Sẽ ưu tiên hỗ trợ hoạt động xúc tiến thương mại theo chuỗi giá trị

“Trái ngọt” ban đầu…

Thông tin tại Hội thảo trực tuyến Hành trình 1 năm Hiệp định EVFTA “Hiệp định EVFTA – Những ảnh hưởng ban đầu và triển vọng cho tương lai” do Hiệp hội DN châu Âu (Eurocharm) và Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp tổ chức hôm 2/11, đại diện Bộ Công Thương cho biết, Một năm sau khi thực thi Hiệp định đã đem lại những “trái ngọt” ban đầu, là động lực mạnh mẽ để thúc đẩy quan hệ hợp tác Việt Nam – EU trong thời gian tới:

Theo số liệu thống kê, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam – EU trong 6 tháng đầu năm 2021 đạt 27,67 tỉ USD, tăng 18,4% so với cùng kỳ năm 2020 khi Hiệp định chưa có hiệu lực. Trong đó, xuất khẩu tăng trên 18% và nhập khẩu từ EU vào Việt Nam đạt trên 8 tỉ USD, tăng trên 19% so với cùng kỳ năm 2020.

Các mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam sang EU là điện thoại các loại và linh kiện, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, giày dép, dệt may, rau quả, thuỷ sản, gạo, cà phê… trong khi các mặt hàng Việt Nam nhập khẩu chủ yếu từ EU là linh kiện, phụ tùng ô tô, ô tô nguyên chiếc các loại, hàng điện gia dụng và linh kiện, chất thơm, mỹ phẩm và chế phẩm vệ sinh. 

“Nhìn chung, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và EU đã ghi nhận sự tăng trưởng tốt, ngay cả so với thời kỳ trước đại dịch. Mức tăng trưởng khả quan được nhận định có vai trò hỗ trợ đáng kể từ Hiệp định EVFTA, đặc biệt trong bối cảnh thị trường diễn biến phức tạp, khó lường. ..”-Ông Nguyễn Bá Phú,  Cục trưởng Cục XTTM (Bộ Công Thương) đánh gía.

Doanh nghiệp cạnh tranh khó khăn hơn

Mặc dù EU là thị trường lớn, nơi hứa hẹn cho hàng xuất khẩu của Việt Nam, cùng việc cắt giảm thuế quan mạnh mẽ, song theo đánh giá của Bộ Công Thương, dường như DN Việt thời gian 1 năm qua không những chưa khai thác được triệt để lợi thế mang lại từ EVFTA mà còn đối mặt với rất nhiều những thách thức.

Đơn cử như, EU là một thị trường lớn nhưng đòi hỏi khắt khe về tiêu chuẩn chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm, lao động, môi trường… trong khi không phải DN nào cũng đáp ứng được các yêu cầu. Để được hưởng ưu đãi thuế quan theo cam kết EVFTA, các DN phải đáp ứng được các quy tắc nghiêm ngặt về nguồn gốc xuất xứ nguyên liệu sản xuất đối với sản phẩm chế biến, chế tạo như dệt may, da giày, đồ gỗ; các tiêu chuẩn vệ sinh và kiểm dịch động thực vật đối với các sản phẩm nông nghiệp, làm cho chi phí tuân thủ gia tăng và tất yếu ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh (thay vì giấy phép về kiểm định chất lượng hàng hóa đáp ứng những quy định về kiểm dịch động thực vật hai bên áp dụng cho nhau một số chứng từ, giấy phép bằng hình thức điện tử).

Do đó, mở cửa thị trường Việt Nam cho hàng hóa, dịch vụ từ EU đồng nghĩa với việc DN Việt Nam sẽ phải cạnh tranh khó khăn hơn ngay tại thị trường nội địa. Trên thực tế, đây là một thách thức rất lớn, bởi các DN EU có lợi thế hơn hẳn các DN Việt Nam về năng lực cạnh tranh, kinh nghiệm thị trường cũng như khả năng tận dụng các FTA.

Đâu là lĩnh vực ưu tiên?

Theo Cục trưởng Cục XTTM Vũ Bá Phú, nhằm tận dụng các cơ hội mà EVFTA mang lại, Bộ Công Thương luôn ưu tiên đẩy mạnh hoạt động XTTM, hỗ trợ DN tìm hiểu thông tin, kết nối đối tác, đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường EU.

Trong khuôn khổ Chương trình XTTM quốc gia, hàng năm Bộ Công Thương dành trung bình 20% tổng kinh phí của Chương trình cho các hoạt động XTTM tại thị trường này.

Trong thời gian tới, Cục XTTM sẽ tiếp tục đổi mới cách thức triển khai hoạt động XTTM theo hướng tăng cường các hoạt động hỗ trợ nhằm nâng cao hiệu quả tham gia hoạt động XTTM của DN; đa dạng hóa hoạt động XTTM phù hợp với các nhóm đối tượng DN khác nhau; hỗ trợ triển khai hoạt động XTTM theo chuỗi giá trị từ khâu phát triển sản phẩm, xúc tiến đầu tư, xây dựng phát triển thương hiệu, phát triển thị trường xuất khẩu nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm và kỹ năng xúc tiến phát triển thị trường tận dụng các cơ hội FTA cho DN…”- Đại diện Cục XTTM lưu ý.

Song hành với công tác phổ biến tuyên truyền về các cam kết và cách thức tận dụng cam kết FTA, cần thiết phải thúc đẩy hơn nữa các nỗ lực quảng bá, XTTM Việt Nam ở thị trường tiềm năng, đồng thời giới thiệu các cơ hội thị trường, hỗ trợ các thông tin về đặc điểm và yêu cầu của thị trường, đặc biệt là với các thị trường mới theo các FTA cho các DN Việt Nam.

Ngoài ra, một trọng tâm ưu tiên nữa mà Cục XTTM xác định là hết sức cần thiết, đó là đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số vào hoạt động XTTM nhằm tận dụng cơ hội từ cuộc cách mạng 4.0 và giảm chi phí, nâng cao năng lực cho DN. “Cục XTTM đã và đang tích cực, chủ động triển khai các giải pháp thiết thực để hỗ trợ các tổ chức hỗ trợ kinh doanh, cộng đồng DN ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác xúc tiến thương mại hiệu quả …”- Ông Phú khẳng định,