TCVN 7026:2025 và 7027:2025 hướng dẫn mới về bình chữa cháy xách tay có bánh xe

Bình chữa cháy từ lâu đã được coi là “vũ khí tại chỗ” trong công tác phòng cháy chữa cháy (PCCC). Trong đó, bình chữa cháy xách tay là thiết bị phổ biến nhất, xuất hiện ở hầu hết gia đình, văn phòng, trường học, nhà xưởng. Với kích thước nhỏ gọn, trọng lượng trung bình dưới 20 kg, loại bình này cho phép người dùng kịp thời xử lý đám cháy mới phát sinh, hạn chế nguy cơ bùng phát thành hỏa hoạn lớn. Hiệu quả của bình chữa cháy xách tay phụ thuộc nhiều vào tính năng kỹ thuật: thời gian phun, áp lực, loại chất chữa cháy. Nếu các chỉ số không đạt chuẩn, nguy cơ “chữa cháy giả” hoặc bình mất tác dụng ngay trong tình huống khẩn cấp là rất cao.

Trong khi đó, bình chữa cháy có bánh xe lại đóng vai trò thiết yếu ở những không gian rộng, khu công nghiệp, kho bãi, trạm xăng hay nhà máy hóa chất. Với dung tích lớn, lưu lượng phun mạnh và khả năng cơ động nhờ bánh xe, thiết bị này có thể khống chế các đám cháy quy mô lớn hơn. Tuy nhiên, cũng chính vì kích thước và áp lực cao nên yêu cầu kỹ thuật càng nghiêm ngặt, từ vật liệu chế tạo, khả năng chịu áp suất đến khí đẩy và độ an toàn môi trường.

Bình chữa cháy xách tay và có bánh xe đều nên đáp ứng yêu cầu kỹ thuật theo tiêu chuẩn. Ảnh minh họa

Từ cả hai loại bình này có thể thấy rõ một điểm chung: Chỉ khi đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật, chúng mới phát huy tác dụng thực sự. Một bình chữa cháy không đạt chuẩn không chỉ vô dụng mà còn tiềm ẩn nguy cơ nổ, rò rỉ, gây thêm hiểm họa cho người dùng. Chính vì vậy, Bộ Khoa học và Công nghệ đã công bố 2 tiêu chuẩn quốc gia mới quan trọng về an toàn PCCC đó là TCVN 7026:2025 (bình chữa cháy xách tay – tính năng và cấu tạo) và TCVN 7027:2025 (bình chữa cháy có bánh xe – tính năng và cấu tạo).

Việc ban hành các tiêu chuẩn này có ý nghĩa then chốt, giúp kiểm chứng chất lượng và đảm bảo hiệu quả chữa cháy trong thực tế, qua đó bảo vệ an toàn tính mạng và tài sản của cộng đồng. Đây là bước tiến nhằm nâng cao chất lượng, độ tin cậy và hiệu quả ứng dụng của phương tiện chữa cháy tại Việt Nam, thay thế cho các tiêu chuẩn cũ từ năm 2013.

Bình chữa cháy xách tay – nhỏ gọn nhưng phải chuẩn

Bình chữa cháy xách tay là loại thiết bị phổ biến nhất, gần như bắt buộc phải có trong mọi công trình, từ nhà ở, văn phòng, trường học cho tới siêu thị, khách sạn, nhà xưởng. Ưu điểm lớn nhất của loại bình này nằm ở sự nhỏ gọn, dễ di chuyển, trọng lượng tối đa chỉ khoảng 20 kg, thậm chí có loại dưới 5 kg phù hợp đặt trong hộ gia đình hay trên ô tô. Nhờ vậy, bình xách tay cho phép người dân chủ động xử lý ngay khi đám cháy vừa bùng phát, giảm nguy cơ lan rộng.

Tuy nhiên, hiệu quả của bình chữa cháy xách tay không nằm ở kích thước, mà phụ thuộc vào chất lượng cấu tạo và thời gian phun hiệu quả. Theo tiêu chuẩn TCVN 7026:2025, loại bình chữa cháy cấp 1A phải duy trì phun ít nhất 8 giây, còn loại từ 2A trở lên tối thiểu 13 giây. Đây là yêu cầu rất quan trọng, bởi chỉ cần vài giây ngắt quãng, ngọn lửa nhỏ có thể bùng phát trở lại, khiến nỗ lực dập tắt thất bại.

