triển khai hệ thống hóa đơn điện tử (HĐĐT) trên phạm vi toàn quốc như một cam kết tích cực đồng hành cùng doanh nghiệp (DN) trong hành trình chuyển đổi số, góp phần cùng ngành Tài chính và Chính phủ đạt được các mục tiêu quốc gia về chuyển đổi số, cải thiện môi trường kinh doanh.

Đồng thời với việc áp dụng HĐĐT, ngành Thuế đã thực hiện chủ trương lớn của Chính phủ về việc điện tử hóa, số hóa công tác quản lý thuế nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người nộp thuế (NNT) thực hiện nghĩa vụ của mình đối với ngân sách nhà nước (NSNN) và tạo sự minh bạch, bình đẳng đối với môi trường kinh doanh.

Có thể khẳng định, việc triển khai HĐĐT là xu thế trong xã hội hiện đại và công tác triển khai đã đạt được những kết quả tích cực. Đến nay đã có trên 04 tỷ HĐĐT được phát hành. Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua, qua theo dõi, Tổng cục Thuế nhận thấy đã xuất hiện hiện tượng một số tổ chức, cá nhân gian lận trong việc phát hành, sử dụng HĐĐT nhằm chiếm đoạt tiền thuế.

Trước tình hình đó, Tổng cục Thuế đã triển khai Trung tâm Cơ sở dữ liệu (CSDL) HĐĐT với chức năng phân tích dữ liệu HĐĐT, phục vụ cho công tác quản lý rủi ro về HĐĐT trong toàn ngành Thuế. Công nghệ trí tuệ nhân tạo được áp dụng vào việc phân tích ngôn ngữ tự nhiên, xác định các hóa đơn mua bán cùng loại hàng hóa, từ đó xác định hóa đơn có giá mua bán bất thường.

Hàng tỷ hóa đơn với đa dạng các hàng hóa, dịch vụ khác nhau. Khi cần tập trung kiểm soát những hàng hóa trọng điểm rủi ro, công cụ sẽ giúp cơ quan thuế lọc được những hóa đơn mua bán mặt hàng trọng điểm để phân tích chuyên sâu.

Phát biểu tại hội nghị, Quyền Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Mai Xuân Thành nhấn mạnh, với việc thành lập Trung tâm cơ sở dữ liệu HĐĐT giúp cơ quan thuế đẩy mạnh áp dụng phân tích dữ liệu lớn (big data) và trí tuệ nhân tạo (AI) để quản lý thuế, quản lý hóa đơn góp phần kiểm soát, phát hiện nhanh NNT gian lận về hóa đơn.

Đồng thời, việc chính thức đưa vào vận hành, triển khai “Hệ thống phân tích cơ sở dữ liệu và quản lý HĐĐT”, cơ quan thuế các cấp sẽ tập trung thực hiện rà soát, phân tích để kịp thời phát hiện các dấu hiệu rủi ro trong việc phát hành HĐĐT, giúp ngăn ngừa, xử lý các trường hợp vi phạm pháp luật về hóa đơn chứng từ nói riêng và về thuế nói chung góp phần tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý thuế cũng như tạo môi trường kinh doanh lành mạnh bình đẳng cho cộng đồng DN và NNT.

Theo đó, ngành Thuế tiếp tục thực hiện tuyên truyền cảnh báo đến các DN nhằm ngăn chặn, phòng ngừa việc sử dụng hóa đơn bất hợp pháp từ sớm, từ xa; chủ động triển khai các biện pháp nghiệp vụ và tăng cường công tác phối hợp với các cơ quan chức năng trong công tác quản lý HĐĐT.

Quyền Tổng cục trưởng Mai Xuân Thành yêu cầu Lãnh đạo các Vụ, đơn vị liên quan thuộc Tổng cục Thuế; Lãnh đạo các Cục Thuế địa phương giao nhiệm vụ phân tích, rà soát, kiểm tra dữ liệu HĐĐT đến từng phòng/Chi cục Thuế; chi tiết, cụ thể trách nhiệm tới đội thuế, từng công chức thuế.

Chủ động khai thác nguồn cơ sở dữ liệu HĐĐT toàn quốc được phân quyền khai thác và chủ động rà soát, đối chiếu, sàng lọc và xác định rủi ro, lập danh sách các DN có phát sinh các dấu hiệu bất thường, rủi ro cao để áp dụng kịp thời các biện pháp nghiệp vụ phù hợp nhằm phòng chống, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi gian lận về HĐĐT. Đồng thời, chủ động triển khai các biện pháp nghiệp vụ và tăng cường phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng trong công tác quản lý HĐĐT.