Nhiều yếu tố thuận lợi

Theo báo cáo từ Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), năm 2021, dù đối mặt với dịch Covid-19, xuất khẩu cá tra vẫn tăng 8,4% so với 2020, kim ngạch xuất khẩu đạt trên 1,61 tỷ USD.

Hiện nay, giá cá tra thương phẩm đang ở mức 29.500-30.000 đồng/kg, tăng 4.000-5.000 đồng/kg so với các tháng cuối năm 2021.

Theo VASEP, các thị trường nhập khẩu cá tra của Việt Nam đang phục hồi và dự báo tăng trưởng tốt trong năm 2022. Vì vậy khả năng giá cá tra xuất khẩu sẽ tăng, bởi các chi phí nuôi, vật tư, lao động, logistics… đều tăng.

Theo bà Tô Thị Tường Lan, Phó Tổng thư ký VASEP, dự báo giá xuất khẩu cá tra ở tất cả thị trường đều tăng, xuất khẩu cá tra trong năm 2022 tăng từ 20-25% so với năm 2021; giá cá tra xuất khẩu dự báo sẽ tăng khoảng 5%.

Đối với những thị trường như Mỹ đang ở mức giá cao: 3,95 USD/kg, Trung Quốc cũng tăng cao. Thị trường nhập khẩu phục hồi, tăng trưởng tốt, trong đó, chủ yếu ở 4 nhóm chính gồm Trung Quốc 31%, Mỹ 23%, các nước thuộc Hiệp định Đối tác Toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) 13% và EU 6,6%,...

Cùng nhận định tình hình xuất khẩu cá tra có nhiều khởi sắc trong năm 2022, ông Trần Văn Hùng, Tổng Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn Hùng Cá (tỉnh Đồng Tháp) bày tỏ, sẽ có nhiều thuận lợi về giá nguyên liệu và giá xuất khẩu cá tra, sản lượng cá tra sẽ tăng mạnh trở lại từ cuối năm 2022-2023.

VASEP nhận định, từ tháng 2 - 4/2022, giá cá tra nguyên liệu ở ĐBSCL dao động khoảng 30.000 đồng/kg. Tuy nhiên, nếu cước phí tàu tiếp tục đứng ở mức cao như hiện tại và tăng thêm, thì giá cá tra nguyên liệu không thể tăng nhiều hơn nữa. Ngoài ra, giá xăng dầu tăng cao, giá cá biển trên thế giới tăng cao, đánh bắt biển cũng đã và sẽ tiếp tục bị giới hạn…, do đó sản phẩm cá tra của Việt Nam sẽ có chỗ đứng tốt hơn trên thị trường thế giới.

Cần nâng cao chất lượng giống cá tra

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), trong năm 2022, ngành cá tra dự kiến kế hoạch sản xuất với sản lượng cá thương phẩm đạt 1,6-1,7 triệu tấn; kim ngạch xuất khẩu đạt trên 1,6 tỷ USD…  Tại Hội nghị mới đây, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho rằng sau 3 năm ngành cá tra "rất vất vả" thì bây giờ sẽ đến thời kỳ được mùa, được giá.

Để đạt mục tiêu kế hoạch đặt ra, ông Tiến yêu cầu các địa phương nâng cao chất lượng giống cá tra, chỉ đạo sản xuất cung ứng đủ con giống chất lượng cao để nâng cao hiệu quả sản xuất, giảm hao hụt, hạ giá thành sản xuất; các doanh nghiệp và người nuôi tiếp tục đẩy mạnh hợp tác, liên kết chuỗi để đảm bảo ổn định đầu ra.

Vận động các doanh nghiệp chế biến thủy sản quan tâm xây dựng các vùng nuôi liên kết một cách chặt chẽ, gắn kết với cơ sở nuôi thông qua hợp đồng bao tiêu sản phẩm, có đầu tư, hỗ trợ kinh phí, cùng có trách nhiệm trong việc giám sát theo dõi quá trình thực hiện sản xuất.

"Các doanh cần nghiệp đẩy mạnh hoạt động giao dịch điện tử trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19; xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử đối với chuỗi xuất khẩu - nhà máy chế biển - cơ sở nuôi, ao nuôi đã được cấp mã số nhằm minh bạch thông tin", Thứ trưởng Tiến nhấn mạnh. 

Bà Tô Thị Tường Lan cũng khuyến cáo, tuy dự báo giá thành cá tra tăng nhưng ngành thủy sản cần có đánh giá và định hướng đối với nuôi trồng cá tra. Hiện nay, nguyên liệu tăng cao, doanh nghiệp và thị trường có thể điều tiết giá xuất khẩu và chất lượng. Tuy nhiên, các ngành chức năng cần định hướng cho người nuôi, doanh nghiệp cân đối cung cầu để tăng độ an toàn giá trị và lợi nhuận, tránh tình trạng phát triển nóng như năm 2018.

Còn theo ông Trần Văn Hùng, tuy dịch bệnh Covid-19 đã giảm căng thẳng nhưng chưa chấm dứt, vẫn là thách thức cho cung ứng; chi phí leo thang, tình hình vận tải biển vẫn chưa có giải pháp tích cực; lạm phát tăng tại Mỹ có thể khiến sức mua giảm; sức mua tăng đột biến như năm 2021 khó xảy ra. Nếu cước tàu biển, logistics, lao động tiếp tục đứng ở mức cao như hiện tại và tăng thêm thì giá cá tra nguyên liệu không thể tăng thêm nhiều hơn nữa.