Một điểm đáng chú ý khác là bình xách tay được chia thành nhiều loại dựa trên chất chữa cháy bên trong: nước, bột, khí CO₂ hoặc chất chữa cháy sạch. Mỗi loại phù hợp với từng đám cháy cụ thể: nước và bọt thường dùng cho vật liệu rắn; CO₂ hiệu quả với cháy thiết bị điện; bột chữa cháy đa năng cho cả chất rắn, chất lỏng và khí cháy. Nếu người dùng chọn sai loại bình, việc dập lửa có thể phản tác dụng, thậm chí làm cháy lan nhanh hơn.

Ngoài ra, TCVN 7026:2025 cũng nêu rõ về vật liệu vỏ bình, khả năng chịu áp suất, độ an toàn của van xả và vòi phun. Đây là những chi tiết tưởng chừng nhỏ nhưng lại quyết định độ bền và tính an toàn khi sử dụng. Thực tế từng xảy ra các vụ nổ bình chữa cháy mini do hàng kém chất lượng, gây thương tích cho người dùng. Vì vậy, tiêu chuẩn quốc gia chính là “tấm lọc” bắt buộc để loại bỏ những sản phẩm nguy hiểm ra khỏi thị trường.

Bình chữa cháy có bánh xe – mạnh mẽ và linh hoạt

Tiêu chuẩn TCVN 7027:2025 — tương đương với ISO 11601:2017 và thay thế TCVN 7027:2013 điều chỉnh các yêu cầu về bình chữa cháy có bánh xe, phù hợp cho các không gian rộng hoặc công nghiệp. Điều này khẳng định nỗ lực thống nhất tiêu chuẩn Việt Nam với quốc tế, đồng thời cập nhật các công nghệ mới.

Theo văn bản, chất chữa cháy trong bình bánh xe có thể là loại gốc nước (kèm các phụ gia tăng hiệu quả như chất tạo bọt, chất chống đóng băng...), bột chữa cháy theo TCVN 6102 (ISO 7202), và các loại chất chữa cháy "sạch" như FK-5-1-12, HFC-227ea, HCFC Blend B... Tất cả đều phải tuân thủ quy định về môi trường và tính ổn định.

Khí đẩy dùng trong bình chữa cháy bánh xe có thể là không khí, argon, CO₂, heli, nitơ hoặc hỗn hợp với điểm sương âm tối thiểu -60°C, đảm bảo hiệu quả ở điều kiện nhiệt độ thấp.

Với đám cháy loại A, bình phải đạt công suất tối thiểu 4-A theo hệ thống đánh giá của TCVN 7026; các trường hợp cháy type D (chất rắn kim loại) cũng có yêu cầu đặc biệt riêng.

Sự ra đời của tiêu chuẩn này thể hiện sự nhất quán trong quản lý chất lượng PCCC Việt Nam, đồng thời nâng cao uy tín, hiệu quả của thiết bị chữa cháy được sản xuất và sử dụng. Theo chuyên gia PCCC, các tổ chức, doanh nghiệp, đơn vị sản xuất cần nhanh chóng cập nhật và tuân thủ tiêu chuẩn mới nhằm đảm bảo an toàn cho công trình và con người; đồng thời, lực lượng PCCC và cơ quan quản lý nên tăng cường kiểm tra, kiểm định theo tiêu chuẩn mới để phòng ngừa rủi ro hiệu quả.

Người dùng cuối như hộ gia đình, văn phòng, khu công nghiệp cần lưu ý chọn đúng loại bình phù hợp công suất đám cháy, ưu tiên sản phẩm chứng nhận theo TCVN 7026:2025 cho trường hợp nhỏ, và TCVN 7027:2025 cho nhu cầu chữa cháy diện rộng. Bảo trì, nạp lại định kỳ và kiểm tra khí đẩy là yêu cầu bắt buộc để đảm bảo bình luôn sẵn sàng khi cần.