Thấy gì từ chỉ số GDP tăng đột biến?

Tăng trưởng kinh tế “có cơ sở”

Con số GDP 6,03% mà Tổng cục Thống kê (GSO) vừa công bố đã gây bất ngờ đối với các Bộ trưởng, vì không nghĩ tăng trưởng kinh tế lại… cao như thế. Tuy chưa đạt được mức tăng trưởng cả năm 2015 theo Nghị quyết 01/NQ-CP của Chính phủ là khoảng 6,2% do tính chất mùa vụ, đây vẫn là con số tăng trưởng rất ấn tượng. Nhìn lại 2 năm gần nhất, quý 1/2013 và quý 1/2014 GDP chỉ đạt 4,76% và 5,06%.

Một trong những lý do khiến con số GDP 6,03% gây “sốc” bởi đây là mức tăng cao nhất trong vòng 5 năm qua, đồng thời đây cũng là con số ấn tượng vượt mọi dự báo của các chuyên gia hay các tổ chức quốc tế nghiên cứu về kinh tế. Chỉ số GDP “tăng bất thường” khiến các Bộ trưởng hoài nghi về tính chính xác của nó và đặt ra nghi vấn: “Liệu có quá lạc quan vào tăng trưởng kinh tế của Việt Nam?!”.

Tuy nhiên, căn cứ vào số liệu của GSO và nhận định của các chuyên gia về kinh tế thì mức tăng trưởng này hoàn toàn “có cơ sở”. Theo đó, quý 1 vừa qua, giá trị gia tăng của khu vực công nghiệp và xây dựng tăng 8,35%, gần gấp đôi so với mức tăng cùng kỳ của 2 năm trước, chỉ số sản xuất ngành công nghiệp (IIP) tăng hơn 9%, gấp đôi cùng kỳ 2014. Bên cạnh đó là sự hoạt động tích cực trở lại của các doanh nghiệp sau quãng thời gian dài không mấy phấn khởi.

Trong cuộc họp Ban chỉ đạo liên bộ về phối hợp trong quản lý, điều hành kinh tế vĩ mô quý 1/2015, ngày 30/3 vừa qua, lãnh đạo GSO đã lấy dẫn chứng từ chỉ số tiêu thụ điện năng để chứng minh cho mức tăng trưởng 6,03% là hoàn toàn “sát thực và phù hợp với thông lệ quốc tế”: điện sản xuất và mua trong quý 1/2015 ước đạt gần 34,9 tỷ kWh, tăng 12% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn mức tăng cùng kỳ năm trước là 6,6%. Trong đó, ngành công nghiệp và xây dựng có sản lượng điện năng tiêu thụ lên tới 17,7 tỷ kWh, tăng 18%.

Nội dung Nghị quyết 01/NQ-CP của Chính phủ cũng đã nhấn mạnh, năm 2015 có ý nghĩa rất quan trọng khi là năm cuối thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2011-2015.

Sản xuất ngành công nghiệp tăng hơn 9% so cùng kỳ 2014. Ảnh: Tường Châu.

Nửa mừng, nửa lo

Điều đáng mừng về kinh tế đã được phản ánh qua những số liệu “nóng hổi”, tuy nhiên, theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) Bùi Quang Vinh thì vẫn “cảm thấy lo lắng”. Nỗi băn khoăn thể hiện trực tiếp qua chỉ số GDP tăng cao 6,03% trong khi lạm phát đang ở mức thấp - CPI quý 1/2015 chỉ tăng 0,74% so với cùng kỳ năm trước - đây là mức tăng thấp nhất trong 10 năm. Song, vấn đề tưởng chừng như khá mâu thuẫn này đã được lãnh đạo Bộ KH&ĐT giải thích là do giá xăng dầu giảm mạnh từ cuối năm 2014 khiến chi phí và giá thành sản phẩm hạ nhiệt chứ không phải kinh tế có dấu hiệu giảm phát.

Điều còn băn khoăn trong sự phát triển của kinh tế vĩ mô được nhiều chuyên gia nhận định đó là các vấn đề liên quan tới xuất nhập khẩu. Quý 1 vừa qua, nước ta nhập siêu tới 1,8 tỷ USD trong khi cùng kỳ năm ngoái xuất siêu. Vấn đề đẩy mạnh xuất khẩu, kiểm soát nhập khẩu đã được Chính phủ nêu rõ ngay từ đầu năm liệu có đi đúng hướng theo chỉ tiêu đề ra: kim ngạch xuất khẩu tăng khoảng 10%, tỷ lệ nhập siêu so với kim ngạch xuất khẩu khoảng 5%?!

Lo ngại nhập siêu đã được Bộ Công thương cảnh báo sẽ quay lại trong năm nay với mức tăng 6 tỷ - 8 tỷ USD. Bên cạnh đó, vấn đề xuất thô và sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam còn chưa cao cũng đang là “cơn đau đầu” của đất nước. Nhiệm vụ tái cấu trúc nền kinh tế đang được các thành viên Chính phủ đặt lên hàng đầu để có thể đẩy mạnh xuất khẩu, kiểm soát nhập siêu như mục tiêu đề ra trước đó.

Hải Trang