Năm học mới, nỗi lo cũ!

Để đạt được mục tiêu 300 phòng học trên 10.000 dân vào năm 2020, TP.HCM còn thiếu hơn 10.700 phòng học ở các cấp từ mầm non đến trung học phổ thông. Trong đó, bậc tiểu học thiếu nhiều phòng học nhất, gần 5.000 phòng! UBND TP.HCM cùng Sở Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) và các ban ngành liên quan dù nỗ lực khá nhiều nhưng cũng chỉ giải quyết được phần nào do thiếu cả kinh phí lẫn mặt bằng. Bên cạnh đó, số lượng học sinh tăng nhanh hằng năm như năm học 2019-2020 tăng hơn 75.000 càng làm tình hình thêm trầm trọng.

Bà Bùi Thị Diễm Thu, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM, cho biết năm học 2019-2020, thành phố sẽ đưa vào sử dụng thêm gần 1.500 phòng học mới, bao gồm xây thay thế 237 phòng học, xây tăng thêm hơn 1.200 phòng học. Tính trung bình những năm gần đây, mỗi năm TP.HCM xây thêm 1.200-1.500 phòng học mới. Tuy nhiên, con số trên chẳng thấm tháp vào đâu so với số học sinh tăng cao chóng mặt.

Tại Hà Nội, dù đỡ căng thẳng hơn nhưng nguyên nhân thiếu trường lớp cũng tương tự như TP.HCM. Theo thống kê của Sở GD-ĐT Hà Nội, trong 10 năm gần đây, nếu như số học sinh tăng 41%, thì số trường chỉ tăng 37%. Tính đến hết năm 2018, Hà Nội đã xây dựng, cải tạo vượt so với kế hoạch hơn 300 trường học, nhưng một số nơi vẫn xảy ra tình trạng quá tải cục bộ. Có huyện như Ba Vì còn thiếu hàng trăm phòng học, chưa kể còn tới hàng chục trường do xây dựng từ lâu, đã xuống cấp, cần kinh phí để sửa chữa!

Những thông tin trên không mới, tình trạng như vậy cũng đã kéo dài hết năm học này sang năm học khác và cơ quan chức năng nhiều nơi đã rất cố gắng, nỗ lực nhưng xem ra “lực bất tòng tâm”. Kinh phí có thể bổ sung, mặt bằng có thể giải quyết nhưng tăng học sinh từ nhiều nguồn thì gần như khó giải! Chưa kể các quận nội thành ở các thành phố lớn, dân cư tập trung đông cực kỳ khó kiếm miếng đất đủ rộng, mặt bằng “sạch” để xây trường hay thêm lớp.

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ và nhiều giám đốc sở GD-ĐT luôn khẳng định sẽ không để bất cứ học sinh nào không được đến trường vì thiếu lớp học. Nhưng biện pháp chủ yếu là tăng sĩ số và trường quá tải mãi mãi chỉ chữa cháy tạm thời, không phải cách giải quyết căn cơ tận gốc. Dành nhiều đất hơn nữa cho giáo dục, có chính sách khuyến khích xây trường, tạo nguồn vốn thuận lợi, giảm tăng dân số cơ học và giãn học sinh nội đô... nếu được làm đồng bộ thì may ra vài ba năm nữa nỗi lo cũ cho năm học mới mới vơi dần.

Chậm nhất là 2-3 tuần nữa, học sinh cả nước sẽ lũ lượt đến trường. Thầy cô, bạn bè, sách vở... có lẽ sẽ nhiều điều mới với đa số các em nhưng trường lớp chắc chắn không nhiều nơi có điều kiện sửa chữa hay xây mới. Chỗ học đủ chuẩn, phòng học không xuống cấp chẳng những là ước mơ của nhiều thế hệ học sinh mà còn là mong mỏi của thầy cô, ngành giáo dục. Tuy nhiên hy vọng 10 năm trước cho đến nay vẫn chỉ là hy vọng trường không quá tải, phòng học đầy đủ cho tất cả. Nỗi lo ấy vẫn đau đáu, mong muốn ấy vẫn ở phía trước.

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu các địa phương rà soát lại quy hoạch mạng lưới trường lớp, nhất là hệ thống các trường mầm non, phổ thông; bố trí đủ quỹ đất để xây dựng hệ thống trường học, đặc biệt là hệ thống mầm non; giải quyết dứt điểm tình trạng thiếu phòng học mầm non nhất ở các khu công nghiệp nhằm tạo điều kiện phục vụ cho nhu cầu của con em người dân trên địa bàn. Từ tinh thần trên, có lẽ một chương trình, kế hoạch dài hơi, bài bản và căn cơ hơn sẽ ra đời để năm học mới không còn nỗi lo thiếu phòng học hay trường lớp.

 PHAN NGUYỄN

Nên đọc

Khi chủ đầu tư đại học tạo hệ thống giáo dục khép kín

Phê duyệt đề án đào tạo, bồi dưỡng nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục mầm non

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc gặp mặt lãnh đạo Hội Giáo dục chăm sóc sức khỏe cộng đồng

Những vệt sáng tối của bức tranh giáo dục Việt Nam năm 2018