Những thách thức và khó khăn trong chuyển đổi số đối với doanh nghiệp Nhà nước

Ngày 26/7, Hội thảo “Chuyển đổi số trong doanh nghiệp Nhà nước: Cơ hội và thách thức” do Báo Điện tử VOV - Đài Tiếng nói Việt Nam tổ chức, diễn ra với mục tiêu nhìn lại công cuộc chuyển đổi số (CĐS) và chỉ ra những thách thức trong tương lai, nhấn mạnh vai trò, tầm quan trọng và yêu cầu cấp bách của chuyển đổi số trong sự phát triển của doanh nghiệp Nhà nước nói riêng và phát triển kinh tế, xã hội nói chung.

Ông Vũ Hải Quang, Phó Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam phát biểu khai mạc hội thảo

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Vũ Hải Quang, Phó Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam cho rằng, chuyển đổi số là xu thế tất yếu trong thời đại ngày nay, mở ra cơ hội chưa từng có cho các địa phương, doanh nghiệp trên thế giới vượt lên trong cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4, giúp cho Chính phủ các quốc gia hoạt động hiệu quả và minh bạch hơn.

Do đó, Hội thảo về chuyển đổi số trong các doanh nghiệp nhà nước là một hoạt động rất cần thiết và có ý nghĩa giúp các doanh nghiệp có thêm các tham vấn từ các chuyên gia, các nhà khoa học và kinh nghiệm của các doanh nghiệp đã thành công trong chuyển đổi số, hội thảo cũng góp phần cụ thể hóa các chủ trương chính sách lớn của Đảng và Nhà nước về chuyển đổi số trong giai đoạn sắp tới. 

 Ông Lê Nguyễn Trường Giang, Viện trưởng Viện Chiến lược chuyển đổi số (Hội Truyền thông số Việt Nam) chia sẻ tại hội thảo, chuyển đổi số thực chất là thay đổi mô hình kinh doanh của doanh nghiệp, từ đó phải chuyển đổi được lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp.

Ông Lê Nguyễn Trường Giang, Viện trưởng Viện Chiến lược Chuyển đổi số - Hội truyền thông số Việt Nam

Tuy nhiên, để thực hiện chuyển đổi số đối với các doanh nghiệp nhà nước (có vốn nhà nước) vẫn đang gặp không ít thách thức và khó khăn như:

Doanh nghiệp Nhà nước có những quy định tổ chức rất khác với các doanh nghiệp có hình thức sở hữu khác. Họ có những hành lang pháp lý, những quy định, quy chế và cách thức kiểm soát rất chặt chẽ. Đây là những rào cản trong việc chuyển đổi cách thức tổ chức để chuyển đổi số, vì không thể muốn chuyển đổi như thế nào cũng được, và muốn chuyển đổi là chuyển đổi được ngay.

Do sự chuyển đổi mô hình tổ chức khó khăn nên tạo ra nhiều thách thức trong xây dựng lộ trình chuyển đổi số, đặc biệt trong việc xây dựng các mô hình kinh doanh mới, hoặc triển khai những hệ sinh thái về mô hình kinh doanh.

Việc chuyển đổi cách vận hành cũng phát sinh những khoản đầu tư lớn, cùng với sự kiểm soát chặt chẽ trong quá trình đầu tư, dẫn tới hệ quả là thời gian ra quyết định chậm, thủ tục nhiều nên việc xây dựng các sáng kiến số theo mô hình phát triển nhanh "Agile", hoặc xây dựng những hệ sinh thái đầu tư mới để thử nghiệm (Eecosystem) trở nên khó khăn do chưa có hành lang pháp lý cho quá trình này.

Chuyển đổi số đòi hỏi một cách làm tổng thể, và chỉ thành công, hiệu quả với một tác động tổng thể của tất cả các yếu tố chuyển đổi cùng phối hợp. Tuy nhiên, thay vì tạo ra một tác động tổng thể, chuyển đổi số trong các doanh nghiệp Nhà nước hiện nay vẫn đang tập trung nhiều vào quá trình số hóa vận hành và xây dựng một số giải pháp cụ thể.

Chiến lược tích hợp kinh doanh-chuyển đổi số của các doanh nghiệp Nhà nước hiện nay đa phần mới chỉ dừng ở việc hoạch định. Vấn đề tổ chức triển khai, đặc biệt xuống các cấp dưới của tổ chức đang là một điểm nghẽn lớn, do vậy, chưa thực sự tạo ra lợi thế cạnh tranh động cho doanh nghiệp Nhà nước thông qua tiến trình chuyển đổi số. 

Tiến trình chuyển đổi số cũng gặp những trở ngại trong hành lang pháp lý về quy trình, quy định, cũng như cơ chế về việc thay đổi và áp dụng những mô hình tổ chức, mô hình nghiệp vụ, mô hình dữ liệu, mô hình vận hành…

Hội thảo "Chuyển đổi số trong doanh nghiệp nhà nước, cơ hội và thách thức"

Bởi sự chuyển đổi mô hình tổ chức khó khăn nên chính quá trình này tạo ra nhiều điểm khó khăn trong việc xây dựng lộ trình chuyển đổi số, đặc biệt trong việc xây dựng các mô hình kinh doanh mới hoặc triển khai những hệ sinh thái về mô hình kinh doanh. Điều đó đặt ra những thách thức lớn cho việc chuyển đổi cách nghĩ, cách làm, cách hành động để thích ứng hiệu quả với kỷ nguyên số với một đặc trưng quan trọng là sự chuyển đổi không ngừng và linh hoạt”, ông Lê Nguyễn Trường Giang nhận định.

Không có một mô hình hay phương thức chuyển đổi số cụ thể nào thích ứng và phù hợp cho mọi doanh nghiệp, tổ chức. Chuyển đổi số là một cuộc cách mạng tư duy. Nó đòi hỏi các doanh nghiệp, tổ chức phải chủ động đổi mới và sáng tạo dựa trên những khuôn khổ mang tính quy luật và nguyên tắc của tiến trình chuyển đổi số để định hình nên chiến lược và mô hình chuyển đổi phù hợp riêng cho doanh nghiệp, tổ chức của mình