Sai sót hàng trăm tỷ đồng trên báo cáo tài chính

Khi doanh nghiệp chấp nhận lên sàn, tức là họ đã gia nhập một sân chơi mới minh bạch và sòng phẳng hơn. Thay vì trước kia những thông tin lãi lỗ chỉ người trong nhà mới biết, thì nay sẽ công bố trên toàn thị trường. Do vậy, sự thận trọng và chuyên nghiệp luôn là điều cần thiết.

Mùa công bố báo cáo tài chính năm 2013 đang diễn ra, vẫn lặp lại những sai sót chủ quan do “lỗi đánh máy”, “lỗi nhập liệu” mà nếu không để ý, nhà đầu tư khó có thể nắm rõ tình hình tài chính các doanh nghiệp này.

Sau khi công bố báo cáo tài chính hợp nhất quý IV/2013 một ngày, Tổng Công ty Phát triển đô thị Kinh Bắc (Mã CK: KBC) ngay lập tức phải phát đi công văn đính chính. Với lý do được đưa ra là “lỗi đánh máy”, lợi nhuận sau thuế quý cuối năm của công ty đã tăng từ gần 155 tỷ đồng theo báo cáo tài chính trước đó lên gần 200 tỷ đồng, sau khi các khoản chi phí, đặc biệt là lãi vay được ghi nhận ít hơn. 

Tập đoàn Bảo Việt (Mã CK: BVH) khi báo cáo lợi nhuận mảng kinh doanh ngân hàng quý IV/2013 bị chuyển từ lãi thành lỗ do “sai sót trong quá trình nhập số liệu trên báo cáo bản word”. Theo đó, báo cáo tài chính ban đầu ghi nhận khoản lỗ gần 260 tỷ đồng từ hoạt động ngân hàng trong quý, nhưng sau khi phát hiện lỗi, khoản mục trên được chuyển thành lãi hơn 140 tỷ đồng. Điều này tương đương với việc nếu không điều chỉnh, thiệt hại từ lỗi sai sót này sẽ lên tới 400 tỷ đồng. Bảo Việt cho biết lợi nhuận từ hoạt động tài chính có những điều chỉnh số liệu tương ứng, nên kết quả kinh doanh chung không thay đổi.

Sự kiện gây ồn ào nhất trong giới đầu tư thời gian qua chính phải kể tới trường hợp báo cáo tài chính của Tổng Công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam (Mã CK: PVX). Ngày 4/4/2013, cổ phiếu công ty bị đưa vào diện kiểm soát do lợi nhuận sau thuế của cổ đông công ty mẹ âm liên tiếp hai năm 2011, 2012. Nhưng khi tiến hành rà soát lại số liệu báo cáo tài chính năm 2011, công ty này “phát hiện ra một sự nhầm lẫn/sai sót về mặt kỹ thuật hợp nhất trên báo cáo tài chính” khiến công ty mất hàng tỷ đồng. Do vậy, sau khi thêm bút toán hoàn nhập dự phòng tài chính, PVX chuyển từ lỗ hơn 19 tỷ đồng năm 2011 sang lãi gần 600 triệu đồng.

Như vậy phải sau hai năm sai sót này mới được phát hiện, và nếu PVX không chỉ ra được lý do này để chuyển lỗ thành lãi, công ty sẽ bị đối mặt với việc hủy niêm yết bắt buộc. Theo Luật Chứng khoán năm 2007, đơn vị kinh doanh lỗ 3 năm liên tiếp và tổng số lỗ vượt quá vốn chủ sở hữu sẽ phải rời sàn. Mà theo báo cáo tài chính hợp nhất năm 2013, công ty này tiếp tục lỗ hơn 2.600 tỷ đồng trong năm qua, lỗ lũy kế đến 31/12/2013 là hơn 3.300 tỷ đồng. Việc tìm ra sai sót đã giúp PVX thoát khỏi diện bị kiểm soát và chuyển sang dạng cảnh báo.

Trao đổi với VnExpress.net, ông Phan Dũng Khánh – Trưởng phòng Tư vấn đầu tư, Công ty Chứng khoán Maybank Kim Eng cho rằng chuyện thay đổi đột ngột trên báo cáo tài chính có thể gây mất niềm tin ở cổ đông. Hơn nữa, giá cổ phiếu cũng có thể bị ảnh hưởng lớn sau khi các thông tin tài chính này công bố. Thiệt hại khi đó là tương đối lớn.

“Nhiều người cho rằng trường hợp như PVX chỉ có thể xuất hiện ở Việt Nam. Các nhà đầu tư là người chịu thiệt thòi nhiều nhất. Và thậm chí có những người đã mua cổ phiếu của những công ty này và thua lỗ, không còn cơ hội quay lại thị trường. Tôi nghĩ cơ quan chức năng cần vào cuộc và kiểm tra kỹ những trường hợp thay đổi đột biến trên báo cáo tài chính”, ông Khánh chia sẻ.

Với trường hợp của PVX, sau tin giúp công ty thoát khỏi diện bị hủy niêm yết, cổ phiếu này tăng trần 3 phiên liên tiếp và tới nay đang là một trong những mã giao dịch khủng trên sàn Hà Nội, có phiên lên tới hơn 27 triệu đơn vị. Trong khi đó KBC kể từ đầu tuần đến trước phiên hôm nay đã có 2 phiên tăng trần và một phiên tăng điểm.

Ông Trần Thăng Long – Trưởng phòng Phân tích Chứng khoán BIDV (BSC) chia sẻ thực ra những gì thay đổi đột biến thường rất khó để dự báo. “Nhiều nhà đầu tư có sở thích khác nhau, có người rất thích rủi ro. Có thể họ không hiểu nội bộ doanh nghiệp nhưng thấy cổ phiếu tăng giá thì vẫn mua. Những chiến thuật như vậy phụ thuộc vào nhà đầu tư. Bản thân tôi nghĩ chỉ nên dừng lại ở tỷ trọng 10-20% danh mục cho cổ phiếu của những doanh nghiệp như vậy tùy theo tình hình thị trường”.

Phương Linh – Tường Vi

Nguồn: vnexpress.net