Show diễn nhiều - cải lương đã “trở lại” với khán giả?

Những show diễn hoành tráng

Suốt nhiều năm qua, khán giả mộ điệu không ít lần tiếc nuối, buồn rầu vì sự biến mất của hàng loạt các sân khấu cải lương. Thậm chí, việc được đến rạp và xem trọn vẹn một chương trình cải lương cũng là điều khó khăn. Ấy vậy mà, chỉ trong vòng vài tháng trở lại đây, đã có rất nhiều chương trình cải lương đầu tư công phu, bài bản được công diễn. Nổi bật trong số đó, “Cải lương - Trăm năm nguồn cội”, “Tài danh đất Việt”... là những chương trình mà ngay từ khi công bố dự án cho đến khi công diễn, đã nhận được rất nhiều sự quan tâm của khán giả. Những dự án này diễn ra trong một số đêm nhất định được thông báo từ trước để khán giả có thể tiện sắp xếp thời gian phù hợp đến xem. Dựa vào số lượng vé bán ra từng đêm cũng như có nhiều khán giả đã tiếp tục mua vé ủng hộ những đêm diễn sau, có thể thấy rằng, cải lương vẫn giữ một vị trí quan trọng trong đời sống văn hóa của khán giả Việt Nam hiện đại.

Bên cạnh đó, cũng phải nói đến nỗ lực của nhiều nhóm nghệ sĩ, trong đó phải kể đến đoàn cải lương tuồng cổ Huỳnh Long của nghệ sĩ Bình Tinh, từ đầu năm đến nay đã cho ra mắt nhiều vở diễn ấn tượng: “Mai trắng se duyên”, “Tân anh hùng náo”, “Dương Gia Tướng”... và trong tháng 9 tới sẽ công diễn vở “Tân Lưu Kim Đính”. Song song đó là những vở diễn nổi bật của nhóm NSƯT Vũ Luân với “Giang san mỹ nhân”, trong tháng 9 sẽ công diễn vở “Tình người kiếp rắn”.

Ngoài ra, còn có thêm nhiều sản phẩm thuộc thể loại cải lương được ra mắt và phát sóng trên các kênh YouTube. Mặc dù là sản phẩm được phát sóng trên mạng internet nhưng các tác phẩm này vẫn được quay dựng rất công phu, ca diễn được đầu tư chỉn chu. Bộ phim cải lương “Mục Liên - Thanh Đề” do NSƯT Thoại Mỹ và NSƯT Kim Tiểu Long thực hiện trong mùa Vu Lan đã nhận được hơn nửa triệu lượt xem chỉ trong một thời gian ngắn. Như vậy, có thể thấy rằng mạng xã hội cũng đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong việc mang cải lương đến gần hơn với khán giả.

NSND Bạch Tuyết, NSƯT Việt Anh trong "Đời cô Lựu" 2019. (Ảnh: Cải lương - Trăm năm nguồn cội).

Tín hiệu của sự “trở lại”?

Sự kiện kỷ niệm 100 năm sân khấu cải lương vào cuối năm 2018, đầu 2019 đã đánh lên một hồi chuông báo động, trong suốt nhiều năm liền sân khấu cải lương đã sống trong lớp vỏ hào quang của quá khứ mà không có bất kỳ sự đổi mới, canh tân để đến gần hơn với khán giả hiện đại, nhất là khán giả trẻ.

Việc sân khấu cải lương có nhiều chương trình hay, hấp dẫn được khán giả thật sự là một điều đáng mừng cho những cố gắng của những người làm nghệ thuật. Song, chúng ta cũng cần nhìn nhận lại, việc mang cải lương đến với khán giả có phải là trách nhiệm riêng của nghệ sĩ? Nhìn một cách tổng quan, tất cả các chương trình biểu diễn đã nhắc đến ở phần trên đều xuất phát từ các nhóm xã hội hóa hoặc được sự đầu tư từ các tổ chức tư nhân. Các dự án như “Tiếp bước trăm năm” dạy cải lương miễn phí cho trẻ em và thanh thiếu niên hay các chương trình đưa cải lương vào đời sống học đường cũng như các buổi tọa đàm... đều thiếu vắng sự có mặt của các đơn vị Nhà nước. Cải lương là bộ môn nghệ thuật sân khấu truyền thống cần được bảo tồn và phát huy, nhưng dường như các nghệ sĩ đang “đơn độc” trong hành trình mang cải lương trở lại với khán giả?

Các chương trình như: “Cải lương - Trăm năm nguồn cội” kể một câu chuyện về những dấu ấn quan trọng của cải lương trong suốt 100 năm qua với điểm nhấn là trích đoạn “Đời cô Lựu” của NSND Bạch Tuyết, hay “Tài danh đất Việt” tái dựng vở cải lương kinh điển “Chuyện tình Lan và Điệp” của NSƯT Thanh Kim Huệ; hoặc những vở diễn của các đoàn cải lương khác... tất cả đều được đầu tư bài bản và có sự làm mới trên các tác phẩm cũ, chính vì thế cũng phần nào tạo nên sự mới mẻ cho khán giả thưởng thức. Tuy nhiên, chính điều này cũng cho thấy rằng, cải lương vẫn chưa thoát khỏi vấn đề nhức nhối suốt nhiều năm nay đó là thiếu kịch bản mới.

Nghệ sĩ Bình Tinh trong vở "Mai trắng se duyên". (Ảnh: Thư Nguyễn).

Khán giả đến rạp hiện nay dù là những người lớn tuổi hay trẻ tuổi thì cũng không ngoài những động lực sau: Vì muốn ủng hộ một bộ mô; muốn được thưởng thức những tác phẩm kinh điển với những nghệ sĩ lừng danh một thời. Thật sự, nếu không có những cái tên lớn như Bạch Tuyết, Thanh Kim Huệ, Vũ Linh, Thoại Mỹ, Vũ Luân... thì cũng khó lòng hấp dẫn được khán giả.

Như vậy, việc đưa cải lương “trở về” và gắn bó mật thiết với đời sống văn hóa - tinh thần của khán giả vẫn còn là một quá trình rất dài và việc này không phụ thuộc hay được quyết định bởi số lượng show diễn. Để thực hiện được “khát vọng” lớn đó, cần có sự kết nối và đồng lòng từ các nhà quản lý văn hóa, nghệ sĩ, những nhà nghiên cứu, báo chí cho đến khán giả... Tin chắc rằng, bằng tâm huyết của số đông và chính những giá trị mà cải lương đang mang giữ thì trong tương lai gần, cải lương không chỉ đóng vai trò của một loại hình sân khấu truyền thống cần được bảo tồn mà còn là môn nghệ thuật có sự kết nối, phản ánh được những vấn đề của đời sống đương đại.

NSƯT Thanh Kim Huệ tham gia "Cải lương - Trăm năm nguồn cội". (Ảnh: BTC).

Đức Tiến

Nên đọc

TP.HCM tổ chức mừng Kỷ niệm 100 năm nghệ thuật sân khấu cải lương

“Liên hoan Cải lương toàn quốc - 2018” mở rộng phạm vi đối tượng

NSND-TS Bạch Tuyết: “Cải lương là hơi thở thanh âm của người Việt”

Xem cải lương ở đâu khi truyền hình chỉ toàn TV show hài nhảm?